'Türkiye ve İsrail, Kıbrıs yüzünden çatışabilir'

8 Eylül 2011 11:14 tsi
"Çatışma Kıbrıs Rum Kesimi ile İsrail arasındaki doğal gaz ticareti, bunun nakliyesi ve burada petrol ve doğal gaz arama hakları ile ilgili anlaşmazlıklardan çıkabilir. "

Euronews'dan Bora Bayraktar, Türkiye ve İsrail arasında yaşanan krizi, iki ülke ilişkilerini yakından takip eden biri liberal diğeri milliyetçi iki önemli uzmanla görüştü. Sağ partilere yakınlığı ile bilinen Profesör Efrahim Inbar, krizden sonra Yahudi lobisinin artık Türkiye’yi desteklemesinin beklenmemesi gerektiğini söylerken, diplomat kariyerinden gelen Alon Liel çatışma olasılığının bir realite olduğunu belirtti. Liel, özellikle Kıbrıs Rum kesimi üzerinden Akdeniz’de yaşanabilecek bir çatışmaya dikkat çekiyor.

Türk-İsrail ilişkileri dibe vurmuş görünüyor. Siz daha da kötü bir senaryonun gerçekleşebileceğini düşünüyor musunuz?

Alon Liel: Elbette daha da kötü olabilir. Şu anda durum zaten yeterince kötü. Eğer taraflardan biri anlamlı bir adım atmazsa bu gelinen noktanın daha ciddi siyasi, stratejik, ekonomik ve sosyal sonuçları olacaktır.

Euronews: Yani siz bir çatışma olasılığını mümkün mü görüyorsunuz?

Alon Liel: Evet bence bu mümkün. Ama benim öngörüm böyle bir durumun Gazze’den kaynaklanabileceği yönünde değil. Çatışma Kıbrıs Rum Kesimi ile İsrail arasındaki doğal gaz ticareti, bunun nakliyesi ve burada petrol ve doğal gaz arama hakları ile ilgili anlaşmazlıklardan çıkabilir. Karasularının nereden geçtiği, bunun belirlenmesi ve bununla ilgili tartışmalar iki ülkeyi karşı karşıya getirebilir. Yıllardır ortak tatbikatlar yapan iki donanmanın birbirini tanıyor olması bazı gerilimlerin aşılmasına yardımcı olabilir. Ama çatışma dediğim gibi Gazze ya da Lübnan gibi meselelerden değil Kıbrıs’tan patlak verebilir.

Euronews: Peki siz ilişkilerin bu noktaya sürüklenmesini neye bağlıyorsunuz? İpler neden kopma noktasına geldi?

Alon Liel: Bunun ikili ve bölgesel nedenleri var. İkili anlaşmazlık 2,5 yıl önce Türkiye’nin bu konuda inisiyatif almasıyla başladı. Gazze Savaşı’ndaki ağır eleştiriler ilişkileri gerdi. Bir de bunun üzerine Mavi Marmara krizi yaşandı. Ama bunun bölgesel nedenleri de var. Bu döneme baktığınızda Ortadoğu Barış Süreci’nin donduğunu göreceksiniz. Türklerin öfkesinin bununla çok ilgisi var. Aslında Türk-İsrail ilişkilerinin geçmişine bakarsanız bunun Arap-İsrail anlaşmazlığı ile doğrudan ilişkili olduğunu göreceksiniz. 1967Savaşı, 1980’lerde İsrail’in Kudüs’ü ilhak kararı Türkiye’nin tepkisine neden olmuştu. Şimdi de benzer bir durum var. Barış sürecinin durması Türkiye’nin pozisyonunu etkiledi.

İsrail, Rum kartını oynuyor

Euronews: İsrail bu duruma nasıl tepki verecek? Bazı kaynaklarda “Kürt kartının” kullanılmasından söz ediliyor. Böyle bir şey mümkün mü?

Alon Liel: İsrail basınını taradığınızda bunun ciddi hiçbir gazetede ciddi yorumcularla ele alınmadığını fark edeceksiniz. Böyle bir şey olamaz. Ancak bazı bloglarda bazı kişilerce dile getirilen bir görüş bu. Hiçbir ciddi İsrailli siyasi ya da analist bunu gündeme getirmez. İsrail daha çok Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi üzerinden Türkiye’yi dengelemeye çalışıyor. İki ülkenin savunma bakanları biraraya geldi. İsrail Türkiye’yi batısından dengelemeye çalışıyor.

Bu haber 1,533 defa okundu.