Dünya, rahat bir nefes alacak

5 Eylül 2011 08:19 tsi
BM, sigarayla mücadele için Başbakan Erdoğan'ı bekliyor...

Türkiye, milyonlarca insanın ölümüne neden olan sigarayla mücadele konusunda diğer ülkelere 'abilik' yapmaya hazırlanıyor. Uzmanlar, sigara karşıtlığıyla bilinen Başbakan Erdoğan'dan, önümüzdeki günlerde gideceği BM Zirvesi'nde diğer ülkelere liderlik yapmasını istiyor.

Dumansız Hava Sahası uygulamasında büyük başarı gösteren Türkiye, sigarayla mücadelede dünya liderliğine hazırlanıyor. Uzmanlar, tütün kullanımını azaltmak için örnek bir strateji izleyerek Türkiye'yi birinci sıraya oturtan Başbakan Erdoğan'ın dünyaya liderlik etmesini istiyor.

Türkiye, 19 Temmuz 2009'da yürürlüğe giren; restoran, bar ve kafe gibi tüm kapalı kamusal alanlarda sigarayı yasaklayan tam kapsamlı sigara yasasının uygulanmasında 2 yılı başarıyla geride bıraktı. Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK) Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, sigara tüketimini düşüren, kullanıma bağlı görülen acil hastalık başvurularında azalma yaşatan ve kapalı alanlarda hava kalitesini yükselten uygulamanın dünya ülkeleri tarafından da ilgiyle takip edildiğini söyledi. Türkiye'nin bu konudaki gayretinin diğer ülkeleri de etkilediğini belirten Dağlı şunları söyledi: Bugün 31 ülkede aynı kanun uygulanıyor ve bu yasalarla 739 milyon kişinin sağlığı korunuyor. 2008'de dünya nüfusunun sadece yüzde 5'i sigara dumanından korunurken, Dünya Sağlık Örgütü'nün Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi'nin ivmesi ve Türkiye gibi ülkelerin örnek oluşturması sonucu 3 yılda bu oran yüzde 11'e ulaştı.

RAPOR HAZIRLANMALI

Türkiye'nin başarısı sadece ülke içindeki otoriteler tarafından değil, Dünya Sağlık Örgütü'nün de dikkatini çekti.

Dumansız Hava Sahası'nın bu kadar kısa sürede iyi bir organizasyonla uygulanması sonucu Başbakan Erdoğan, 2010 yılı Küresel Sigara ile Mücadele Özel Ödülü'ne layık görüldü. Prof. Dr. Dağlı, Yeşilay ve SSUK'un, kendisi de sigaraya karşı mücadele etmesiyle tanınan Başbakan Erdoğan'ı, 19-20 Eylül 2011 tarihinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler Zirvesi'nde dünyada en önde gelen ölüm nedenlerinin kaynağı olan sigarayla mücadele konusunda yapılacak oturuma liderlik etmeye çağırdıklarını duyurdu. Açlık ve yoksullukla savaşan birçok ülkede büyük sigara firmalarının hala kazanç aradığını belirten Dağlı, 'Üst düzey hükümetler, BM ajansları ve sivil toplum temsilcileriyle işbirliği içinde gelişmeyi izleyecek metin ve sonuç hazırlanmalı' çağrısında bulundu.

31 ülkenin havası tertemiz

Bugün kapsamlı sigara yasağı şu ülkelerde uygulanıyor: Arnavutluk, Avustralya, Barbados, Butan, Burkina Faso, Kanada, Çad, Kolombiya, Guatemala, Honduras, İran, İrlanda, Libya, Maldivler, Malta, Marşal adaları, Namibya, Nauru, Yeni Zelanda, Pakistan, Panama, Peru, Seyşeller, İspanya, Türkiye, Tirinidada ve Tobago, Türkmenistan, İngiltere, Uruguay, Yunanistan.

ABD'nin 19 eyaletinde tam dumansız hava sahası uygulaması yapılırken, Rusya'da yasa tasarısı tartışmaları yaşanıyor. Avrupa'da İsviçre, Danimarka, Finlandiya, Portekiz, gibi ülkelerde yarı düzeyde; Bulgaristan, Almanya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Avusturya ve Lüksemburg'da ise tütün kontrolü yok.

Bir paket = 3 kat kriz riski

SİGARA, kalp damar hastalıklarında ölüm riskini artırırıyor. Özel Universal Kadıköy Hastanesi'nden  Kardiyoloji Uzmanı Op. Dr. Olcayto İncedere, sigara içenlerde kalp damar hastalığı gelişme riskinin, içmeyenlerden 2- 5 kat daha yüksek olduğunu belirterek şunları söyledi: Hiç sigara içmeyenin riskini 1 kabul edersek, sigara içmiş ve bırakmış olanlarda bu risk 1.3 kat, günde 15 taneden az içenlerde 2.0 kat, günde 15- 24 tane içenlerde 3.1 kat,  günde 25 ve daha fazla içenlerde 4.9 kat artıyor. Sigaranın bırakılmasında sonra 3 yılda kalp krizi geçirme riski yarı yarıya düşüyor.

6 yılın sonunda risk içmemiş olanların düzeyine yaklaşıyor. Sigara içilen ortamda bulunan kişilerde de risk artıyor.

BİZZAT BIRAKTIRIYOR

BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan, bireysel olarak da sigarayla mücadele ediyor. Sigaranın sağlığa zararlarını çevresindekilere sık sık hatırlatan Başbakan, içenlerle karşılaştığında mutlaka 'bırakma' sözü alıyor. Erdoğan, hükümet olarak yaptıkları düzenlemelerle, tütün ürünlerinin zararlarından korunmak yolunda da önemli adımlar atıyor.

Acil hastalık başvurusu azaldı

Yasanın 2 yılda geldiği noktayı değerlendiren SSUK Başkanı Elif Dağlı, şu noktalara dikkat çekti:
- Kapalı alanlarda hava kalitesi yükseldi, partikül miktarında düşme oldu.
- Sigara kullanımına bağlı görülen acil hastalık başvurularında
düşme oldu.
- Kapalı alanda sigara içmeyen vatandaşların içtikleri sigara sayısı azaldı veya sigara içmekten vazgeçti. 2009'da 107 milyon 550 bin adet olan yıllık sigara tüketimi 2010 yılında 93 milyon 355 bin adede indi ve 2011 yılının ilk dört ayında düşme trendinin devam ettiği görüldü.
- 2009'da 11 bin 093 TL olan tütün vergileri, tüketim azalmasına rağmen doğru vergi politikalarıyla 14 bin 461 TL'ye yükseltildi.
-  İkram sektörü işletmelerinin ve alışveriş merkezlerinin sayısı ve cirosu arttı.
(Kaynak: Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı- HASUDER Verileri)

İlk adım 6 yıl önce atıldı

Türkiye'nin sigarayla mücadelesi şöyle gelişti:
- Dünya Sağlık Örgütü'nün 'Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi' 2004 yılında imzalandı.
- Kapalı alanlarda tütün kullanımını yasaklayan yasa,
3 Ocak 2008'de TBMM'de kabul edildi.
- Yasa 19 Temmuz 2009'da uygulanmaya başlandı.
Avustralya'da önümüzdeki yıldan itibaren sigaralar, 'düz paket' standardıyla satılacak. Paketin ön yüzünün %80'ini fotoğraflı sağlık uyarısı, en altta %20'lik kısımını da marka adı oluşturacak. Arka yüzünüyse tamamen sağlık uyarıları kaplayacak.

akşam

Bu haber 1,103 defa okundu.