Borsada bu vurgunu kim yaptı?

11 Ağustos 2011 14:39 tsi
"Eğer yabancı Türkiye'den kaçıyorsa, sadece Türk hisse senetlerinden mi kaçıyor? Türk bonolarından neden kaçmıyor da faiz sürekli düşmeye devam ediyor."

10 günde 88 milyar TL'lik düşüş.

Borsadaki düşüşün şiddetlendiği 4 Ağustos tarihinde yaşanan şoka ilk başta kimse anlam verememişti. Fakat dört bir yandan hep aynı çığlık geliyordu: Yabancılar satıyor!

HANİ YABANCI SATIYORDU?
Öyle ya, borsanın yüzde 60'ından fazlasını kontrol eden yabancılar satmadıkça borsada bu kadar sert bir düşüş neden olsun? İnsan hemen inanıyor böyle bir figana. Bu kadar hızlı bir düşüşte ardarda her gün hisse sattıklarına göre yabancı gözü karartmış, ne kadar zarar edeceğine bile bakmadan (ki öyle satarsa en büyük zararı kendisinin edeceği gün gibi ortada) boyuna veriyor borsaya.

Böyle bir korku bir kez başlayınca, buna kartopu etkisi deniyor, psikoloji bir anda anlamsız bir hâl alabiliyor. O dönemdeki yazılarımızda söylemişti; böyle bir satış gerçekçi olamaz. Burada panikten başka bir şey yok. Eğer yabancı Türkiye'den kaçıyorsa, sadece Türk hisse senetlerinden mi kaçıyor? Türk bonolarından neden kaçmıyor da faiz sürekli düşmeye devam ediyor. Madem o kadar yüksek bir satış dalgası var da bu yabancı sattığı hisselerin karşılığı olarak neden dövize geçmiyor da, TL'de bekliyor. Dolar kuru bu inanılmaz agresif düşüş sırasında 1.80'e varamadı bile.

Fakat şimdi Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun son verilerine bakınca çok daha garip bir sonuç çıkıyor karşımıza.

BORSA DÜŞTÜKÇE YABANCI PAYI YÜKSELİYOR!
Bakın borsada sert düşüşlerden önceki son gün olan 29 Temmuz'da yabancı yatırımcı payı yüzde 62.21. O gün borsa endeksinin kapanışı ise 62 bin 295 puan.

Ertesi gün yaşanan düşüşler sırasında konuşan aracı kurum yetkilileri yabancıların sattığını söyledi. Ertesi güne bakıyoruz. Yabancı payı yüzde 62.29. Endeksin kapanışı 61 bin 927.

2 Temmuz'da da gelen bilgilere göre satışlar sürüyordu. Yabancı payı yüzde 62.24. Endeks kapanışı 61 bin 759.

3 Temmuz'da yabancı payı yüzde 62.49. Yabancı payı o gün yükseldi fakat borsa kapanışı 61 bin 315.

Ve 4 Temmuz. ABD'nin bağımsızlık gününde Wall Street tepetaklak oldu. İMKb endeksi 60 binin altına indi. Yabancı payı yüzde 62.84. Yani son 1 ayın en yüksek seviyesinde. Soruyoruz aracı kurum yetkililerine. Ne oluyor? Cevap aynı. yabancılar satıyor.

Borsada büyük çöküş. Endeks 55 binleri gördü. Piyasa değerindeki kayıp bir haftada 45 milyar TL. Sebep? Yabancı satışı. Haliyle düşünüyor herkes. Bu defa yabancı payı kesin yüzde 60'ın altına inmiştir. Öyle ya; ekrana bakıyorsun. Kağıtlar dip üstüne dip yapıyor. Zannedersiniz ki Türkiye yıkılıyor. Merakla beklediğimiz yanıtı iki gün sonra alıyoruz. Yabancı payı yüzde 62.74. Nasıl yani? O kadar satışa rağmen yabancının payı düşe düşe binde 1 mi düşmüş?

Bir gün önce öyle paniklemiş durumda ki piyasa, ertesi günü de kâbus sürüyor. Borsa endeksi neredeyse 50 binin altını test edecek. 52 binin altına kadar geliyor. Diyoruz ki, bu defa kesin bitti. Yabancı ne var ne yoksa sattı. Kaçıyor, gidiyor. Kendine yeni güvenli liman arıyor. Türkiye artık seçenek değil yabancı için...
O tarihten iki gün sonra yine rakam açıklanıyor. Şaka gibi... Yabancı payı yüzde 62.38.

Ya birileri bizimle dalga geçiyor ya da birileri bizi çok fena kekliyor. Borsa 10 günde 5'te 1 fiyatına gerilemiş. Piyasa değerinde yaşanan kayıp toplam 88 milyar TL.

Ne oldu diye sorunca bütün herkes ağır birliği yapmış gibi yabancı satıyor diyor. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu. Madem yabancı satıyor, yabancının payı nasıl oluyor da Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun verilerinde hâlâ yükseliyor görünüyor.

KORKUNÇ OLASILIKLAR
Şimdi burada dört temel olasılık var.
Birinci olasılık: Aslında yabancı hiç satmadı. Bu durumda birileri yabancı sattı, paniğini kullanarak çok ciddi bir açığa satış kazancı elde etti. Milyarlarca dolarlık bir piyasa vurgunu yaparak, düşüşün ardından silkelenen yerli yatırımcının elinden bütün malını da kaptı.
İkinci olasılık: Yabancı gün içerisinde sattı fakat en az sattığı kadarını seans kapanmadan yeniden hem de yüzde 5-10 daha düşük fiyatlarla tekrar yerine koydu.
Üçüncü olasılık: Uzun vadeli düşüşen kurumsal yabancı yatırımcı hiç satmadı. Bazı yabancılar, ki bunlar bence yüzde 100 Türk malı yabancılar, kendileri açığa satış yaptı. Açığa satış kriterlerinde SPK ve İMKB denetimlerine takılmamak için de yabancı takaslarından bu işlemleri gerçekleştirdi.
Dördüncü olasılık: Yabancı yatırımcı sattı. Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun verileri yanlış.
 
ERKAN, "AÇIĞA SATIŞLAR YÜZDE 15'İ BULMADI" DEDİ
Düşüş sırasında yerli yatırımcının yaptığı açığa satışlarla piyasalardaki düşüşü hızlandırdığı iddia edilmişti. Dün İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, Bloomberg HT canlı yayınında Kerim Karakaya'ya açıkladı: Son dönemde yapılan açığa satışlar toplam işlem hacminin yüzde 15'ini çoğu zaman bulmadı.
Fakat Erkan birşey daha ekledi. Açığa satış işlemlerinde yabancıların bir sıkıntısı yok. Yabancı takaslarda tutulduğu için hisseler, oradaki kurumlararası virmanları biz göremiyoruz.

Dört olasılıktan hangisi sizce daha iyi? MKK'nın verilerinin doğru olmayabileceği gibi skandala kesinlikle inanmak istemediğimiz için diğer üç olasılığı sadece değerlendirmeye alıyor.
Bu üçünden istediğiniz olasılığı seçin, son düşüşte en büyük vurgun yine yerli yatırımcı üzerinden yapıldı. Şimdi haliyle şu soruyu sormak gerekiyor. Hisse senetlerinde derinlik bilgisini kaldırarak kararan yatırım ortamı, işte en fazla böyle düşüşler için önemli bir şeydi. Derinliğin karartılması kararının en ciddi testini yaptık son 10 günde.

Daha da vahimi, bir hisse senedi üzerinden yapılan bir manipülasyon, piyasanın geneli üzerinde bir zarar oluşturmayabilir. Fakat piyasanın tamamının manipüle edilebildiği bir ortamda düzenleyici kurumların bu olasılıklar arasından bir sonuca varıp, bu vurgunu kim yaptıysa bulması gerekiyor.

Barış Erkaya / Habertürk

Bu haber 1,346 defa okundu.