Bir Filistin var, bir de Derviş var!

9 Ağustos 2011 11:47 tsi
2008 yılının 9 Ağustos günü hayata veda eden Filistinli şair Mahmut Derviş, 'Bir Filistin vardı, bir Filistin gene var!' demişti, 'Filistinli Sevgili' şiirinde. Sözcükleri ezilenlerin elinde hâlâ bayrak. Filistin halkı İsrail vahşetine karşı yine, onu

13 Mart 1942 tarihinde doğan şairin yaşamı da bütün Filistinliler gibi göç yollarında ya da mülteci kamplarında geçti. 1948 yılında henüz çocukken, doğduğu köy İsrail tarafından işgal edilerek yıkılınca, ailesiyle Lübnan'a göç etmek zorunda kaldı.

Şiir yazmaya, küçük yaşta başladığı bilinir. Politikayla ilişkisi de erken başlamıştır. İlk şiirlerinin yayımlanma sürecinde, "El-arz" (Toprak) cephesinde etkinlik gösterdi. İşgale karşı direniş çağrısı yapan "El İttihad" gazetesi ile "El Cedid" dergisinin yazı işleri müdürlüklerini yaptı.

FİLİSTİN BEKLENEN BİR SEVGİLİYDİ

Şiiriyle Filistin ulusal davasına katıldı. Filistin ulusal marşı Neşîd el-intifada'nın sözlerini yazdı. Şiirlerinin ana temasını Filistin sevgisi oluşturdu. Filistin'i hep bir sevgili gibi düşledi ve tüm hayatı boyunca bu sevgilinin gelişini bekledi.

Filistinliye Sevgili şiirinde şöyle yazar o sevgili için:
"Ve ant içerim ki,
bir mendil işleyeceğim yarına kadar,
gözlerine sunduğum şiirlerle süslü
ve bir tümceyle, baldan ve öpücüklerden tatlı:
"Bir Filistin vardı,
bir Filistin gene var!"

KAYDET; BEN BİR ARABIM...

Her bir sözü isyanın, haykırışın ifadesi oldu. Kimlik şiirinde ise ulusal kimliğini dünyaya haykırırken, "kaydet" der: "Kaydet; ben bir Arabım... Kart numaram elli bin... Sekiz çocuğum var... Dokuzuncusu önümüzdeki yaz geliyor. kızdın mı... Kaydet; ben bir Arabım... (..) Ama lütfen yaz... Herşeyden öte... Kimseden nefret etmem ben..."

Şairin şiirleri, 20'den fazla dile çevrildi. 2003 yılında uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü'ne de layık görüldü. 1982 yılı Eylül ayında Sabra ve Şatilla'da yaşanan katliamın ardından yazdığı Beyrut Kasidesi ile 1984'te te Sovyetler Birliği'nde Lenin Ödülü'nü aldı. Adı, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nün önde gelen adayları arasında gösterildi.

Filistin halkının yaşadığı zulmü şiirleriyle dünyaya duyurdu. Beyrut'ta Lübnan iç savaşı sırasında iki ay boyunca kuşatma altında kalan Tel Zaatar kampını anlatır bir başka şiirinde. Arapça'da "kekik dağı" anlamına gelen Tel Zaatar Filistin direnişinin sembolü oldu. Şairin yarattığı Ahmet Zaatar ise sürekli yerinden edilen binlerce adsız Filistinliyi anlattı:

"Ben Arap Ahmet'im
Dedi
Ben kurşunlar
Ben portakallar
Ve düşler.
Benim çadırımdır Tel Zaatar
Anayurt benim
Sürüp giden o yolculuk anayurda
Doğu'dan ta Batı'ya
Bilendi bütün kılıçlar
Ahmed tanımaya başlarken
Ellerini ayaklarını
Süzülen bir yıldız gibi
Bakıp bakıp Hayfa' ya.
Ahmed'di seçilen kurban
Kentler asfalt organlarını
Bırakıp arkalarında
Düştüler peşine Ahmed'in
Öldürmek için.
Doğu'dan ta Batı'ya
Cenaze törenini hazırlıyorlardı.
Giyotinlerden giyotin beğenip."

1970'DE SÜRGÜN EDİLDİ

Şiirleri nedeniyle sürekli İsrail devletinin baskısını gördü, bir çok kez tutuklandı. 1970 yılında İsrail'den sürgün edilen sanatçı, 2 yıl süreyle bir çok Arap ülkesinde dolaşmak zorunda kaldı. Sürgündeyken de bir an olsun yazmayı bırakmadı. Bu kez sürgün yaşamı şiirinde yer etti.

"Ayak seslerini duyarım gecede yaklaşan,
Ve sen yerim olursun sürgündeki,
Zindanım olursun.
Öldürmeye çalış beni
İlk ve son olsun
Yaklaşan ayak seslerinle
Öldürme beni."

ŞİİRLERİ BESTELENDİ

Birçok şiiri Marcel Khalife, Majida El Roumi ve Ahmad Qa'abour tarafından bestelendi. En çok bilinenleri; "Rita", "Celile'de Kuşlar Ölüyor" ve "Annemin ekmeğine hasretim"dir. Bu besteler, en az iki Arap kuşağının marşları haline geldi.

ÖRGÜTLERİ ELEŞTİRMEKTEN KAÇINMADI

Hamas ve El Fetih örgütleri arasındaki çatışmaları da eleştirel bir yaklaşımla şiirlerinde konu edindi. Arap yönetimlerinin uzlaşmacı tutumuna karşı da tavır aldı, onları Filistin mücadelesine zarar vermekle suçladı. Bu nedenle Oslo görüşmeleri sırasında Yaser Arafat'ın tavrının Filistin davasına aykırı olduğunu belirterek, Filistin Uzlaşma Konseyi'nden istifa etti.

"Zeytin Ağacının Yaprakları" kitabı 1964'te Derviş 22 yaşındayken yayımlandı. Zeytin Ağacının Yaprakları'nı 20'yi aşkın şiir kitabı izledi. Eserlerinden bazıları şunlar: "Zeytin Ağacının Yaprakları", "Filistinli Sevgili", "Gecenin Sonu", "Uzak Bir Sonbaharın Hafif Yağmuru", "Celile'de Kuşlar Ölüyor", "Yedinci Deneme".

Türkçe'ye çevrilen 20 civarında kitabı bulunan Derviş, geçirdiği bir açık kalp ameliyatı sonucu 12 Ağustos 2008 tarihinde yaşamını yitirdi.

DÜŞLERİN FİLİSTİN'İ...

Geriye unutulmaz binlerce dize ve Filistinli sevgiliyi bıraktı:
"Gözleriyle Filistin,
kollardaki, göğüslerdeki dövmelerle Filistin,
adıyla sanıyla Filistin.
Düşlerin Filistin'i ve acıların,
ayakların, bedenlerin ve mendillerin Filistin'i,
sözcüklerin ve sessizliğin Filistin'i
ve çığlıkların.
Ölümün ve doğumun Filistin'i,
taşıdım seni eski defterlerimde
şiirlerimin ateşi gibi."

Etha



Bu haber 1,046 defa okundu.