Ekonomi yönetiminden ''sükunet'' çağrısı

5 Ağustos 2011 21:21 tsi
Piyasalarda yaşanan büyük sarsıntının arıdndan ekonomi bürokrasisi ve yönetimi, "sakin olun" mesajı veriyor.

Dünya borsalarında çöküş ve ardından İMKB'de 57 binli seviyelere iniş, piyasalardaki panik havasını daha da tetikledi. 1.75'leri zorlayan dolar Merkez Bankası'nın dövize satış müdahalesi yapacağı açıklamasının ardından 1.74 TL'nin altına indi.

Fakat Merkez Bankası'nın döviz satış ihalesinde satılacak miktarın 50 milyon dolar olacağını ilan etmesinin ardından dolar TL karşısında yeniden 1.75'in üzerine çıktı. Piyasa beklentisinin altında kalan döviz satış ihalesi miktarının ardından Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'dan açıklamalar geldi.,

Başçı, "TL'nin zayıflaması için neden yok. Döviz satış ihalelerinde artış, döviz karşılıklarında daha fazla azalış gelebilir. Alınan önlemler global risk unsurlarını en aza indirmek için" şeklinde açıklamalarda bulundu.

NTV'ye konuşan Maliye Bakanı Mehmet şimşek ise, "Küresel piyasalarda bir sıkıntı var. Ama kriz, panik türden kelimeleri kullanacak kadar henüz güçlü değil. Bu bir gerçek. Global büyüme beklentileri zayıfladı. Bu da risk iştahını azaltıyor. Bu da özellikle hisse senedi piyasalarına olumsuz yansıyor. Fakat piyasalar istiyor. Şirketler, hükümetler borç alabiliyor. Bu önemli. Dünya ekonomisi daralmıyor" dedi.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonomideki son gelişmelerle ilgili olarak, ''İhtiyatlı olmak gerekiyor. İhtiyatlı olalım ama panik havasına gerek yok'' dedi.

Şimşek, Merkez Bankasının aldığı son kararların da ''döviz piyasasındaki oynaklığın sınırlandırılması ve global büyüme endişelerine karşı önceden bir tutum ortaya koyma'' çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.

NTV'de Türk ve dünya ekonomisine ilişkin soruları yanıtlayan Şimşek, küresel ekonomide sıkıntılar yaşandığını, ancak bunun ''kriz, panik'' türden kelimeleri kullanacak kadar henüz güçlü olmadığını söyledi. Global beklentilerin ciddi şekilde zayıfladığını kaydeden Şimşek, bunun da piyasalara olumsuz etkide bulunduğunu ifade etti. ''Dünya ekonomisi yavaşlıyor ama daralmıyor, daralacağına dair kaygılar var'' diyen Maliye Bakanı, şöyle devam etti:

''ABD'deki borç limitinin yükseltilmesi tartışmaları ciddi kaygıları beraberinde getirdi. Bu tartışmalar, tüketici ve yatırımcı güvenini olumsuz etkiledi. Bunun bir yansıması olacak. ABD'den gelen veriler oldukça olumsuz. Dünya ekonomisinin 3 motoru varsa, bunlardan önemli birisi de ABD'dir. Oradaki ekonomik büyümenin zayıf seyretmesi, başlı başına bir sıkıntı. AB'de yoğun şekilde tartışılan kamu borç krizinde de kimi kurtarma paketlerine rağmen, kaygılar ortadan kaldırılamadı. Kamu borcunun endişe kaynağı olmaktan çıkarılamaması da beklentileri olumsuz etkiliyor.

Kamu borç krizi önümüzdeki 10 yıla damgasını vuracak. Bunu kabul etmemiz lazım. Ama 2008 yılı vari krizin başlangıcı mı? Bence onun için erken. İhtiyatlı olmak gerekiyor, ihtiyatlı olalım ama paniğe gerek yok. Küresel ekonomide sıkıntılar var, bunlar gelişmiş ülkelerde de hissediliyor. Bunun yansımaları var.''

TÜRKİYE, NASIL ETKİLENECEK?

Bakan Şimşek, dünyadaki küresel krizin Türkiye'ye yansımaları konusundaki görüşlerini açıklarken de küresel ekonomide ciddi sıkıntılar yaşandığını, bunların büyümesi halinde ülkemize de bir takım yansımaları olabileceğini belirtti.

Ancak Türkiye'nin makro ekonomik temelleri nispeten güçlü bir ülke olduğunu dile getiren Şimşek, özellikle bankacılık sektörünün sağlam yapıda olduğunu, kamu maliyesinin sağlıklı bir noktada bulunduğunu anlattı. Bunların çok önemli olduğuna işaret eden Şimşek, Türkiye'nin kamu finansman dengelerinin son derece sağlam olduğuna vurgu yaptı.

Türkiye'nin geleneksel olarak büyümesini önemli ölçüde dış finansmanla sağlayan bir ülke olduğunu söyleyen Şimşek, ''Türkiye, enerjide dışa bağımlı bir ülke. Bunun sonucunda karşımıza cari açık sorunu çıkıyor. Bunun yarattığı bir kırılganlık var ama biz bunu yönetilebilir görüyoruz. Türkiye'de siyasi istikrar ve güçlü bir hükümet var. Var olan riskler iyi yönetiliyor. 'Risk yok, kırılganlık yok' demiyoruz. Ama bunlar iyi yönetiliyor'' diye konuştu.

MERKEZ BANKASI KARARLARI

Maliye Bakanı Şimşek, Merkez Bankasının son kararlarıyla ilgili bir soru üzerine de bu kararların gerek global ekonomideki, gerekse Türkiye'deki gelişmelerle ilişkili olarak alındığını bildirdi.

Türkiye'de geçmişte, hep ''Politika yapıcılarının niye proaktif olmadığının tartışıldığını kaydeden Şimşek, şunları söyledi:

''Geçen sene gündemdeki en büyük konu aşırı ısınmaydı, büyümeydi. Bugün gelinen nokta farklı bir durumu ortaya koyuyor. Alınan kararlar piyasalara iyi açıklanmalı. Baktığınız zaman döviz piyasasındaki oynaklığı bir miktar sınırlamak, istikrar getirmek, global büyüme endişelerine karşı önceden bir tutum ortaya koymak, para politikasında, para piyasalarında oynaklığı sınırlamak... Tedbirleri bu çerçevede değerlendirmek lazım. Alınan tedbirler, gerek global ekonomideki, gerek Türkiye'deki gelişmelerle ilişkili. Son 1 aydır Türkiye'de kredi hacminde ciddi bir yavaşlama, hatta kredi büyüme oranlarında eksiye dönüş söz konusu. Bu kararları o çerçevede de değerlendirmek lazım.''

SICAK PARAYA VERGİ VAR MI?

Maliye Bakanı, sıcak paraya vergi getirilip getirilmeyeceği yönündeki soruyu yanıtlarken de türev enstrümanlarda Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi uygulamasıyla ilgili mevzuatta bir belirsizlik bulunduğunu ifade etti.

Bu belirsizliği ortadan kaldırmaya yönelik bir çalışma yapıldığını kaydeden Şimşek, ''O çalışmayla ilgili yazılıp çizilenler spekülatif. Biz, piyasayla ilgili düzenlemeye gideceğimiz zaman o piyasadaki aktörlerle istişare ederiz. Vergi açısından konumlandırma için mutlaka bir diyalog gerekiyor. Şu an yapılan bu. Ama bu aşamada 'böyle vergilendirilecek, şöyle vergilendirilecek' hususunu doğru bulmuyorum'' dedi.

HARCAMA YAPALIM MI, YAPMAYALIM MI?

Şimşek, dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeler sonrasında başlatılan ''Harcama yapalım mı, yapmayalım mı?'' tartışmalarına da ''Harcamaları kısma yaklaşımını doğru bulmuyorum'' sözleriyle katıldı.

Küresel ekonomideki sıkıntıların abartılmaması gerektiğini ifade eden Bakan Şimşek, bu konuda da şu değerlendirmeyi yaptı:

''Paniğe gerek yok. Herkes kendi ayağını yorganına kadar uzatırsa bu tabii ki uzun vadede önemli. Hem ülke, hem de vatandaşın kendisi açısından önemli. İhtiyatlı olmak hiçbir şekilde harcamaları kısmayı gerektirmiyor. Türkiye'nin makro ekonomik temelleri sağlam. Küresel anlamda bir sıkıntı yaşansa bile bize yansımaları geçici olur, sınırlı olur. Gerek dünya ekonomisindeki tartışmalar, gerek Türkiye'ye yansımasında bir miktar ihtiyatlı olmak gerekiyor. Ama panik havası estirmeyi doğru bulmuyorum. Harcamaları kısma yaklaşımını da doğru bulmuyorum.''

Yapılandırma sonrası Maliye Bakanlığının alacak miktarının 39 milyar 667 milyon lira olarak belirlendiğine işaret eden Şimşek, bunun 9 milyar 654 milyon lirasının Temmuz ayı sonu itibariyle tahsil edildiğini belirtti. Şimşek, ''Yaklaşık yüzde 24'ü tahsil edildi. Bu çok önemli bir başarı. Geçmişte yapılan bütün yapılandırmaların sonunda tahsilat oranına bakıyorsunuz, ortalama tahsilat yüzde 23. Biz ise ikinci taksit sonunda yüzde 24'e ulaştık'' dedi.

Maliye Bakanlığının yapılandırma olmasa da, icra yoluyla, cebri tahsilat yaptığını kaydeden Şimşek, bu yıl bu yolla 5,5 milyar liralık bir tahsilat öngörüldüğünü de ifade etti.

Kendilerinin bütçe uygulamalarında dünyadaki gelişmeleri de dikkate alarak hep ihtiyatlı olduklarını anlatan Maliye Bakanı, ''Sürekli olarak (bu rakamlar iyi, güzel, ama bizim için önemli olan kamu borç stokunun milli gelire oranı, devlet açığının milli gelire oranı. Onu sürekli aşağıda tutmak) dedik. Bunun için de kayıt dışılıkla mücadele, vergi reformu ve verginin tabana yayılması çalışmalarını güçlü bir şekilde devam ettireceğiz'' diye konuştu.

ORTA VADELİ PLAN VE 2012 BÜTÇESİ

Bakan Şimşek, 2012 yılı Bütçe sürecinin başladığını, Orta Vadeli Programa ilişkin de teknik çalışma başlattıklarını söyledi.

Orta Vadeli Planın da, Orta Vadeli Program üzerine inşa edileceğine işaret eden Şimşek, şöyle konuştu:

''Orta Vadeli Program, ülkemizin istihdamını artırmak için bir İstihdam Stratejisi, kayıt dışılıkla mücadele için de Kayıt Dışılıkla Mücadele Eylem Stratejisi gibi bir takım temel unsurları da içerecek.

Biz, kamu borç stokunun milli gelire oranını aşağıda tutmak istiyoruz. Mali disiplini devam ettirmekte kararlıyız. Tabi Türkiye'nin yapısal sorunlarına çözüm için bir takım program unsurları olacak. İstanbul'un Finans Merkezi haline getirilmesinden, Ulusal İstihdam Stratejisi'nden, kayıt dışı ekonomiden, vergi reformundan tutun, Orta Vadeli Program çok kapsamlı bir referans dökümanı olacak.''

CARİ AÇIK

Maliye Bakanı, cari açıkla ilgili değerlendirme yaparken de, Türkiye'nin katma değer zincirinde bilgi yoğun, teknoloji yoğun ürünlere geçmesi gerektiğini dile getirdi.

Bu politikaları yürüttüklerini, ancak bunların çok daha güçlü devam etmesine ihtiyaç olduğunu anlatan Şimşek, bu konudaki görüşlerini de şu şekilde ifade etti:

''Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, verimliliği ve etkinliği artırmak da çok önemli bir husus. Eğitimde kalite, altyapının iyileştirilmesi, iş gücü piyasasının esnek hale getirilmesi, tasarruf oranlarının artırılması, bunların hepsi cari açığın azaltılmasında bir unsurdur.

İç talebin daha makul düzeylere çekilmesi, özellikle ithalatta ara mallar konusu. Türkiye'de üretilen her şeyin belli bir boyutu ithalata dayanıyor. Onun ağırlığını düşürmek. Onun için teşvik sisteminden tutun birçok unsuru harekete geçirmemiz lazım. Cari açığı azaltmak için çok boyutlu bir program uygulamak gerekiyor.''

ÖZELLEŞTİRME ÇALIŞMALARI

Şimşek, özelleştirmeyle ilgili görüşlerini açıklarken de, özellikle elektrik dağıtım ihalesi gelişmelerinin kendilerini çok üzdüğünü söyledi.

Elektrik dağıtımının özelleştirilmesini ''önemli bir yapısal reform'' olarak niteleyen Maliye Bakanı, özelleştirmede hiçbir zaman işin kolayına kaçmadıklarını kaydetti.

Şimşek, şöyle devam etti:

''Biz, yapısal reform niteliğindeki alanlara önem vereceğiz dedik. Elektrik Dağıtım Şirketlerinin özelleştirilmesi önemli bir yapısal reformdu. İhalelere çıktık, çok başarılı bir süreçle ihaleleri tamamladık. Fakat maalesef hesap kitabını yapamayan firmalar, bizi ciddi şekilde sıkıntıya soktu. Şu an bunun yansımaları sözkonusu. Ama biz bu yapısal reform sürecini güçlü şekilde devam ettireceğiz. Biz, buna gelir ayağı olarak bakmadık. Biz, halka arzlarla ciddi özelleştirme geliri elde edebilirdik. Ama zoru seçtik.''

Şimşek, Maliye Bakan Yardımcılığına yapılacak atamayla ilgili bir soru üzerine de, adayları Başbakana sunacaklarını kaydetti ve ''Bu Sayın Başbakanın takdirinde olan bir konu'' dedi.

"İLAVE TEDBİR PAKETİNE GEREK YOK"

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Ergün, düzenlediği basın toplantısında Merkez Bankası'nın vermiş olduğu kararları da değerlendirdi. Bakan Ergün, Türkiye ekonomisi için ilave tedbir paketlerinin olması gerekmediğini söylerken konuşmalarına şöyle devam etti:

"Tüketimin bir miktar frenlenmesini tüketici kredilerinin bir miktar daha kontrollü bir şekilde kullanılmasına dönük tedbirler de alınmıştı. Bunları yatırımlar üzerinde olumsuz bir etki meydana getirsin, yatırımlar frenlensin, Türkiye'de fazla yatırım yapılıyor, artık fazla yatırım yapılmasın gibi bir düşünceyle hareket edilmedi. Bugün de ekonominin durgunluğa sevkedilmesine dönük gelişmeler karşısında Merkez Bankası'nın tabii olarak bazı tedbirler alması Türkiye ekonomisinde yatırımların devam etmesi, Türkiye ekonomisinin büyümeye devam etmesi alınan tedbirlerle sağlanmış olacaktır. Değişik yorumlar olabilir ama o yorumların hangisinin doğru olduğuna dair bugün itibariyle o yorumları yapanların da bir şey söylemesi mümkün değil. Bu politikalar uygulandıkça politikaların Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri görüldükçe bu yorumların değeri konusunda bir şey söyleyebiliriz."

"MERKEZ BANKASI'NIN KARARLARININ OLUMLU ETİKLERİ OLACAK"

Bakan Ergün Merkez Bankası kararlarının olumlu etki edeceğini belirtirken şunları da söyledi: "Dolayısıyla Merkez Bankası faiz indirimiyle ilgili kararı da döviz satışıyla ilgili kararında Türkiye ekonomisi üzerinde olumlu etkileri olacağını düşünüyorum. Avrupa'daki değişimleri yakından takip ediyoruz, dünyada bu gelişmeler karşısında tedbir alan başka ülkelerin de olduğunu görüyoruz. Bizim de bu gelişmeler karşısında bazı adımları atmış olmamız ekonomimizin geleceği hakkında daha iyi olacağını düşünüyoruz."

DURGUNLUĞA İZİN YOK

"Ekonominin durgunluğa sevk edilmesine izin vermeyeceğiz" diyen Bakan Ergün "Tedbir paketlerini gerektirecek bir noktada olmadığımızı düşünüyorum. Merkez Bankası'nın almış olduğu karar gereken mesajları kendi içerisinde taşıyor" diyerek sözlerini noktaladı.


ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA HERŞEY NORMALE DÖNER

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan düzenlediği bir basın toplantısıyla Merkez Bankası'nın faiz ve döviz kararlarını değerlendirdi.

Kararları yerinde ve doğru bulduğunu söyleyen Çağlayan şöyle konuştu "Kararlar doğru ve yerinde, zamanlama da çok önemli.

Şu an da Avrupa'da olan, geçmişte görülmeyen bir rehavet ve alınmış olan kararlarda geç kalınması mevcut ateşi söndürmeye yetmiyor.

Ben çok fazla bir karamsar bir yapı içinde  değilim.

2009'da tüm ülkeler böyle küresel bir krize hazır değillerdi, tüm ülkeler hazırlıksız yakalandı. 2009 küresel krizi herkese ders oldu.

Biz hükümet olarak mevcut duruma son derece hazırlıklıyız.

Ben diğer ülkerlin de 2009'da olduğu kada hazırlıkısız olmadığı kanısındayım. Mevcut durum 2009'dan daha kolay bir şekilde atlatılacaktır.

Merkez Bankası'nın bugün ve dün aldığı karar yerindedir. Önümüzdeki haftadan itibaren normal, gelmesi gereken denge de gelecektir

Toplumumuzda beklentiler borsa ve dövizle ölçülür oysa ölçüt reel ekonomidir. Dolardaki artış ilk defa görülmüyor, son 10 yılda iniş çıkışlar olmuştur.

Bu konuda bir panik söz konusu değil ama tabi şirketler ve vatandaş kendisini buna göre düzenlemelidir."

ERDOĞAN, EKONOMİ KURMAYLARIYLA BİRARAYA GELECEK

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, kabinenin ve partinin ekonomi kurmaylarıyla biraraya gelecek.

Edinilen bilgiye göre, Erdoğan başkanlığında yapılacak 'Ekonomiyi Değerlendirme' toplantısı Salı günü gerçekleştirilecek.

Yetkililer, toplantının spesifik bir toplantı olmadığını vurgulayarak, ekonominin genel bir değerlendirmesinin yapılacağını kaydettiler.

haberturk

Bu haber 995 defa okundu.