'Karar anayasanın ruhuna uygun'

23 Haziran 2011 20:51 tsi
Mahkeme: Haberal ve Balbay hakkındaki karar, anayasanın ruhuna uygun

İkinci ''Ergenekon'' davasında tutuklu yargılanırken milletvekili seçilen Prof. Dr. Mehmet Haberal ile gazeteci-yazar Mustafa Balbay'ın tahliye taleplerinin reddine ilişkin kararda, ''Anayasa'nın 14. maddesi kapsamında bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili, Anayasa'nın 83/2. maddesinde belirtilen tanımın mefhumu muhalifinden de anlaşılacağı üzere, Meclisin kararı olmadan tutulabilir, sorguya çekilebilir, tutuklanabilir ve yargılanabilir'' denildi.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Heyetinin kararında, sanıklar Haberal ile Balbay'ın avukatlarınca 20 ve 21 Haziran'da mahkemeye sunulan tahliye talepli dilekçelerde, bu sanıkların milletvekili seçilmeleri nedeniyle serbest bırakılmalarının istendiği belirtilerek, Haberal ve Balbay'ın, ''silahlı terör örgütü kurma veya yönetme'', ''TBMM'yi ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme'', ''Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme'' gibi suçlardan dolayı yargılandıkları hatırlatıldı.

-TALEPLERİN 1982 ANAYASASI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ-

Tahliye taleplerinin 1982 Anayasası bakımından değerlendirildiği anlatılan ve ''Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Ağır cezayı gerektiren suç üstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14. maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam, durumu hemen ve doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır'' hükmü bulunan Anayasa'nın 83/2. maddesinin yer aldığı kararda, ''Anayasa'da yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. Anayasa hükümlerinden hiçbiri, devlete ve kişilere Anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasada belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz. Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak müeyyideler kanunla düzenlenir'' hükmü bulunan ''Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılmaması'' başlıklı 14. maddeye de işaret edildi.

-YARGITAY 9. CEZA DAİRESİNİN EMSAL KARARLARI-

Yargıtay 9. Ceza Dairesinin, 22 Temmuz 2007 seçimlerinde milletvekili seçilen ve ''yasa dışı örgüt propagandası yapmak'' suçundan yargılanan bir sanıkla ilgili 15 Ekim 2008'de verilen ''yargılamanın durdurulması'' emsal kararına değinilen kararda, Yargıtayın sanık hakkında isnat edilen suçun Anayasanın 14. maddesi kapsamındaki suçlardan olmadığını belirterek, Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinin ''yargılamanın durmasına'' dair verdiği karara Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan itirazı reddettiği aktarıldı.

Yine Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan ve bu sırada yapılan genel seçimlerde milletvekili seçilen bir sanıkla ilgili, sanığın yargılamasının durdurulması talebine ilişkin mahkemenin kabul kararı verdiği, bu kararı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Dairesinin, ''suç tarihinden sonra milletvekili seçilen sanık hakkında seçimden önce soruşturma başlatıldığı, bu nedenle Anayasanın 83. maddesinin 2. fıkrasının 2. cümlesi kapsamında ve yasama dokunulmazlığı dışında kaldığı'' gerekçeleriyle mahkemenin kararını bozduğu ifada edildi.

Yargıtay 9. Ceza Dairesinin benzer nitelikli 4 Şubat 2008 ve 22 Mart 2010 tarihli kararlarına da değinilen kararda, milletvekili seçilen sanıkların suçlarının Anayasanın 83. maddesinin 2. fıkrasının 2. cümlesi kapsamında olması ve suçlarının yasama dokunulmazlığının dışında kalması gerekçeleriyle, sanıklar hakkındaki yargılamanın durdurulması talebinin reddedildiği anlatıldı.

Kararda, şu ifadeler kullanıldı:

''Emsal Yargıtay kararları dikkate alındığında, yasama dokunulmazlığının sınırı çizilmiş, sanıkların milletvekili seçilmiş olmasının seçimden önce açılmış Anayasanın 14. maddesinde öngörülen davalar açısından tek başına yargılamanın durdurulmasına neden olmadığı, tam aksine yargılamanın devam etmesinin gerektiği görülmüştür. Anayasanın 14. maddesi kapsamında bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili, Anayasanın 83/2. maddesinde belirtilen tanımın mefhumu muhalifinden de anlaşılacağı üzere, Meclisin kararı olmadan tutulabilir, sorguya çekilebilir, tutuklanabilir ve yargılanabilir.''

-DOKUNULMAZLIK KAPSAMI DIŞINDAKİ SUÇ ÜSTÜ HALİ-

Yasama dokunulmazlığının kişisel ve fiili yönden değerlendirilmesi gerektiği belirtilen kararda, dokunulmazlığın kişisel bakımdan Meclis çalışmalarının engellenmemesi amacıyla yapılan bir düzenleme olduğu ve eylemler bakımından da milletvekillerini sadece cezayı gerektirir eylemlerinden dolayı girişilebilecek cezai takibata karşı korumak amacı taşıdığı ifade edildi.

''Yasama dokunulmazlığı, yasama organı üyelerinin korkusuzca görev yapabilmelerini sağlamak, fonksiyonları nedeniyle suçlanmalarını engellemek, basit suç atmalarla görevden kalmalarını önlemek amacıyla belirli bir siyasal süreç içerisinde oluşmuş bulunan bir Anayasa kuralıdır'' ifadesi kullanılan kararda, yasama sorumsuzluğunun Anayasa'nın 83. maddesinde ''Yasama dokunulmazlığı'' başlığı altında düzenlendiği belirtilerek, Yargıtay'ın bir kararına göre yasama sorumsuzluğunun şahısa bağlı bir imtiyaz sağlamadığı, mutlak değil nisbi ve kamu yararı gözetilerek Anayasaya konulmuş kamu düzenine ilişkin bir mekanizma olduğu dile getirildi.

Bu haber 631 defa okundu.