'10 milyon efsanesine' Erdem'den yanıt

2 Haziran 2011 10:52 tsi
"18 yaşın üstündeki nüfus sayısıyla seçmen sayısı arasındaki farka bakarak, seçmen kütüklerinin ve ondan üretilen sandık seçmen listelerinin bozulmadığını, düzelmekte olduğunu söyleyebiliriz."

Seçmen sayısındaki fazlalığı ‘şüphe çekici’ bulanlar var. Son günlerde, geçen genel seçime göre seçmen sayısının ‘10 milyon artmasının devletin verileriyle uyuşmadığı’ söylendi. Seçim barajını geçmek için alınacak oyun, seçmen sayısı kadar artacağı hesabıyla kuşkulanılıyor ve bu artışın nedeninin Yüksek Seçim Kurulu’nca (YSK) açıklanması gerektiği iddia ediliyor.

Haber ve kuşkulananlar
Haberin Posta gazetesinde yayımlanması, seçim dönemlerinde her yerde hile ve tuzak görenlere, çok sayıda mail yazdırdı. Televizyonlarda haberi genişlettiler. Salı günü de Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ali Em sayılar vererek seçmen sayısındaki artışın nedenini açıkladı.
‘Kuşkulular = Endişeliler’ bir yandan bazı seçmenlerin kütüklere yazılmadığından yakınırlarken, diğer yandan da kütüklere yazılan seçmenlerin 10 milyon arttığını, bazı kişilerin ‘mükerreren’ yazılabileceğini ima etmektedirler.

Nüfus sayımları ve gelişmeler
Bundan önce mayıs başında iki yazımda, nüfus sayım ve sonuçları, seçmen kütükleri ve seçmen sayılarıyla ilgili bilgiler vermiştim. Bugün, tablolarla destekleyerek, ilgilenen yurttaşlarımızın endişelerini gidermek istiyorum.

---

 
Önce, nüfusumuza göre seçmen sayısının ne kadar olması gerektiğini bulmaya çalışalım. 2000 yılında sokağa çıkma yasağıyla nüfus sayımı yapıldı. 2010 yılı nüfusu da 2006 yılında başlanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ile belirlendi. Bu sayımların yaş gruplarına göre sayıları da bilinmektedir. Çocuk sayısının gelişmeyle azaldığı bilinmektedir. Bu nedenle, 18 yaşından küçük olanların (seçmen olamayacak çocukların) toplam nüfusa oranı, 2000 yılında 2010’dan daha yüksek olmalıdır. Nitekim 2010 yılında yüzde 69.3 olan 18 yaşından büyüklerin oranı, 2000 yılında 63.8 idi.
Tablo 1’de, son 10 yıldaki nüfusun seçmen yaşından küçükler ve seçmen yaşındakilerin oranları gösterilmiştir (2001-2005 arası sayımlara göre doğrusal formülle hesaplanmıştır).

Hangi seçimde hangi veriler kullanıldı?
Bu oranları hatırladıktan sonra, seçim yıllarına göre, seçmen kütüğündeki seçmen sayısı ile seçmenin nüfusa oranına bakabiliriz.

Yurtdışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin bu hesaplamalara katılmaması gerektiği bilinmelidir.
Önce hangi seçimde hangi nüfus sayımının esas alındığını hatırlayalım. Bilindiği gibi 2002, 2004 ve 2007 yıllarındaki seçmen listeleri, 2000 yılında son kez yapılan nüfus sayımı sonuçları verilerine dayanarak ve seçim önceleri askıya çıkarılarak güncelleştirilmiştir.

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da (298 SK) 2008 yılında yapılan kanunla seçmen kütüklerinin ‘adres kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak her yıl güncelleştirilerek’ oluşturulması kabul edilmiştir.

İlk kez 2009 yerel seçimleri öncesinde seçmen listeleri, ADNKS 2008 verilerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. 2010 halkoylaması seçmen listelerinde 2009 nüfus kayıt sistemi verileri kullanılmış; 12 Haziran seçim listeleri de 2010 verileriyle hazırlanmıştır. Ayrıca her oylamadan önce listeler askıya çıkarılmış, değişiklikler seçmen listelerine işlenmiştir.
 
Nüfusa göre seçmen sayısı ne olmalı?
Tablo 2’de seçim yılları, bu seçimlerde kullanılan nüfus sayım verilerinin hangi yıla ait olduğu, seçmen kütüklerinde yazılı seçmen sayısı ve yararlanılan nüfus sayısına oranı gösterilmektedir.
2010 yılındaki nüfus tespitine göre, 51 milyon 100 bin kişi 18 ve üstü yaştadır. 12 Haziran’da kullanılacak seçmen kütüklerinde de 50 milyon 200 bin seçmen yazılıdır. Arada seçmen kütüğüne yazılmamış görünen nüfus sayısı 900 binin altına inmiştir. Cezalılar, askerdekiler, yurtdışındakiler ve diğer nedenlerle yazılmayanlar dikkate alındığında, seçmen kütüğüne yazılmamış olanların oldukça azalmış olduğunu görürüz. 2002 seçimleri için bu hesaplar yapıldığında, seçmen yaşındakilerin sayısıyla seçmen kütüklerinde bulunan sayı arasında 1 milyon 800 binin üstünde bir fark bulunur.
18 yaşın üstündeki nüfus sayısıyla seçmen sayısı arasındaki farka bakarak, seçmen kütüklerinin ve ondan üretilen sandık seçmen listelerinin bozulmadığını, düzelmekte olduğunu söyleyebiliriz.

Tarhan Erdem / Radikal

Bu haber 3,021 defa okundu.