Üç harfli tehdit: ‘SAT!’

Çok değil, 5-6 yıl kadar önce Türkiye sermaye piyasasında yerli ve kişisel yatırımcı sayısı 1 milyon 400 bine yakındı. 2006 yılı sonunda ise bu rakam inanılmaz ölçüde gerileyerek 900 bine yaklaştı.

Yani kaba bir hesapla söylemek gerekirse, o “iyi” yılları yakalamak bir yana, günümüze kadar yüzde 33’lük kan kaybı var. Ve hâla bir değişiklik de görünmüyor. Böyle bir beklenti yok! Örneğin kısa süre önce gerçekleşen banka arzlarına gelen taleplerde bile oran  hala bu seviyede.

Yani yabancılar üç katı daha çok ilgi gösteriyorlar arzlara. 2006 yılında borsadaki tüm hisselerin yüzde 63-65’i yabancılara aitti. Artık biliniyor ki içinde bulunduğumuz günlerde bu oran yüzde 70’leri aşmayı zorluyor.

Tersine söylersek, yerli yatırımcı yüzde 30’un altına doğru sürükleniyor. Kesin bir hesap çıkarılmış mıdır bilinmez ama anlaşıldığı kadarı ile İstanbul Borsası, yabancıların hakimiyetinde olan dünyadaki birkaç piyasadan biri.

İş bununla kalsa?

Tabii daha ince hesapları da bulunuyor bu rakamların. Örneğin yerli payı yüzde 30 diyoruz ama acaba pay yeterince dinamik mi? Ya da güçlü? 900 binlik yerli yatırımcının yarısından az bölümü 10 milyon dolardan az bir yelpazeyi elinde tutuyor. Kişi başına böldüğünüzde komik bir rakam elde ediyorsunuz; 22-23 dolar. Bunlara terk edilmiş ve pasif hesaplar demek lazım. 

Yerli yatırımcıda İlk 100 bin kişinin toplam portföyü ise yaklaşık 10 milyar dolar. Kişi başına 100 bin dolar. Sonraki bölüm ise yaklaşık 3 bin dolarlık portföy tutuyor elinde. Sonuç olarak denebilir ki, daha doğrusu bu sayılar açıklanmadığı için tahmin edilebilir ki, Borsa’daki dişe dokunur aktif yatırımcı sayısı 100 binin üzerinde.

Nihayeinde baştaki söze dönüyoruz Türkiye Borsası kesin biçimde yabancıların ve çaplı girişimcilerin elinde. Bu iyi mi?.. Eğer stabil ve huzurlu bir siyaset ve ekonomi dünyanız varsa belki. O halde bile daha çok, ama çok daha fazla yatırımcının piyasada olması gerekiyor. Ama değilse, evet bu tablo iyi değil. Birisi gelişmelerden rahatsız olup “sat” diyebilir.