Rusya üsler konusunda Gürcistan'a zorluk çıkarıyor

0 0 0000 00:00 tsi
Küresel mücadele merkezlerinden biri olan Kafkasya Bölgesi’ndeki hâkimiyetini oldukça kaybeden Rusya, Gürcistan üzerinde iyice gevşeyen egemenliğinin iplerini bırakırken bile direnç göstermeye çalışıyor.

Rusya “Kadife Devrim” sonrasında, Gürcistan üzerinde ABD’nin gücünü yakından hissediyor ve bu ülkedeki askeri üslerini geri çekmeyi adeta gurur meselesi yapıyor. ABD yanlısı politika izleyen Gürcistan hükümetine karşı Ermeni etnik grubu istikrarsızlık unsuru olarak kullanan Rusya, askeri üslerden geri çekilme sürecindeki yenilgisinin acısını da yine, Ermeni azınlığın protesto gösterileri aracılığıyla bir nebze gidermek niyetinde.

Özellikle, 62. Rus Askeri Üssü’nün tahliyesinin yaşandığı Gürcistan’ın Ahıska Bölgesi’nin Ahılkelek vilayeti, Ermeni azınlığın çoğunlukta olması açısından Rusya’nın öç alma girişimlerinin merkezi durumuna geldi. Ermeniler tarafından “Cevahati” ya da “Samtshe-Cavaheti” olarak adlandırılan bölgenin, Rusya tarafından huzursuzluk yaratma gayretlerinde ilk akla gelen enstrüman olarak Ermenileri görmesi açısından seçilmiş olmasının dışında bir özelliği daha var ki; o da, bölgenin Gürcistan-Türkiye-Azerbaycan tarafından geliştirilen Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC) projesinin güzergahında bulunması.

Rusya’yı rahatsız eden son bölgesel proje, BTC ile de sınırlı değil. Yine güzergâhı Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye olan Bakü-Tiflis-Erzurum (BTE) doğalgaz boru hattı ve Bakü-Tiflis-Ahılkelek-Kars demiryolu projeleri de, Rusya için aynı endişeleri içeriyor.

Söz konusu projelerin kendi inisiyatifi dışında gelişmesini hazmedemeyen Rusya şimdi, bu projelerin güzergâhında yaşayan Ermeniler aracılığıyla, her tür girişimi baltalamaya çalışıyor. Zaman zaman Gürcü yönetimin Rus üslerinin kapanmasıyla işsiz kalan Ermenilerin sosyo-ekonomik haklarını gaspettiği ileri sürülerek, protesto gösterileri düzenleniyor. Protesto gösterilerinin, silahlı eylemlere dönüşeceği tehditleri dile getiriliyor. Bölgedeki resmi kurumlara Ermenistan bayrakları asılıyor, alışverişte Ermenistan parası kullanılıyor, “bağımsızlık” ve “Ermenistan’a ilhak” çığlıkları atılıyor.

Oysa, Gürcistan’dan geçen enerji ve ulaşım projelerinin hattında bulunan Ahılkelek'teki 62. Rus Askeri Üssü'nde bulunan ağır silahların tahliyesine, 31 Mart 2006 tarihinde Gürcistan ile Rusya arasında imzalanan anlaşma kapsamında, 15 Mayıs 2006 günü başlanmıştı.

Ne var ki, bölge Ermenilerinin anlaşmayı protesto etmek ve söz konusu üssün tahliyesini engellemek amacıyla düzenledikleri gösterilerin ardı arkası kesilmiyor. Son olarak, Ahılkelek'te faaliyet gösteren Ermeni Virk Partisi ve Cavah Komitesi’nin girişimiyle, 13 ve 26 Mayıs 2006 tarihlerinde iki ayrı protesto gösterisi daha düzenlendi.

Yaklaşık 2000 kişinin iştirakiyle 13 Mayıs’ta gerçekleştirilen gösteri sırasında katılımcılar; bölgede yaşayan Ermenilerin işsiz kalmalarına ve zorunlu bir göçe sebebiyet vereceği gerekçesiyle, anlaşmayı imzalayan Gürcistan Hükümeti’ni kınadılar.

62. RF Askeri Üssü'nde çalışan Ermenilerin de aralarında bulunduğu yaklaşık 50 kişilik bir grup tarafından 25 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen ikinci gösteri esnasında ise, anlaşma kapsamındaki bu üsten tahliye edilmekte olan askeri araç ve malzeme konvoyunun önünde barikat kurularak, konvoyun üsten ayrılışı engellendi.

Gürcistan İçişleri Bakanı Vano Merabishvili, ikinci protesto gösterisinin hemen ardından bir açıklama yaparak; üslerin boşaltılmasını engellemek amacıyla gerçekleştirilen gösterilere rağmen tahliye sürecinin devam edeceğini; gösterilerin devam etmesi halinde, tedbirlerin artırılacağını ve müdahalelerin sertleştirileceğini belirtti.

Merabishvili tahliye sürecinin tüm engellemelere rağmen devam edeceğini söyledi ancak, Rusya ve Azerbaycan Savunma Bakanlıkları arasında, Ahılkelek'te konuşlu askeri üssün Ahılkelek-Tsalka-Tiflis-Azerbaycan-Dağıstan güzergâhından, Azerbaycan’ın sağlayacağı askeri tren katarları ile tahliyesi hususunda, 2006’nın Nisan ayı içerisinde yapılan anlaşmanın koşullarına Rusya halen uymuyor.

Azerbaycan, söz konusu anlaşma gereğince tren katarlarını sağlarken, Rusya Ahılkelek'ten Ermenistan'a silah aktarımında bulunmadığı gibi, bir taraftan da tahliyenin engellenmesi için Ermenileri kullanıyor. Böylece anlaşmalar gereğince terk etmesi gereken üsler konusunda ayak direten de, doğrudan kendisi değil, Ermeniler oluyor.

Esasen, Gürcistan’ın Ermenilerle yaşadığı sorun ve bu meselenin Rus üsleri ile bağlantısı, Gürcistan'da ilk Rus üssü kurulduğunda emarelerini vermişti.

Gürcistan'da ilk Rus üssü kurulduğu zaman, Rus generali Paskaviç'in bölgeye yerleştirilmiş Ermenilere yönelik söylediği "Bu topraklarda güçlü durun, korkmayın, çünkü Rus ordusu her zaman arkanızda olacaktır" sözlerinin halen boşaltılmakta olan Rus üssünün kapısında yazılı durduğu düşünülürse… (1)

(1) Bkz. Cumhuriyet Strateji Eki 9 Ocak 2006 s.15

DiplomatikGozlem

Bu haber 306 defa okundu.