Acele işe şeytan karışır!

0 0 0000 00:00 tsi

Yeni cumhurbaşkanını seçemedi Türkiye. Seçim süreci, demokratik olmayan yollardan kesildi. Asker 'muhtıra'yı çaktı; hukuk eğildi büküldü, hatta siyasete alet edildi.

Sonuç malum:

Meclis cumhurbaşkanını seçemedi.

AKP bunun üzerine "Madem Mecliste olmuyor, o zaman biz de halka gider, cumhurbaşkanını doğrudan halka seçtiririz" dedi.

Ama bu yolu açmak da kolay değil.

Bir kere takvim çok sıkışık. Ayrıca Çankaya engeli, yani Cumhurbaşkanı vetosu var. AKP de bu gerçeklerin farkında...

O zaman ne diye zorluyor?

Seçim meydanlarında, "Bunlar yalnız Meclis iradesine değil, millet iradesine de karşı!" diyebilmek için... Bunu bir kampanya kozu olarak muhalefete, CHP'ye karşı meydanlarda kullanabilmek için...

Olabilir.

Hepsi bu kadar mı?

Elbette değil.

Cumhurbaşkanını halka seçtirmek ve Türkiye'yi yarı-başkanlık ya da başkanlık sistemine götürmek, Tayyip Erdoğan'ın kafasında baştan beri var.

Tıpkı Özal ve Demirel gibi.

Merkez sağın eski liderleri de Çankaya'ya çıkarken, Erdoğan gibi düşünüyorlardı. Parlamenter sistemin Türkiye'nin önünü tıkadığına inanıyorlardı. Daha önemlisi, Çankaya'yı asker vesayetinden kurtarmadan, rejimi demokratikleştirmenin mümkün olmadığı görüşünü taşıyorlardı.

Yapamadılar.

Şimdi sıra anlaşılan Erdoğan'da.

Yapabilir mi?..

Kolay olmadığı gözüküyor.

Her şeyden önce zamanı değil.

Takvimin böylesine sıkışık olduğu bir dönemde, araya bir de sistem değişikliğini sıkıştırmaya çalışmak, çok önemli bir anayasal değişikliği aceleye getirmek birçok açıdan sakıncalıdır.

Bir soru daha var:

Acaba sistem değişikliği gerekli mi?

Sanmıyorum, gerekli değil.

Eksiği gediği de olsa ülkemizde parlamenter sisteme ilişkin bir gelenek oluşmuş durumda. Çok uzun ve sancılı bir tarihsel sürecin ürünü olan bu sistemden vazgeçmek gerekmiyor.

Türkiye kendi rejimini parlamenter sistem içinde demokratikleştirebilir, 'asker sorunu'nu çözebilir.

Ama bunun için işe önce parlamenter sistemin kendisinden başlamak, yani sistemi reforme etmek gerekiyor.

Ne yapılabilir?

(1) Cumhurbaşkanının parlamenter sistemin ruhuyla bağdaşmayan bir takım yetkilerine son vererek, cumhurbaşkanlığını sembolik hale getirmek...

(2) Bu arada yürütmenin yetkilerini arttırmak...

(3) Başbakana Meclis'i feshedip ülkeyi seçime götürme yetkisi tanımak...

(4) Yasama organının yürütmeyi denetlemesini sağlayacak düzenlemeler yapmak...

(5) Siyasal partilerde 'lider sultası'nı kırmak... Bir başka deyişle siyasi partiler düzeninde, siyasetin finansmanı dahil birçok açıdan reform yapmak...

(6) Seçim sistemini temsilde adalet ilkesi uyarınca, -tabii yönetimde istikrar ilkesini de kesinlikle göz ardı etmeksizin- yeniden düzenlemek, yüzde 10 barajını indirmek... Bir başka deyişle köklü bir seçim sistemi reformu yapmak...

(7) Cumhurbaşkanı seçimini de 367 engelinden kurtarmak...

Bunların tümü, ülkemizde siyasal yapının -parlamenter sistem içinde kalarak- değişmesiyle ilgilidir.

Böylesine köklü bir değişiklik aceleye getirilemez. Enine boyunu tartışmak için hem zamana, hem de iktidarla muhalefet arasında uzlaşma arayışlarına ihtiyaç vardır.

Acele işe şeytan karışır!

milliyet

Bu haber 168 defa okundu.