BTC'den sonra Kazak gazı müjdesi

0 0 0000 00:00 tsi
Ürettiği petrolü BTC üzerinden dünya pazarına taşımak için gelecek hafta anlaşma imzalayacak olan Kazakistan, doğalgaz rezervi için de Türkiye'yi kullanacak. Bu karar Rusya'nın enerji alanındaki ağırlığını azaltacak

Petrollerini Bakü-Tiflis-Ceyhan üzerinden dünyaya taşımak için gelecek hafta imza atacak olan Kazakistan, şimdi de Kaşagan yataklarından çıkacak doğalgazını Bakü-Tiflis-Erzurum hattından Avrupa'ya taşımak istiyor. ABD'nin 'küresel enerji güvenliği' kavramı kapsamında bir süredir üzerinde durduğu projenin yaşama geçirilmesi için uluslararası enerji şirketleri ve ilgili ülkeler arasında yoğun bir trafik sürdürülüyor. Türkmenistan ile de görüşmelerin ilerlediği, bazı sorunların aşılması durumunda Türkmenistan'ın 16 milyar metreküp doğalgazını Türkiye'ye, 14 milyar metreküp gazını da Avrupa'ya taşıması olasılığının güçlendiği belirtiliyor. Böylece, Ceyhan'ı uluslararası bir terminal haline getiren Türkiye, önemli bir enerji transit merkezi olarak öne çıkacak.

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Boucher'ın önceki gün beraberinde ABD'nin Orta Asya ülkeleri büyükelçileriyle Ankara'da yaptığı temaslarda ağırlıklı olarak enerji güvenliği ele alındı.

Alternatif Türkiye

ABD'li üst düzey bir diplomattan edinilen bilgilere göre, ABD ve Türkiye, Kazakistan ve Türkmenistan'ın doğalgaz kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması konusunda işbirliği yapıyorlar. Diplomat, "Avrupa'nın ve dünyanın enerji güvenliğinin sağlanması için Orta Asya kaynaklarının mutlaka Rusya'ya alternatif bir hat üzerinden pazarlara ulaştırılması gerekiyor" derken bir soru üzerine, Hazar'ın statüsü konusunun artık eskisi kadar büyük bir sorun yaratmadığını belirtti. Edinilen bilgilere göre, küresel enerji güvenliği açısından yaşama geçirilmeye çalışılan en önemli proje Kazakistan ve Türkmenistan doğalgazlarının Avrupa'ya Türkiye üzerinden ulaştırılması. Kazakistan Başbakanı Daniel Ahmetov, yaptığı açıklamada, Transhazar doğalgaz boru hattı için çalışmalara başladıklarını ve fizibilite çalışması yaptırdıklarını kaydetmişti.

Kaşagan'daki doğalgaz rezervlerinin işletme hakkını elinde bulunduran konsorsiyumun önde gelen İtalyan şirketi ENI'nin, Transhazar hattından çok Rusya'yla mevcut hatların kullanılmasından yana olduğu kaydediliyor. ENI'nin böylece inşa ettiği Mavi Akım doğalgaz boru hattına rakip istemediği yorumları yapılıyor. Buna karşın Kazakoil ve Philips şirketlerinin Transhazar'dan yana oldukları belirtiliyor.

Avrupa'ya sevkiyat var

Bugün Kazakistan'a giderek Orta Asya'da güvenliğe ilişkin uluslararası bir konferansa katılacak olan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün de Kazak Dışişleri Bakanı Kasımcömert Tokayev ile yapacağı görüşmede, konunun ele alınması öngörülüyor. Gül'ün, benzer bir boru hattı için İran'la da görüşen Kazak makamlarına "doğalgazın Batı pazarlarına taşınması için en güvenli güzergâhın BTE olduğu" mesajını vereceği belirtiliyor.

AB de destekliyor

Rusya nedeniyle geçen yıl sıkıntı yaşayan AB de Kazakistan doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması projesini destekliyor. AB ile Kazakistan arasındaki temaslarda, Transhazar'ın maliyetinin karşılanması sürecinde birliğin de şirketleri desteklemesinin söz konusu olabileceği kaydediliyor. Transhazar boru hattının maliyetinin yaklaşık 5 milyar dolar tutabileceği belirtiliyor. Avrupa'nın enerji ihtiyacının karşılanması ve bu süreçte Rusya'ya tam bir alternatif bulunması sürecinde Kazakistan'ın yanı sıra Türkmenistan'a büyük rol düşüyor. Türkiye ile Türkmenistan arasında yapılan temaslarda önemli ilerlemeler sağlandığı, Türkmen gazının önce Türkiye'ye sonra da Avrupa'ya taşınmasının planlandığı kaydediliyor. Türkmenistan'ın Türkiye ile 1996'da imzaladığı ancak yaşama geçirilmeyen anlaşmanın canlandırılması, bu kapsamda Türkiye'nin Türkmenistan'dan 16 milyar metreküp doğalgaz satın alması ve 14 milyar metreküp doğalgazı da transit olarak Avrupa'ya sevk etmesi planlanıyor.

Doğalgaz zengini Orta Asya

Türkmenistan ve Kazakistan, Orta Asya'nın en zengin yeraltı kaynaklarına sahip iki ülkesi olarak öne çıkıyor. İki ülkenin kanıtlanmış doğalgaz rezervlerinin büyüklüğü 3'er trilyon metreküp kadar. Kazakistan'ın yıllık üretimi 18.5 milyar metreküp. Türkmenistan ise 54.6 milyar metreküp doğalgaz satıyor. Her iki ülkenin de en büyük sıkıntısı kaynakların dünya pazarlarına dağıtımında tek güzergâhın Rusya olması. Bunu aşmak için Batı'da Türkiye güzergâhını düşünen ülkeler doğrudan boru hatları döşemeye çalışıyorlar.

Türkmen gazı sorunlu

Tüm ilerlemelere karşın Türkmenistan'ın Rusya ile 80 milyar metreküplük doğalgaz anlaşması yapması, Türkiye ve Avrupa hattına sağlayacak doğalgaz miktarı açısından sorun yaratabilecek. Bir diplomat, iki ülke arasında güven probleminin de tam olarak aşılamadığını anımsatırken, "Türkmenistan'la geçmişten kalan bir sorun var ancak enerji güvenliği konusundaki yaklaşımlar değişti. Şimdi yeni bir durum var ve Türkmenistan'ın da Türkiye üzerinden doğalgazını satmasını konuşuyoruz" dedi.

Radikal

Bu haber 269 defa okundu.