Gbabgo gitti, Fildişi durulmadı

14 Nisan 2011 14:02 tsi
Fransızların ülkede yüzde 46 desteğe sahip Gbabgo’yu tutuklaması, ülkedeki derin siyasi-dini-politik ayrımları bitirebilecek gibi görünmüyor.

Fildişi Sahilleri’nde Laurent Gbabggo’nun tutuklanması, rakibi Alassane Outtara’yla dört aylık başkanlık mücadelesine sonlandırmış olabilir, ancak iç savaşı durdurmaya ve dünyanın en büyük kakao üreticisindeki etnik ayrımları yatıştırmaya yetmeyebilir.

Outtara, Gbabgo ile uzun çekişmesi esnasında kangren olan eski sorunları halletmek, etnik şiddetle parçalanan bir ulusta uzlaşıyı tesis etmek zorunda kalacak.

Her ne kadar Gbagbo, geçen Kasım başkanlık seçimini kaybetmiş olsa da, Birleşmiş Milletlerce tanınan sonuçlar, oyun hala yüzde 46’sına sahip olduğunu gösteriyor. Outtara’nın, kendi destekçileri yanında onları da yönetebileceğini ispatlamalı.

Fakat ticari başkent Abidjan’da, Outtara’nın yüzleşeceği daha acil sorunlar bulunuyor. Son haftalardaki çatışmalarda hırpalanan şehirden bir milyondan fazla kişi ayrıldı.Kalanların desteğini sağlamak için Outtara, su, elektrik ve gıda hizmetlerini yeniden tesis etmeli. Durma noktasına gelen ekonomik faaliyeti, yeniden canlandırmalı.

Outtara, derin farklılıklara sahip bir ülkede yönetimi ele geçirdi. Abidjan’a ilerlerken Outtara-yanlısı güçlerin işlediği öne sürülen suçlar, uzlaşı çabalarını zora sokacak gibi görünüyor.

Fransız ve Birleşmiş Milletler güçlerinin olası desteğiyle Outtara, ülkedeki kanunsuzluğu ve süregelen güvenlik eksikliğini de sona erdirmek durumunda. Gbagbo’nun tutuklanmasına rağmen, silahlı genç destekçilerinin çetelerinin çoğunluğu başkentte bulunuyor.

Gbabgo, tanklar, zırhlı birlikler ve helikopterler destekli Fransız güçleri evini ele geçirmesinin ardından tutuklanmıştı. Fransız güçleri, tutuklanma sırasında çok fazla öne çıkmak istemedi. Bunun nedeni, eski sömürge gücünün onu devirmek istediğini söyleyen Gbabgo’nun destekçilerine koz vermek istememesiydi.

Fakat Fransız ordusunun, Gbagbo’nun yakalanmasında önemli bir rol oynadığı açık. Geçtiğimiz hafta Outtara’nın savaşçılarının yaptıkları saldırının püskürtülmesinden sonra Gbagbo’nun güçleri mesafe kaydetmeye başlamıştı.

IHS Global Insight’tan Afrika analisti Martin Roberts şunları söylüyor: “Fransız ve uluslararası toplum, gidip onu almak dışında başka şansları olmadığını düşündü. Abidjan’daki çatışma insani krize ve ekonomin işlemesine engel oluyordu. Fakat ona karşı uluslararası bir komplo olduğuna dair Gbagbo’nun hikâyesini doğrulamış oldu. Outtara’nın güçlerinin kendi başlarına yapamaması hiç de iyi olmadı.”

Fay hatları

Roberts, “Günün sonunda, BM-onaylı sonuçlara göre nüfusunu yüzde 46’sı Gbagbo’ya oy verdi. Muhalefet, açıkça onun mahkemeye çıkmasını istediğini söyledi ancak bu bölünmeyi artırabilir” diye konuştu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün raporuna göre; Outtara’ya sadık güçler, yüzlerce sivili öldürdü, Gbagbo kampındaki 20’den fazla kadına tecavüz etti ve batı Fildişi’nde en az 10 tane köyü yaktı. Yardım kuruluşlarına göre, kakao ve kahve zengin bölgede binden fazla ceset bulundu.

Milisler ve savunma gruplarından oluşan Gbagbo’nun güçleri de sivillere yönelik benzer tacizlerle suçlanıyor.

Batıdaki dini ve aşiret fay hatları, güneydeki putperest ve Hıristiyanlardan güç alan Gbagbo ile Outtara’nın Müslüman kuzey güçleri arasındaki ayrımı yansıtıyor.

DaMina Advisors’dan Sebastian Spio-Garbrah şunları söylüyor: “Fildişi Sahilleri’ndeki çatışma iki başkan adayı arasına indirgenecek kadar basit değil. Bu iki derin etnik-siyasi grup arasında bir çatışma. Gbagbo bıraktı diye de bitmeyecek”.

Outtara, her iki taraftan katliamlardan sorumlu olanları yargılayacağını söyledi ancak bu hiç de kolay olmayacak.

Outtara güçleri arasında bölünme sinyalleri de yok değil. Gbagbo’ya karşı 2002-2003 iç savaşında savaşmış yüksek rütbeli subaylar, Gbagbo-sonrası Fildişi Sahilleri’nde etki sahibi olmak istiyor.

Exclusive Analysis’den Robert Besseling şunları kaydediyor: “Outtara’yı destekleyen, Gbagbo-karşıtı oldukları kadar Outtara yanlısı değiller. Outtara’yı desteklediklerinden ziyade Gabgbo’ya karşılar. ‘Görünmez Komando’ milislerinin lideri İbrahim Coulibaly, başkanlık adayı olduğunu söyledi. Gbabgo’nun tutuklanmasının sonucu muhtemel onu Lahey’e göndermek olacak. Bu tüm çatışmayı yeniden alevlendirecek”.

Bu haber 551 defa okundu.