Krizden çıkış Türkiye üzerinden olacak

8 Nisan 2011 11:01 tsi
Önümüzdeki günlerde yine çok önemli gelişmelere tanık olacağız...

Cemil Ertem / Star

AB’nin krizi, Türkiye ve yeniden Doğu 

Sanıyorum önümüzdeki süreci belirleyecek en önemli ekonomik ve siyasi gündemlerden birisi Avrupa’nın içinde bulunduğu ekonomik ve siyasi krizden çıkışının adımları olacaktır. Avrupa’nın içinde bulunduğu kriz gösteriyor ki, krizden çıkış ancak siyasi bütünleşme ile olacak. Çünkü AB’nin içinde bulunduğu araf durumu krizi daha da derinleştirirken euronun durumu da tehlikeye sokuyor. Bunun nedeni, çok basit bir iktisat politikası kuralı. Eğer tek bir para birimi ve bu para birimine bağlı ortak bir para politikanız varsa farklı (her ulus-devlete özgü) maliye politikanız olamaz. Maastrich kriterleri tabii ki ortak bir maliye politikası olarak anlaşılamaz. Bunlar, aslında verimliliği en yüksek (Mesela Almanya) ülkeye göre diğer ülkelerin kamu maliyelerini ve temel ekonomik göstergelerini ayarlamasını salık veren başlangıç kriterleri idi. Başta İngiltere olmak üzere Maastrich kriterlerinin üzerinden geçmeyen çok az AB ülkesi kaldı. Avrupa Merkez Bankası’nın işi gerçekten zor; dünkü faiz arttırma kararını bile AMB’nın çok önemli tereddütlerle aldığı ortada. Çünkü değerli euro aşağıdaki tabloda gördüğünüz batma riski en büyük 10 ekonomi arasında sayılan üç AB ülkesini iyice dibe çekecek. Ancak AMB’nın FED’in genişleme politikasına karşılık vermek zorunluluğu da vardı. Çünkü FED genişleme politikasının sonuna geliyor. Bu süreçte AMB’sı doların değerinin düşük olması ko nusunda ABD’yi desteklemek zorunda. ABD’nin kısa sürede açıklarını azaltması ve resesyon riskini en aza indirmesi en çok AB’nin işine yarayacak bir gelişme.
Şimdi ABD, Çin’e biraz daha taviz vererek elindeki dolarlarla AB kaynaklı kâğıtları almasını ve AB’yi finanse etmesini isteyecek. Yani ABD AB’yi kurtarmak için bir kez daha işbaşında. Ama bu işin sonu yok. Çünkü Sanayi Devrimi ile 1800’li yıllara gelirken, yolu kesilen ve kaynakları 15. yüzyıldan beri yağmalanan Asya yeniden doğuyor.  Sonuçta, AB yoluna devam etmek ya da dünyayı yeni bir kargaşaya sürüklemek seçeneği ile karşı karşıya. Bu yol ayrımı bizi de çok etkileyecek. AB’nin ekonomik krizinin siyasi bir krize dönüşerek derinleşmesi Türkiye için de çok önemli bir kriz kaynağı. Bu anlamda hem bizim için hem de bütün dünya için şu an AB’nin durumu Ortadoğu’daki gelişmelerden çok daha önemli.

Ortadoğu’nun yolu, uzun da olsa, artık belli. Ortadoğu rejimleri, buna İsrail’de dâhildir, eski yaşam alanları daraldıkça ve yalnızlaştıkça ya kendilerini sürece uyduracak ve hızlı bir reform sürecine girecekler ya da Tunus, Mısır ve Libya örneğinde olduğu gibi radikal ve sancılı geçişler yapacaklar. Bu ülkelerin geriye doğru gitmeleri söz konusu değil. Çünkü olabilecekleri en geri noktada duruyorlardı. Ama AB, tam aksine, bulunduğu yerden daha ileri bir ekonomik ve politik pozisyon olarak ortadaydı. Şimdi AB’nin dağılma sürecine girmesi ya da bütünleşmeyi savsaklayarak krizi derinleştirmesi herhangi bir Ortadoğu rejiminin sallanmasına benzemez. Bu, ilkönce Türkiye olmak üzere, bütün dünyayı tehdit edecek bir tsunami olarak üstümüze gelir.

 

AB yola devam edecek mi?

Ben AB’nin, Sarkozy gibi III. Napolyon karikatürlerini hızla tasfiye ederek, yeni bir toparlanma ve genişleme dalgasını ortaya çıkaracağını düşüyorum. Bunun da, çok önemli işaretleri var. Mesela bir müddet önce AB, 2020 yılına kadar hem Lizbon stratejisinin gerçekleşmesi için hem de ortak bir AB bütçesi geliştirmek doğrultusunda üç temel öncelik belirledi.Bunlar; istihdamı öne çıkartacak politikaların hayata geçmesi, verimliliğin arttırılması- homojenleştirilmesi ve Tek Pazar’ın derinleştirilmesi.

AB’nin bütün bu radikal bütünleşme çerçevesine geçebilmesi için, Türkiye’nin üyelik sürecini hızlandırması ve pazar bütünleşmesi konusunda inandırıcı adımlar atması gerekiyor. İşte AB’nin bütün bu adımlarının ve bunlar sonucunda varılmak istenen Lizbon stratejisi, ortak bütçe ve AB Anayasası hedeflerinin, yeni ve büyük bir genişleme dalgası olmadan gerçekleşmesi imkânsız. Bu genişleme dalgası da Türkiye’den başlıyor. Bunun için önümüzdeki günlerde yine çok önemli gelişmelere tanık olacağız. Türkiye, sanayiden medyaya ve devletin tüm kurumlarına kadar büyük bir kapışmaya hazır olsun... AB’nin krizden çıkışı Türkiye üzerinden olacak. Bunu ABD ve İngiltere’de iyi biliyor.

Bu, aynı zamanda yeni bir Anglosakson-Kara Avrupa’sı dengesi demek. Ama bu denge bu sefer Ortadoğu’dan başlamak üzere Asya’ya doğru genişleyecek. Çünkü 2. grafiğimizde görüldüğü gibi ileri teknoloji ihracatında Doğu Asya AB’yi ikiye katlamış durumda.AB’nin burayı yakalaması ve kendisini kurtarması ancak içine Türkiye’yi alan bir bütünleşmeden geçer.

 

Bu haber 1,826 defa okundu.