Reaktörde neler oluyor?

15 Mart 2011 17:14 tsi
Japonya'da meydana gelen 9,0 büyüklüğündeki depremin ardından zarar gören Fukushima'daki nükleer elektrik santralinde ikinci hidrojen patlaması yaşandı.

Patlama, santralin 3 numaralı reaktöründeki soğutma sistemlerinin çökmesiyle meydana geldi. 11 kişinin yaralandığı dünkü patlamanın ardından hastaneye kaldırılan 104 kişide radyasyona rastlanmaması yüreklere su serpti. Ancak santralin 2 numaralı reaktöründe de su seviyesinin yeniden düştüğü ve yakıt çubuklarının soğutulamadığı bildirildi. Yakıt çubukları soğutulamazsa reaktörün kalbinin zarar görmesi ve radyasyon sızıntısı riski var.

Japon yetkililer, patlamalarda reaktörleri sızıntıdan koruyan kabukların hasar görmediğini açıkladı. Atmosfere sızan radyasyon miktarının hâlâ yasal sınırlar içinde olduğu ifade edildi. Ancak muhtemel bir nükleer felaketi önlemek için zamana karşı yarışan Japon hükümeti, Amerikan Nükleer Güvenlik İdaresi (NRC) ile Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndan (UAEK) yardım talebinde bulundu. Cumartesi günkü ilk patlamadan hemen sonra bölgeden 180 binden fazla kişi tahliye edilmişti. Japonya, bir başka santral olan Tokai'deki 2 No'lu reaktörün güvenli biçimde soğutulmasına da çalışıyor. Depremden sonra, 1.100 megavat gücündeki reaktör otomatik olarak kapanmıştı.

Reaktörde ne oluyor?

Fukushima'daki nükleer reaktörlerde enerji, sistemin çekirdeğinde bulunan uranyumun reaksiyonu ile elde ediliyor. Ortaya çıkan enerji elektrik üretiminde kullanılırken, meydana gelen ısının soğutulması için sisteme su pompalanıyor. Deprem ve sonrasındaki tsunami nedeniyle yaşanan elektrik kesintisi sisteme su verilmesini, dolayısı ile soğutma işlemini engelledi. Yedek soğutma üniteleri de yaşanan sıkıntılardan nasibini alınca sistem çalışmadı. Deprem nedeniyle enerji üreten sistem durdu ancak nükleer reaksiyon bu süre içinde kesilmedi. Devam eden reaksiyon, ortaya çok miktarda ısı çıkardı. Bunun üzerine reaktördeki görevliler sistemi soğutabilmek için sisteme deniz suyu pompalamaya başladılar. Burada da bir başka risk meydana çıktı. Sisteme enjekte edilen su, hidrojen üretti ve cumartesi günü ilk hidrojen patlaması meydana geldi. Ardından aynı sebeple pazartesi günkü patlama oldu. Uzmanlar ortaya çıkan hidrojenin patlamaması için bir kısmını atmosfere saldılar. Bu salınım, nükleer reaktörün çevresindeki radyasyon seviyesini artırdı. Sistemin tümünün çevresinde, radyasyon geçirmez kalın metal levha bulunuyor. Enerji üreten zincirleme reaksiyon dursa bile reaktörün soğutulması önem arz ediyor zira bu metal koruyucunun erimesi ve radyoaktif maddelerin havaya sızma riski bulunuyor. Japon yetkililer patlamaların metal zırhı etkilemediğini, patlama nedeniyle reaktördeki beton yapıların zarar gördüğünü açıkladı.

Eğer soğutma işlemi başarılı olamazsa 1979'da Pennsylvania'daki Three Mile Island reaktöründeki kazaya benzer bir durum çıkacak. Orada ısı düşürülememiş, çekirdek erimiş ve ortaya çıkan radyasyonun sızmaması için sistem ebediyen kullanılamayacak şekilde kapatılmıştı. Japon mühendisler hem Fukushima reaktörünü ileride de kullanılacak şekilde çalışır vaziyette tutmayı hem de güvenli bir şekilde soğutmayı hedefliyor.

1986'da Çernobil'deki patlamada ise reaktörün çevresinde sadece beton zırh olduğu ve patlama ile burada çatlak oluştuğu için atmosfere radyasyon salınımı yaşanmıştı.

Zaman

Bu haber 1,941 defa okundu.