Çin'den Avrupalı gazetecilere açık gözdağı

7 Mart 2011 14:49 tsi
Yakın zamana kadar Batılı gazetecilere karşı anlayışlı tavır sergileyen gösteren Çin, Ortadoğu’da yayılan devrim hareketi sonrasında, eskiden alışık olduğumuz tavrını yeniden gösterdi.

Ülkedeki yabancı gazeteciler aniden, politik muhalif olarak takip edilmeye ve gözaltına alınmaya başlandı. Baskı altına alınanla arasında dünyaca tanınmış New York Times, Associated Press, CNN, NBC ve Bloomberg gibi yayın organlarının muhabirleri de bulunuyor.

Pazar günü, 10’dan fazla Avrupalı ve Japon gazeteci Şanghay’da yeraltı sığınağına benzeyen bir odaya götürüldü ve iki saat burada tutuldu. Buna gerekçe olarak, gazetecilerin Halk Meydanı yakınında hükümet karşıtı gösteri yapılmasına yönelik internet üzerindeki çağrıları takip etmek istemeleri gösterildi.

Cumartesi günü, Pekin’de geçen hafta internet üzerinden organize edilen bir protesto gösterisini takip etmek istediği için dayak yiyen ABD’li muhabirin evi, çok sayıda sivil polis tarafından gözetim altına alındı.

Pazar günü iki ayrı araca doluşan yedi Çinli görevli, bir muhabiri gittiği basketbol maçı süresince videoya kaydetti. Hafta sonunda, 10’dan fazla gazeteci ve foto muhabirin evlerine gidilerek, “sorun çıkarmamaları” için defalarca uyarıldı.

BAKANLIKTAN ‘RESMİ’ GÖZDAĞI

Yabancı gazetecilere gözdağı verilmesi, Çinli yetkililerin gösterdiği değişimin işareti olurken, hükümetin de son iki aydan bu yana Ortadoğu ve Kuzey Afrika’yı etkisi altına alan isyan hareketlerini önlemek için başvurduğu çözümü ortaya koydu.

İnternette dolanan isimsiz mesajlar, Pazar günü saat 14.00’da insanların hükümete karşı besledikleri memnuniyetsizlikleri göstermeleri için “yürüyüşü” düzenlemeye çağırdı. Protesto yürüyüşlerinin Pekin, Şanghay ve diğer önemli şehirlerde yapılması kararlaştırıldı.

Ancak, hem Çinli güvenlik güçleri protestoların gerçekleşmemesini garanti altına aldı hem de hükümetin yabancı basın mensuplarına uyguladığı baskıya yönelik haberlere kısıtlama getirildi.

Çin’de Ağustos 2008’de düzenlenen Olimpiyatlarda yabancı basın üzerindeki kurallar hafifletilmiş ve röportaj yapmak için izin alma zorunluluğu kaldırılmıştı. Ancak, Perşembe günü Dışişleri Bakanlığı yabancı gazetecileri uyararak, 2008’de Başbakan Wen Jiabo’nun imzaladığı kararnameyi bir kalkan olarak görmemeleri gerektiğini ifade etti.

HAFTA SONU ‘ZİYARETLERİ’

Polis, hafta sonunda aralarında New York Times, Associated Press, CNN, NBC ve Bloomberg’ün muhabirleri bulunan 10’dan fazla gazetecinin evine ziyarette bulundu. Muhabirlerden bir tanesi, Pazar günü sabah saat 05.30’da kapısının çalındığını söyledi. Bir muhabire telefon edildi ancak telefonu bir çocuk açtı. Haberlere göre, yetkililer çocuğa sorular yöneltti.

Bir diğer muhabir ise yetkililerden birinin kendisine, “yürütülen operasyonun yabancı gazetecileri düzende tutmak için Kamu Güvenliği Bakanlığı’nın iç güvenlik kolu Guobao tarafından düzenlendiğini” söylediğini aktardı.

“HABER YAPMA” BELGESİ

Gazetecilere kurallara uymaları ve protestoları haberleştirmemeleri iletildi. Birçok muhabir, Twitter üzerinden gönderdikleri mesajlarda, bir meslektaşlarının, polis tarafından “Çin’deki Yasemin Devrimi hakkında asla haber yapmayacağını belirten”  bir belge imzalamaya zorlandığını belirtti. Çin Yabancı Muhabirler Kulubü’ne göre, en az dört gazetecinin Gmail hesapları bilgisayar korsalarının saldırısına uğradı.

Çin hükümetinin yaşadığı gerginlik, Pazar günü öğleden sonra Pekin’in en yoğun alışveriş caddelerinde açıkça görüldü. Ocak ayında, bu caddelerden biri olan Wangfujing’daki McDonalds önünde protesto gösterisi çağrısı yapılmış, polis, alınan güvenlik tedbirleriyle gösteri girişimini bastırmıştı.

Cadde, siyah üniformalı polisler, kırmızı kol bandı takan sivil gönüllüler, temizlik görevlisi kılığındaki görevliler ve kulaklarından ceketlerine kablolar uzanan takım elbiseli adamlarla doldu. Dahası, ekip arabalarından, otobüslere kadar her çeşit güvenlik aracı oradaydı.

Pazar günü polis, yabancı gazetecileri ayıklamak için ırksal profil çıkarma yoluna başvurmuş gibi göründü. Asyalılar neredeyse hiçbir kötü muameleye maruz kalmazken, yetkililer beyaz Avrupalıları kenara çekerek pasaportlarını kontrol etti.

Üniformalı polis, Wangfujing caddesinin kuzey tarafındaki girişinde sıra halinde dizildi, gelip geçeni göz hapsine aldı. McDonalds’ın önüne kurulan sahte inşaat alanı çitleri de, meydana geçişi bloke etti. Alışverişçiler, meydana sivil polislerin beklediği alandan gitmek zorunda kaldı.

McDonalds’ın önünde, kimse toplanmadı.

NYT (Hürriyet)

Bu haber 560 defa okundu.