Diplomalı aktardan bitki çayı tarifleri

28 Ocak 2011 16:21 tsi
Tıbbi bitkiler uzmanı Nazım Tanrıkulu, Bahçesi'nde gönüllülere tıbbî çay tarifleri veriyor, evde ilaç yapımını anlatıyor.

Tanrıkulu, eğitimine henüz 10 yıl önce başlanan tıbbî bitkiler bölümü mezunu, 8 yıldır Anadolu'yu karış karış dolaşıp şifalı bitkileri ve kocakarı ilaçlarının tariflerini buluyor.

Ağaçların gölgesinde ders saatini bekleyen kalabalık, soğuk sularını yudumluyor. Beyaz önlüğünü giymiş, cam fanusları ve çeşit çeşit bitkileri taşıyan Nazım Tanrıkulu ise son hazırlıklarını tamamlıyor. Birazdan tıbbi çayların ve merhemlerin hazırlanışına dair atölye çalışması yapacaklar.

Tıbbi Bitkiler Bahçesi'ndeki bu çalışmaya katılanların tek ortak yanı şifalı bitkilere ilgi duymaları. Aralarında öğretmen, eczacı, diyetisyen ve ev hanımı var. Tıbbî bitkiler hakkında ders veren Tanrıkulu ise aktar, hekim ya da eczacı değil. Türkiye'de eğitimine henüz 10 yıl önce başlanan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bölümü'nü bitirmiş. Gerçek bir "şifalı/tıbbi bitkiler" uzmanı. Türkiye'nin pek çok yerinde şifalı bitki peşinde dolaşmış. Dağlardan, köylerden topladığı bitkileri Zeytinburnu'ndaki bahçeye ekmiş. Köylere gittiğinde yaşlılardan "koca karı ilaçları"nın tariflerini alıyor, literatürdeki bilgileriyle karşılaştırarak doğruluğunu sınıyor. Böyle keşfettiği formülleri, düzenlediği eğitim seminerlerinde paylaşıyor.

Bitkilerden merhem, krem ve ilaç yapıyor

Tanrıkulu, çoğu kimsenin bilmediği bir bölümden mezun olduğu için insanlara mesleğini anlatmakta zorlanıyor. Pek tasvip etmese de bazılarının "diplomalı aktar" tanımlamasını kullanmak zorunda kalıyor. Onun aslında aktarla eczacılar arasında bir mesleği var. Bitkilerin kimyasal ve biyolojik yapılarını, nerelerde ve nasıl yetiştiğini ve yetiştirilebileceğini, insan bedenindeki etkilerini, nasıl faydalı olabileceğini, bitkilerden nasıl merhem, krem ve ilaç yapılacağını biliyor.

Tanrıkulu'nun öğrenciliği sırasında bu bölüm yalnızca Celal Bayar ve Selçuk Üniversitesi'nde varken son 5 yılda 16 farklı üniversitede daha açıldı. Bitkilerle tedavi yönteminin popülerleşmesi, dünyaca ünlü doktorların tıbbi çaylar ve bitkisel formüller vermesi mesleğin önemini arttırmış. Tanrıkulu, bitkisel ilaçların ve kozmetiklerin ehil insanların denetiminden geçmesi gerektiğini düşünüyor. Merdivenaltı üretimlerden şikayet ediyor. Bitkisel çay ve ilaçların üretiminin ve satışının eğitim almış bilinçli insanlar tarafından yapılmasının insan sağlığı için çok önemli olduğunu vurguluyor. Eczacılar gibi aktar açmak için de diploma şartı koşulmasını öneriyor. Bitkisel ilaç ve gıda takviyesi hazırlayan şirketlerin de mutlaka tıbbi bitkiler uzmanı bulundurması gerektiğini söylüyor.

'Bitki çaylarını yanlış demliyoruz'

"Bitkilerden çay hazırlamayı doğru dürüst bilmiyoruz. Çiçek ve yaprağı kullanılan bitkiler kaynatılmaz 3-5 dakika demlenir. Ihlamur gibi. Kökler, kabuklar ve sert tohumlar 10- 15 dk. kısık ateşte kaynatılarak hazırlanır. Keten tohumu, hatmi çiçeği, öksürükotu, ebegümeci gibi bitkilerse müsilaj içerdiğinden, müsilaj da sıcakta bozulan bir madde olduğundan, en az 4 saat soğuk (içilebilir sıcaklıktaki su) bekletildikten sonra kullanılmalı.

Eklem ağrılarını hafifleten masaj yağı: 60 ml organik zeytinyağı (yaklaşık bir çay bardağı), 20 damla biberiye uçucu yağı. Yapılışı: Zeytinyağının içine 20 damla biberiye yağı damlatıldıktan sonra 10-15 dakika saat yönünde, metal olmayan bir karıştırıcı ile iyice karıştırılır. Süre sonunda koyu renkli bir şişeye konulup 8 saat dinlendirilir. Kullanılacağı zaman iyice çalkalanır. Eklemlere masajla sürülür."

Ev yapımı ilaçlar

Uykusuzluk ve endişe için kedi otu. Kediotunun köklerinden hazırlanan çay veya tabletler uykusuzluk, bedensel ve zihinsel yorgunluk, yüksek tansiyon, asabiyet, endişe, menopoz ağrıları ve aşırı stres durumunda kullanılır.

Sinirliler için oğulotu. Oğulotu halk arasında melisa ve arıotu olarak da tanınıyor. Sinirsel kalp rahatsızlıkları, kalp çarpıntıları, sinirsel baş ağrılarına iyi geliyor. Oğulotu yaprağını demleyip çay gibi içebilirsiniz. Ülkemizde melisa adıyla limonotu bitkisi satılıyor. Alırken buna dikkat etmek gerekiyor.

Sarı kantaron yaraları iyileştiriyor. Sarı kantaronun zeytinyağında bekletilerek elde edilen yağının, yara ve yanık iyileştirici etkisi var. Çiçeklerinden hazırlanan çayı ise mideye iyi geliyor, antidepresan etki yapıyor. Diğer antidepresan ilaçlarla birlikte kullanmamak gerekiyor.

Çobançantasının yaprakları kanama durdurucu özelliğe sahip. Olur da sokakta düşerseniz, Türkiye'de her yerde yetiştiği için muhtemelen düştüğünüz yerde de bulunan çobançantasının yaprağını kopartıp yaranızın üzerine koyabilirsiniz. Kanamayı durdurur. Yaprağı kurutulup çayı yapılırsa tansiyonu dengeler, kabızlığa iyi gelir. Dereotu yaprakları iştah açıcıdır. Tohumları gut hastalığında kullanılır.

Gülizar Baki

Zaman

Hayykitap yayınevinden çıkan Nazım Tanrıkulu'nun yazmış olduğu Tıbbi Bitkileri Doğru Kullanma Rehberi kitabına ulaşmak için tıklayınız...

 

Bu haber 1,113 defa okundu.