Son 30 yılın en büyük yargı reformu

25 Ocak 2011 08:37 tsi
Yüksek yargının iş yükünü hafifletmek amacıyla hazırlanan tasarı Meclis'e sunuldu.

Yargıtay'da 32 olan daire sayısı 38'e, Danıştay'da ise daire sayısı 13'ten 15'e yükseltiliyor. Adli Tıp Kurumu'na ilişkin düzenlemenin de yer aldığı kanun tasarısı, son 30 yılın en büyük yargı reformu oldu...

Hükümet, 12 Eylül referandumu sonrasındaki en büyük yargı reformunu Meclis'e sevk etti. Reformla birlikte Yargıtay'da 6 Danıştay'da ise 2 yeni daire oluşturulacak. Yargıtay'a 137 Danıştay'a ise 61 yeni üye atanacak. Yargıtay ve Danıştay'ın iş yükü azaltılırken yargılamalar da hızlanacak Hakimlerin tazminat davalarına karşı korunmasını amaçlayan maddenin de yer aldığı taslağın ayrıntıları özetle şöyle:

Yüksek yargıya rekor atama

Tasan yasalaştığında Yargıtay'a 6 yeni daire kurulacak. Bu dairelerden 4'ü ceza 2'si ise hukuk dairesi olacak. HSYK, Yargıtay'a 1. sınıf hâkim ve savcılar arasından 131 yeni üye atayacak. Yeni üyelerin atanması ile birlikte yeni kurulan daireler için 6 daire başkanı Yargıtay içindeki seçimle belirlenecek Yasa ile Danıştay'a da iki yeni daire kurulacak 59 yeni üye HSYK tarafından atanırken 2 daire başkanı da seçimle belirlenecek. Yeni atamalarla birlikte Danıştay'daki üye sayısı 95'ten 156'ya, Yargıtay'daki üye sayısı ise 250'den 387'ye çıkacak. Her iki kurum da yüzde 50 oranında gençleşmiş olacak. Yeni üyeler yaz aylarında yapılacak Yargıtay ve Danıştay Başkanlığı seçimlerinde de etkili olacak.

Hakimlere tazminat kalkanı

Tasan, hâkim ve savcılan haklannda açılabilecek davalara karşı koruyarak, hâkimlik teminatını güçlendirmeyi de amaçlıyor. Tasarı yasalaştığında hâkim ve ve savcılara yaptıkları işlem nedeniyle dava açılamayacak. Tazminat davaları ancak devlet aleyhine açılabilecek. Kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk sebeplerine dayanılarak da olsa hâkim veya savcı aleyhine tazminat davası açılamayacak. Devlet davaya konu tazminatı, görevini kötüye kullanmaktan mahkûm olan hâkim ve savcıya daha sonra rücu edebilecek.

Ergenekon sanığı Mehmet Haberal'm, tahliye talebini reddeden hâkimleri Yargıtay'da tazminata mahkûm etmesi tartışma konusu olmuştu. Yeni tasan görülmekte olan ve temyizi kesinleşmemiş olan davalan da kapsadığından Haberal'a tazminat ödemeye mahkûm olan hâkimler de yasadan yararlanabilecek. Hâkimler yasanın çıkmasından itibaren 15 gün içinde temyiz için başvururlarsa, davaya hâkimler değil devlet aleyhine devam edilecek.

İş bölümü yeniden yapılacak

Tasarıyla Yargıtay Yasası değiştirilirken, hangi dairenin ne iş yapacağı kanunla belirlenmeyecek. Bu yetki Yargıtay Genel Kurulu'na bırakılacak. Yasa yürürlüğe girdiğinde Danıştay ve Yargıtay Genel Kurulları, kanunla ihdas edilen üye kadrolarına seçim yapılmasından ve dairelerde çalışacak üyelerin belirlenmesinden itibaren bir ay içinde toplanacak. Daireler arasındaki iş bölümü yeniden belirlenecek. Görev paylaşımına dair tasarıyı Başkanlar Kurulu hazırlarken Genel Kurul üyelerinin üçte birinin imzası ile önerge verilebilecek. Daha önce başka dairelerde görülmekteyken dairesi değiştirilen dava dosyaları, mevcut haliyle yeni dairelere gönderilecek.

Dairelere 2 heyet

Yargıtay ve Danıştay'da daireler, yeni eklenecek üyeler sayesinde iki heyet halinde çalışabilecek. Bir dairede 10 üye görev alabilir-kea daire bir başkan ve dört üyeden oluşan 5'erli iki grup halinde çalışacak. İkinci heyetin başkanını ise daire başkanı belirleyecek. Her heyet kendi kararını alacak, diğer heyetin kararına müdahale etmeyecek. Mevcut uygulamada da daireler üç heyete ayrılabiliyor. Bu durumda hâkimler, hiç görmedikleri ve okumadıkları dosyaya imza atıyor. Yeni uygulama yargılama hızını artıracak.

Adli Tıp'a iyileştirme

Tasarı Adli Tıp Kurumu çalışanlarının özlük haklarını iyileştirirken, Adli Tıp'ta 2 olan başkan yardımcısı 5'e çıkarılacak. Bu üyelerden ikisinin Adli Tıp uzmanı olması yeterli olacak. Tasarı yasalaştığında Adli Tıp Kurumu çalışanları da tıpkı sağlıkçılar gibi kurumun döner sermayesinden pay alacak. Tasarıyla Asliye Ticaret Mahkemeli tek hakimli mahkemelere dönüştürülecek. Böylece açığa çıkan hâkimler başka mahkemelerde görevlendirilecek. Bu mahkemelerin verdiği kararlar, 3 hâkimle görev yapacak Bölge Adliye Mahkemeleri'nin denetimine açılacak.

bugün

Bu haber 540 defa okundu.