Çevreleme harekatında son perde

10 Ocak 2011 09:14 tsi
Ayrılıkçılık, özerklik, petrol ve uranyum...

Önce basit bir bilgi verelim: Sudan’ın yüzölçümü  2 milyon 505 bin 813 kilometrekaredir!.. Bu Afrika ülkesi, toprak büyüklüğüyle dünya sıralamasında 10’ncu sırada yer alır...

Düşünün...7 ülke ile olan sınır boylarının toplamı, bütün Batı Avrupa sınırlarının toplamından daha fazladır!..

Bu kadar büyük bir ülke ise yaklaşık 44 milyon insan yaşar...

İşte bu Sudan’ın güneyindeki insanlar, dün, sandık başına gidip ülkenin bütünlüğü içinde kalıp kalmayacaklarına karar verdiler...

Bu satırlar, referandum sonuçları açıklanmadan önce yazılıyor... Sonuç ne olursa olsun, Sudan’ı belalı günler beklediği çok açık...

Çünkü, bu ülkeyle fena halde uğraşanlar var...

Petrol...Yine kanlandı...

Sudan’ın özellikle güney bölgesi dev bir petrol denizinin üzerinde bulunuyor. Bu petrol yataklarının belirli bir bölümü işletmeye açılabilmiş durumda ama, ortaya çıkan yeni bulgular, ülkenin, yakın bir gelecekte, dünya enerji dengelerinin önemli aktörlerinden biri olacağını gösteriyor.

Sudan, düzgün bir yatırım programıyla, petrolde Körfez ülkelerine önemli bir alternatif olabilecek birikime sahip. Sudan petrolleri üzerinde ise Çin Halk Cumhuriyeti çalışıyor. Çin bankaları petrol arama çalışmaları için kredi veriyorlar, teknoloji Çin’den geliyor ve Çin mühendisleri ülkenin rafinerilerini yapıp, boru hatlarını döşüyorlar.

Bu, “batılı” ülkeler açısından hiç de kolay kabul edilebilir bir durum değil...

Petrol açısından zengin güney ayrılırsa, Çin’in Sudan’daki yatırımları ağır darbe yemiş olacak...Büyük olasılık...Sudan petrolleri de Amerika başta batının kontrolüne geçmiş olacak...

Bölgedeki petrol ortaya çıktıktan sonra patlak veren iç savaş 2005 yılına kadar tam 16 yıl sürdü ve yaklaşık 2 milyon insanın canına mal oldu!..

Daha ne anlatayım...

Uranyum...Yeni dönem...

Dünya petrol dengelerinin son döneminde ağırlığı artan iki ülke var: Kazakistan ve Sudan...

Bu iki ülkenin bir başka ortak özelliği daha var: Kazakistan ve Sudan 21’nci yüzyılın enerji dengelerinde daha da önemli olacaklar, çünkü dünyanın en güçlü uranyum madenleri bu topraklarda bulunuyor.

Batılı ülkeler ile ilişkileri hayli soğuk olan Ömer el-Beşir yönetimindeki Sudan’ın, nükleer teknoloji açısından hayati önemdeki uranyum yataklarına sahip olması, İsrail başta pek çok ülkeyi rahatsız eden bir sorun...

Amerika ve İsrail, bu ülkedeki uranyum yataklarının İran, Pakistan gibi nükleer kapasiteye sahip Müslüman devletler tarafından kullanılabileceğini ve zamanla çok ciddi stratejik sorunlar yaratabileceğine inanıyorlar.

Arap dünyasını çevreleme...

Günay Sudan’ın ayrılığı ve burada “batı yanlısı” yeni bir yönetimin kurulması, özellikle Nil’un sularının paylaşımı açısından yeni bir dönemin açılmasına neden olacak. Nil nehrinin çıkış noktasında bulunan beş Afrika ülkesi, Uganda, Ruanda, Tanzanya, Etiyopya ve Kenya mayıs ayında imzaladıkları bir anlaşmayla, “yukarı Nil bölgesine” daha çok su bırakma yönünde mutabakat sağladılar. Bu, özellikle Mısır’ı rahatlatan bir karar oldu. Fakat Güney Sudan’da yapılanacak yeni bir devlet, Nil sularının paylaşımı konusunda büyük istikrarsızlık yaratacak. Bu gelişme, Sudan ve Mısır’ın gücünün zayıflaması anlamına gelecek.

İsrail faktörü...

Ülkeni güneyinin bağımsızlığı için mücadele eden Sudan Halk Kurtuluş Hareketi’nin Kenya üzerinden İsrail tarafından silahlandırıldığı, eğitim verildiği ve arkasında Amerika’nın siyasi desteğinin olduğu biliniyor. Nitekim Hareket’in lideri Salva Kiir Mayardit ekim ayında yaptığı açıklamada, Güney Sudan’da, Juba başkentli olarak kurulacak yeni devletin İsrail ile diplomatic ilişki kuracağını açıklamıştı.

Ardan Zentürk / Star'daki köşesinden ilgili kısım

Bu haber 1,489 defa okundu.