Avrupa Birliği ile fiilî müzakere başladı

0 0 0000 00:00 tsi
Nihayet Rum engeli aşıldı ve Türkiye, 1959'dan beri hedeflediği Avrupa Birliği üyelik sürecinin en önemli aşaması olan fiilî müzakerelere, dün başladı.

Avrupa Birliği, Rum engeli sebebiyle Türkiye ile ilgili kararını yine son dakikaya bıraktı. ‘Bilim ve Araştırma' faslındaki müzakerenin aynı gün açılıp kapanması konusunda AB Dönem Başkanlığı’nın Rumlara yaptığı 5. teklif kabul gördü. Mutabakat, tutum belgesine yapılan eklemelerin ardından geldi. “AB gerekirse bu fasla, uygun ortamda geri dönecektir” ve “Türkiye taahhütlerini yerine getirmezse bütün müzakere süreci etkilenir” ifadeleri metne yerleştirildi.

Ayrıca 21 Eylül tarihli AB Kıbrıs Beyanı'na atıf yapıldı. AB'nin Rumları ikna etmesinin ardından gözler, ‘Gerekirse Lüksemburg'a gitmeyiz' restini çeken Ankara'ya çevrildi. Pazarlıklar bir süre de Ankara ile Brüksel arasında yaşandı. AB, ‘Rumların tanınması’ ve ‘Rumlarla ilişkilerin normalleştirilmesi’ anlamına gelen ifadeleri tutum belgesinden çıkarınca Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Başmüzakereci Ali Babacan'la birlikte Lüksemburg'a uçtu.

Gül, bu kararı, Hırvatistan'da bulunan Başbakan Tayyip Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından aldı. Havaalanında gazetecilerin sorularını cevaplayan Gül, “Sabırlı ve kararlı bir şekilde görüşlerimizi söyleyerek yolumuza devam edeceğiz.” mesajı verdi. Reformların süreceğini vurgulayan Gül, 9. uyum paketinin Meclis gündeminde olduğunu hatırlattı.

Krizin aşılmasının ardından Lüksemburg’da birkaç saat gecikmeyle Türkiye-AB Ortaklık Konseyi ve Hükümetlerarası Konferans toplandı. Konferansın ardından ‘Bilim ve Araştırma’ faslı kapatılarak, ‘Eğitim ve Kültür’ faslının müzakerelere açılması sürecine geçildi. Böylece Türkiye, 1959’dan beri hedeflediği AB üyeliğinin en kritik aşamalarından olan fiili müzakerelere başlamış oldu.

‘Eğitim ve Kültür’ faslında AB’nin ortak tutum belgesini oluşturması bekleniyor. Toplantıların ardından Bakan Gül, dönem başkanı Avusturya’nın Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik ve AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn ortak basın toplantısı düzenledi.

Tutum belgesine eklenen “AB gerekirse bu fasla uygun bir ortamda geri dönecektir.” ifadesi ‘malumu ilam’ olarak görülüyor. Çünkü müzakere süreci bitene kadar 35 faslın her biri bütün süreç nihayetlenene kadar geçici kapatılmış sayılıyor. Bu ilke bütün AB belgelerinde de kayıtlara geçiriliyor. ‘Bilim ve Araştırma’ faslında yapılan ikinci değişiklik ise ‘Türkiye’nin taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda bütün müzakere sürecinin etkileneceği’ ifadeleri oldu. AB’nin 21 Eylül tarihli Kıbrıs Beyanı’na da atıf yapıldı. 25. fasıl olan Bilim ve Araştırma en az AB müktesebatına sahip, en kolay bölüm olarak kabul ediliyor.

Rumların “maksimalist” taleplerinden vazgeçmeleriyle, AB dışişleri bakanları da Türkiye’ye uyarı yapan paragrafın bundan böyle bütün fasılların girişinde yer almasını kabul etti. Paragrafta, Türkiye’nin sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda bütün sürecin etkileneceği belirtiliyor ve 21 Eylül tarihli AB Kıbrıs Beyanı’na atıf yapılıyor. “AB gerekirse bu fasla uygun ortamda geri dönecektir.” ifadesi de bundan böyle hem Hırvatistan hem de Türkiye için bütün fasılların metinlerinde yer alacak.

Viyana kadar direnemediler

Rumların geçen hafta müzakere pozisyonlarını sürekli değiştirerek Türkiye ile müzakereleri bloke etme çabaları dün öğle saatlerinde son buldu. Böylece 3 Ekim 2005’te yaşananlar kısmen tekrarlanmış oldu. Rumların Avusturyalılar kadar direnememelerinin en büyük sebebi hiçbir üyeden destek alamamaları oldu.

Yunanistan bile Kıbrıs Rum Kesimi’ni desteklemezken AB Komisyonu ve Avusturya, sorunun aşılması için yoğun çaba sarf etti. AB Genişleme Komiseri Rehn ve kurmayları, müzakerelerin her safhasına katılırken, 3 Ekim’i yaklaşık 40 saat bloke eden Avusturya da Rumlara teklif üzerine teklif yaptı.

Rumlar, ‘Bilim ve Araştırma’ faslının girişine tanıma, ilişkilerin normalleştirilmesi ve Türkiye’nin taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda faslın kapatılmamasını isteyen eklemeler yapılmasını talep ediyordu. Rumlar, bu taleplerinin hiçbirini elde edemedi. Ancak AB’nin müzakerelerin en kolay faslını açarken bile Türkiye’nin önüne birçok sorun çıkarması, sürecin bundan sonraki gidişatı konusunda iyimser olmayan yorumlara yol açıyor.

Türkiye ile fiili müzakerelerin ‘Bilim ve Araştırma’ faslında başlatılması ve süreç tamamlanarak katılım anlaşması imzalanıncaya kadar geçici olarak kapatılması konusu, Brüksel’de yapılan AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) toplantısında çözüme kavuşturulamamış, konu bugün Lüksemburg’da bir araya gelen AB dışişleri bakanlarına bırakılmıştı.

Zaman

Bu haber 293 defa okundu.