Engel aşıldı

0 0 0000 00:00 tsi
Türkiye-AB ilişkilerindeki fiili müzakere düğümü çözüldü. Kıbrıslı Rumların, Türkiye ile fiili müzakerelerin 'bilim ve araştırma' başlığında açılıp kapanmasına yönelik itirazları, AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi'nde aşıldı.

Bu sabahki AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi toplantısı öncesi AB Dönem Başkanı Avusturya'nın Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, Rum yönetimi Dışişleri Bakanı Yorgo Yakovu ile biraraya geldi.

Avusturya'nın Rum yönetimine sunduğu son öneri kabul edildi. Bunun üzerine AB Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi toplantısında AB'nin müzakerelere ilişkin Ortak Tutum Belgesi'ne onay verildi.

Belge Türk yetkililerin bilgisine sunulurken, Avusturya'nın Rum yönetimine yaptığı son öneri hakkında henüz bilgi verilmedi. Belgede Türkiye'yi rahatsız eden ifadelerin yer alması halinde, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül Lüksemburg'a gitmeyecek. Gül, "karar siyasi ise gitmem. Gidip de havalimanında beklemem" demişti.

Anlaşmanın sağlanamaması halinde, Ortaklık Konseyi toplantısında Türkiye'nin AB Daimi Temsilcisi Büyükelçi Volkan Bozkır tarafından temsil edilmesi teknik olarak mümkün görülüyor.

Avusturya, AB'nin müzakerelere ilişkin Ortak Tutum Belgesi'nde sorun çıkaran Kıbrıslı Rumlara TSİ 14.00'e kadar süre vermişti.

Şimdi Lüksemburg'da AB - Türkiye Ortaklık Konseyi yapılacak. Akşam saatlerinde ise, Hükümetlerarası Konferans yapılacak. Burada anlaşma sağlanması halinde 'bilim - araştırma' başlığı açılıp kapanacak.

Dönem başkanlığı, AB Komisyonu ve Türkiye'nin katılımıyla ortak basın toplantısı düzenlenecek.

Rumlar ne istiyordu?

Uzlaşma yolunu tıkayan Rum kesimi, 'bilim ve araştırma' faslıyla ilgili AB müktesebatının sınırlı olması nedeniyle fiili müzakerelerin aynı gün açılıp, tüm süreç tamamlanıncaya kadar geçici olarak kapatılmasını engellemeye çalıştı.

İçeriği uygun olmasa da 'bilim ve araştırma' faslında fiili müzakerelerin tamamlanmasını 'Türk liman ve havaalanlarının açılması ve tanınma'yla bağlantılı hale getirmeye çalışan Rum kesiminin taleplerini karşılamak için AB geçtiğimiz haftadan bu yana formül arıyordu.

Rumların itirazları kararı geciktirdi

Müzakerelerin bilim ve araştırma faslında başlatılması ve süreç tamamlanarak katılım anlaşması imzalanıncaya kadar geçici olarak kapatılmasıyla ilgili Brüksel'deki AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) düzeyinde yapılan toplantılarda sonuç alınamamıştı.

Üzerinde uzlaşma sağlanamayan AB'nin müzakerelerle ilgili Ortak Tutum Belgesi'nin hazırlanması, Kıbrıs Rum kesiminin ısrarlı tutumuyla siyasi düzeyde dışişleri bakanlarına bırakılmıştı.

COREPER toplantılarında sık sık tutum değiştiren Rum tarafı, daha önce bu yönde bir prensip uzlaşması yakalanmış olmasına rağmen bilim ve araştırma faslında müzakerelerin aynı gün kapatılması konusunu, Türkiye'nin liman ve havaalanlarını kendi gemi ve uçaklarına açmasına, siyasi ilişkilerin normalleştirilmesine ve uluslararası kuruluşlara üyeliğinde karşılaştığı engellerin kaldırılmasına endekslemek istemiş, Avusturya tarafından sunulan önerileri çeşitli gerekçelerle reddetmişti.

AB ne istiyor?

Kritik toplantılar öncesi Türkiye'ye Kıbrıslı Rumlardan tehdit, AB'den eleştiri geldi. AB'nin Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, Türkiye'nin reformları ağırdan almasının, AB ile ilişkileri olumsuz etkilendiğini söyledi.

Rum Dışişleri Bakanı Yorgo Yakovu ise, fiili müzakerelere başlanmasını veto edebileceklerini söyledi.

AB'nin Ortak Tutum Belgesi taslağında, Türkiye'nin reformları hızlandırması, sivil-asker ilişkilerini normalleştirmesi, dini azınlıklara daha fazla özgürlük sunması, Gümrük Birliği’ni 10 yeni AB üyesine genişleten Ek Protokol’ü eksiksiz uygulaması, komşu ülkelerle ilişkilerini normalleştirmesi ve AB - NATO işbirliğini engellememesi gibi talepler yer alıyor.

"Gül'ün gitmemesi Ankara'nın sorunu"

Kıbrıs Rum basını, Rum yönetiminin Türkiye'nin AB ile fiili müzakerelerinin başlaması çerçevesinde ilk başlığın açılıp kapanmasına onay vermemesinden dolayı yaşanan tıkanıklığın giderilmesi ve olası Rum vetosunun önlenmesi için İngiltere'nin harekete geçtiğini yazdı.

'Vetonun önlenmesi için çok büyük baskılar' başlığını kullanan Filelefetheros gazetesi, İngiltere'nin diğer AB üyesi ülkeleri Rum yönetimine baskı yapmak için harekete geçirdiğini belirtti.

Rum yönetiminin AB ortaklarına sunduğu ilkelere dayalı koşullarının tatmin edilmemesi halinde, Türkiye-AB müzakerelerinde ilk başlığın açılmasına onay vermeyeceği mesajını ilettiğini yazan gazete, Rum yönetiminin, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün bugün Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısı için Lüksemburg'a gidip gitmemesinin, kendisinin değil, Ankara'nın sorunu olduğu görüşünü taşıdığını kaydetti.

"Kartlarını son anda açacak"

Bunun üzerine İngiltere'nin de diğer AB üyesi ülkeleri Rum yönetimine baskı yapmak için harekete geçirdiğini ve Rum yönetiminin muhtemel vetosunun önlenmesi için AB dönem başkanı Avusturya'nın da müdahalesini istediğini belirten gazete, İngiltere'nin Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısının muhtemel iptali konusunda ve böyle bir gelişmenin doğuracağı olumsuzlukların sorumluluğunu Rum yönetimine yüklemeye çalıştığını yazdı.

Haberde, Rum yönetiminin aslında Türkiye'nin ilk müzakere başlığının açılmasına onay verdiği, onay vermediğinin ise bu başlığın aynı gün kapanması olduğu, çünkü bunu Türkiye'nin sorumluluklarının yerine getirilmesiyle bağlantılı kıldığı ifade edildi.

Mahi gazetesi de, Güney Kıbrıs'ın veto kullanmasının ihtimal dahilinde olduğunu belirtirken, Simerini gazetesi Rum yönetiminin 'kartlarını son anda açacağını' yazdı.

Türkiye 3 ekimde müzakerelere başladı

Türkiye ile AB arasındaki müzakereler 3 ekim tarihinde başlamıştı. Türkiye'nin 3 ekimde AB ile müzakerelere başlamasından önce Avusturya'nın 'imtiyazlı ortaklık' ta diretmesi krize neden olmuştu.

Avusturya, Müzakere Çerçeve Belgesi'ne 'imtiyazlı ortaklık' ibaresinin girmesi için uzun süre direnmişti. 25 üyeli birlik içinde tek kalan Avusturya'nın sonunda direnci kırılmış ve Müzakere Çerçeve Belgesi onaylanmıştı.

Avusturya ile yürütülen pazarlıkların uzun sürmesi nedeniyle diplomaside pek sık uygulanmayan bir kural işletildi. Pazarlıkların yürütüldüğü Lüksemburg'ta saatler gece yarısına iki dakika kala 23:58'de durdurulmuştu.

AB Dönem Başkanlığı'nı yürüten İngiltere, bu süreçte Türkiye'ye önemli ölçüde destek vermişti. AB kulislerinden sızan bilgilere göre, İngiltere'nin diplomasideki başarısı müzakerelerin başlamasında etkili oldu.

CNNTurk

Bu haber 270 defa okundu.