Ekmeğe yapılan zammı fırıncılar bile reddetti

15 Ekim 2010 08:25 tsi
Buğday fiyatlarındaki artış gerekçesiyle Türkiye Fırıncılar Federasyonu'nun yüzde 15'in üzerinde olmamak kaydıyla zam kararı almasının ardından başlayan tartışma devam ediyor.

300 gram ekmeği 40 kuruşa satan Ankara ve İstanbul Halk Ekmek fabrikaları herhangi bir zam yapmadı. Tarım Bakanı Mehdi Eker de ekmek fiyatı belirlemenin bakanlıkla bir alakasının olmadığını ve kendilerinden görüş alınmadığını söyledi. İstanbulluları rahatlatan açıklama ise dün Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Faik Yılmaz'dan geldi. Daha önce İstanbul Fırıncılar Odası ile yaptıkları anlaşmanın geçerli olduğunu belirten Yılmaz, "Yılbaşına kadar zam kararımız yok." dedi. Yılmaz, Fırıncılar Federasyonu Başkanı'nın yetkisi olmadığı halde sık sık ortaya çıkıp zam açıklamaları yapmasına da tepki gösterdi.

Ekmeğin maliyetinde unun payı az, zam gerekçesi olamaz

Buğday fiyatındaki artış gerekçesiyle Türkiye Fırıncılar Federasyonu'nun yüzde 15'in üzerinde olmamak kaydıyla zam kararı almasının ardından başlayan tartışma sürüyor. Zam sonrasında ekmeğin kilo fiyatı 1,91 lira ile 3,25 lira arasında değişebilecek. 300 gramı 40 kuruşa satan Ankara Halk Ekmek Fabrikası ve İstanbul Halk Ekmek ise zam yapmadı.

Tarım Bakanı Mehdi Eker, ekmek fiyatı belirlenmesinin bakanlıkla bir alakası olmadığını ve kendilerinden onay, görüş alınmadığını söyledi. Ekmek maliyeti içerisinde buğdayın payının yüzde 21 olduğuna işaret eden Eker, "Bizimle ilgili kısmı piyasada buğday var mı, var. Un var mı, var. 2008 Haziran ayında bir ton ekmeklik buğday ortalama 555 lira iken, bugün 660 lira. Buğdayda 2 yıldaki artış yüzde 17-18'e geliyor. 5'te biri bunun ekmek maliyetine etki ediyor, bu da ortalama yüzde 4. Keşke, federasyon kararı açıklarken, bunun hangi maliyet unsurlarından kaynaklandığını da net olarak kamuoyuna bildirseydi. Vatandaşlar haklı olarak ekmek zammının buğday, un maliyetindeki artıştan kaynaklandığını düşünüyor. Ancak durum bu değil." dedi. Güneydoğu Un Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri Nevzat Olgun'un verdiği bilgiler Bakan Eker'i doğrular nitelikte. Unun, ekmeğin maliyetindeki oranının yüzde 25 olduğunu ifade eden Olgun, dünyada buğday fiyatlarının yüzde 55 arttığını, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin başarılı müdahalesiyle bu zammın Türkiye'ye yüzde 29 yansıdığını kaydetti. Olgun, "Un fiyatlarında yüzde 19'luk artış yaşandı. 1 Haziran 2010 itibarıyla 37 lira olan 50 kilo ekmeklik tipi unun çuvalının fiyatı 44 lira oldu." dedi. Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkan Yardımcısı Ali Çetin, ekmek zammının sebebi olarak buğday fiyatlarındaki artışın gösterildiğine işaret ederek, buğday-un sıkıntısı, fiyat artışı ve ürün tedarik problemi bulunmadığını açıkladı. Tüketiciler Birliği Başkan Yardımcısı Mustafa Dinç, zam yapılmasını fırsatçılık olarak nitelendirdi. Tüketiciler Birliği Kurucu Başkanı Bülent Deniz ise ekmekte asıl önemli noktanın gramaj sorunu olduğu görüşünde. Ekmeğin 300 gramdan başlamak üzere 50'şer gramlık artırılarak satılmasının öngörüldüğünü vurgulayan Deniz, "Kontrollerde bu gramajlarda ekmeğin satılmadığı görüldü. Zaten eksik gramaja fazla ücret veren tüketici şimdi yüzde 15 zamla daha fazla para ödeyecek." ifadelerini kullandı.

İstanbul'da yıl sonuna kadar ekmeğe zam yok

Türkiye Fırıncılar Federasyonu ekmek zammı kararında ısrar ederken, İstanbulluyu rahatlatacak açıklama İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Faik Yılmaz'dan geldi. Yılmaz, daha önce İstanbul Fırıncılar Odası ile yaptıkları anlaşmanın geçerli olduğunu ve yılbaşına kadar zam yapılmayacağını söyledi. Ekmeğe zam yetkisinin federasyonda olmadığını belirten Yılmaz, "Ekmek zammı yapma yetkisi illerde esnaf birliklerine aittir. Fırıncılar Odası fiyat belirler, il birliklerinde tarife komisyonu bu fiyatı incelemeye alır. Eğer fiyat artışı gerekiyorsa birlik yönetimi onaylar. Bizim şu anda böyle bir çalışmamız ve zam kararımız yok." dedi. Şu ana kadar İstanbul Fırıncılar Odası'ndan fiyat artışı konusunda talep gelmediğini ifade eden Yılmaz, buna rağmen Fırıncılar Federasyonu Başkanı'nın yetkisi olmadığı halde sık sık ortaya çıkıp zam açıklamaları yapmasını manidar bulduklarını kaydetti. Fırıncılar Federasyonu'nun kararını olumlu karşılayan Konya Fırıncılar Odası Başkanı Vedat Honça ise il çapında yaşanan fırıncı rekabetinden dolayı ekmeğe zam yapmayacaklarını açıkladı.

Katkı maddeleri çıkarılsa maliyet yüzde 20 düşer

Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Genel Başkanı Kemal Özer, belediyelerin ve valiliklerin onayından geçmemesi halinde zammın geçersiz olacağını kaydetti. Ekmeğin sürekli fiyatıyla gündeme gelmesini talihsizlik olarak nitelendiren Özer, enflasyon oranının böyle bir fiyat artışı gerektirmediğini kaydetti. Ekmeğin fiyatının artmasının asıl sebebinin sağlıksız katkı maddelerinin fazla kullanılması olduğunu vurgulayan Özer, "Sağlığa birçok zararı olan yaklaşık 20 farklı madde, ekmeğin daha hızlı pişmesi, daha parlak görünmesi ve hacminin büyük olması için kullanılıyor. Oysa bu maddelerin kanserojen olduğu da biliniyor. Bunların tüketiciye de hiçbir faydası yok. Aksine ekmeğin tadını ve kalitesini de düşürüyor. Bu maddeleri ekmekte kullanmasalar maliyet de yaklaşık yüzde 15-20 oranında düşer." dedi.

Ekmek alırken gramına bakın

İstanbul Halk Ekmek AŞ Genel Müdürü Salih Bekaroğlu, undaki artışa rağmen zam yapma ihtiyacı duymadıklarını söyledi. Ekmek üreten her tesisin kendi şartları olduğu için maliyetlerinin de farklı olacağını vurgulayan Bekaroğlu, Halk Ekmek'in endüstriyel çalıştığı için işçi ücretleri fırınlara göre yüksek olmasına rağmen ekmeği daha ucuza sattığını kaydetti. Bekaroğlu, "Birçok fırıncı, 300 gramlık ekmeğin ağırlığını düşüre düşüre 150 grama kadar indirdi. Haksız kazanç olduğu gibi vatandaş da kandırılıyor. Vatandaşlar ekmek alırken muhakkak gramına bakmalı. Fırıncılar, normal ekmekte küçük değişiklikler yaparak 'çeşit ekmek' kategorisine sokarak ekmeği küçültüp fiyatını değiştirebiliyor." dedi. Bekaroğlu, fırıncıların, düşük maliyette ekmek üretmesi için bir araya gelip fabrika tarzı üretime geçmeleri tavsiyesinde bulundu.

Zamda son karar esnaf birliğinin

İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Fahri Özer, ekmekte fiyat belirleme konusunda federasyonun yetkisinin bulunmadığını, resmi yetkinin odalara ait olduğunu söyledi. Özer, zam konusunda prosedürü şöyle anlattı: "Fırıncı odaları fiyatı belirler esnaf birliğine sunar. Esnaf birliği bunu onaylar. Karara 15 gün içinde valilik veya belediye başkanlığının itiraz hakkı var. İtiraz edilirse bir hakem heyeti kurulur. Hakem heyeti 3 kişiden oluşur. Bu heyette federasyonun adı bile geçmez." Özer, zamla ilgili kendilerine federasyondan yazının geldiğini, ancak federasyon yetkili olmadığı için kararı uygulamayacaklarını açıkladı. 2008'den bu yana ekmek fiyatlarına zam yapılmayan İstanbul'da ekmeğin fiyatı yılbaşına kadar 75 kuruştan satılmaya devam edecek.

zaman

Bu haber 828 defa okundu.