Et spekülatörleri Maliye'yi kızdırdı

27 Eylül 2010 09:11 tsi
Alınan tüm önlemlere rağmen spekülatörlerin et fiyatlarını yüksek tutması üzerine Maliye harekete geçti.

Gelir İdaresi, besi çiftliklerine, canlı hayvan ticareti yapanlara, et entegre tesislerine ve mezbahalara yönelik vergi denetimlerinin sıkı tutulması için vergi daireleri ve defterdarlıklara yazı gönderdi.

Sene başında kuşbaşı etin kilosunun 32-33 liraya, kıymanın da 28 liraya kadar yükselmesi üzerine canlı hayvan ithalatına izin verildi. Et ve Balık Kurumu'nun market ve kasaplara uygun fiyatla et temin etmesiyle birlikte Ramazan'da fiyatlar 18 liraya kadar geriledi. Ancak daha sonra fiyatlar yeniden yükselince hazır et ithalatına karar verildi. Fiyatlardaki dalgalanmanın perde arkasında ise spekülatörlerin olduğu tespit edildi. İlk denetimler sonucunda özellikle 4-5 firmanın fiyatlardaki artışı tetiklediği belirtiliyor.

Denetim birimleri, her firmanın elinde ne kadar et olduğunun tespitini yaptıktan sonra spekülatif hareketlerde bulunan firmaları sıkı vergi incelemesinden geçirecek. Maliye yetkilileri, özellikle Kurban Bayramı öncesinde fiyatların fahiş seviyelere yükselmemesi için denetimleri artırdıklarını söyledi. Geçen mart ayında besicilere yapılan denetim sonrasında bütün illerden, hayvan envanteri sayımı istediklerini belirten yetkililer, böylece ürünlerin ne kadar süreyle depolarda bekletildiğini ortaya çıkardıklarını kaydetti.

Son dönemde kayıt dışıyla mücadele kapsamında etkin bir vergi denetim politikası izlediğine dikkat çeken üst düzey bir yetkili, "Gelir İdaresi'nin kayıt dışı ekonomiyle mücadelede faydalandığı araçlar arasında yaygın ve yoğun denetimler önemli bir yere sahip. Bölgesel ve sektörel ya da mevsimsel olarak gerçekleştirilen yaygın ve yoğun vergi denetimleri vergi kayıp ve kaçağını önleyici olmalarının yanı sıra yapılacak vergi incelemeleri ve de veri sağlamaları açısından da önemli bir işlev görüyor." dedi.

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 29 ilde bulunan vergi dairesi başkanlıkları ve Türkiye genelindeki tüm defterdarlıklara geçen hafta gönderdiği yazıda sektörde faaliyette bulunan işletmelere yönelik denetimlerin vergi denetimleri kapsamında yapılması istendi. Yazıda, "İliniz dahilinde sürekli olarak yürütülmekte olan yaygın ve yoğun vergi denetimleri kapsamına besicilik, canlı hayvan ticareti, et entegre tesisi işletmeciliği ve canlı hayvan kesim tesislerinin de dahil edilerek sürdürülmesi gerekmektedir." denildi. Tarım Bakanlığı, et fiyatlarındaki yükselişi önlemek amacıyla aldığı tedbirlerin kapsamını da genişletti. Yıl sonuna kadar karkas et ithalatına izin veren Bakanlık, küçükbaş hayvan ve et ithalatında da gümrük vergi oranlarını düşürdü. Kasaplık hayvan ithalatında daha önce yüzde 40 olan Gümrük Vergisi oranı yüzde 30'a inerken, 1 Ocak 2011'e kadar, 1 yaşında veya daha küçük kuzuların ithalatında yüzde 135 olan Gümrük Vergisi oranı ise yüzde 20'ye gerilemişti. Karkas ve yarım karkasın Gümrük Vergisi oranları yüzde 225'ten yüzde 30'a, kasaplık olanların Gümrük Vergisi de 1 Nisan 2011'e kadar yüzde 135'ten yüzde 30'a düşürüldü.

Yılbaşından itibaren kıyma ve kuşbaşı fiyatlarında artan hareketlilik devam ediyor. Kuşbaşının kilogram fiyatı 32-33 liraya kadar çıkarken kıymanın kilosu da 28 liraya ulaştı. İthalat kapısının açılması ve Et ve Balık Kurumu'nun market ve kasaplara uygun fiyatla et temin etmesinin ardından Ramazan ayında kilosu 18 liraya inerken, dana kuşbaşının da kilo fiyatı 21 liraya kadar geriledi. Ancak Ramazan Bayramı'ndan sonra fiyatlar tekrar yükselişe geçti. Et ve Balık Kurumu ürünlerinin satıldığı zincir marketlerde dahi dana kıymanın kilosu 22 liraya, kuşbaşının kilosu 26 liraya yükseldi. Et ve Balık ile anlaşmalı olmayan marketlerde ise fiyatlar yeniden 30 lirayı aştı. Kuzu etinin fiyatı ise 40 liraya dayandı. Edinilen bilgilere göre fiyatlardaki yükselişin devam etmesi halinde Tarım Bakanlığı, yıl sonuna kadar açılan karkas et ithalatının süresini uzatmayı planlıyor.

Karkas et 14,5 lirayken kıymanın 30 lira olmasında hata var

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, karkas et 14,5 TL'ye gelirken, kıymanın kilosunun 30 TL olmasında bir hata olduğunu söyledi. '9. Damızlık İnek Yarışması'nı izlemek üzere Burdur'a giden Eker, "Hayvanın ne kadar yem yediği, yemin kilosunun kaç para olduğu belli. İsteyenlerle kuruşu kuruşuna hesabını yaparım. Elbette üreticimizi koruyacağız ama 70 milyon tüketicimizi de korumalıyız. Üretici ve tüketiciyi dengede tutmalıyız. Üretim gücünü büyütürken tüketicinin hakkını da yedirmeyeceğiz." diye konuştu. Kendilerinden önce Türkiye'de içinde 50'den fazla büyükbaş hayvan bulunan işletme sayısının yaklaşık 4.300 olduğunu belirterek, bugün bu sayının 18.600'e ulaştığını bildiren Eker, şunları aktardı: ''Hayvancılık bitti diyenlere soruyorum. Böyle bir şey var mı? Biz geldiğimizden beri 50'den fazla büyükbaş hayvanı bulunan 14 bin yeni işletme kurulmuş. Çok büyüyüp piyasayı istismar etmek isteyenler olabilir, oldu da. Ama onlara karşı elbirliğiyle mücadele edip fırsat vermeyeceğiz. Kimse bu memleketin diğer tüketicilerini istismar etmeye kalkmasın.''
 
TÜKETİCİLER BİRLİĞİ: Etten kdv alınmasın

Tüketiciler, alınan tedbirlere rağmen fiyatları düşmeyen kırmızı etteki yüzde 8'lik KDV oranının sıfıra indirilmesini istiyor. Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya, ithalata rağmen et fiyatlarının halen yüksek olduğunu söyledi. Kaya, "İktidarın asıl gündem maddelerinden biri et fiyatları olup, bununla ilgili ticari girişimler yapmakta, hayvancılıkla ilgili teşvik politikalarını geliştirmektedir. Ancak bu girişimlerden beklentiler uzun vadeli olup, Kurban Bayramı öncesi için tüketiciyi rahatlatacak çözümler değildir. Halen perakende et tüketimi yüzde 8 KDV'ye tabidir. Bir ailenin aylık et tüketimi 50 lira ise bunun yaklaşık 3,71 lirası vergi olarak ödenmektedir." dedi. Fiyatların bir miktar düşürülmesi için yüzde 8 olan KDV uygulamasının kaldırılmasını isteyen Kaya, etteki KDV oranının sıfıra indirilmesiyle sadece tüketici değil, kasap esnafı, restoran ve yemek işletmelerinin de rahatlayacağını vurguladı.

Yem fiyatı yüzde 50 arttı

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı İbrahim Yetkin, et fiyatlarının yükselmesinden sonra alınan ithalat kararıyla bugüne kadar 77 bin ton et ithal edildiğini, hayvancılıkta mevcut politikalar uygulanmaya devam edildiği müddetçe ithalatın bitmeyeceğini söyledi. Yetkin, yurtdışından uygun fiyata damızlık hayvan getirilmesi ve uygun fiyata üreticiye satılmasını istedi. Yetkin, Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından ahır, ağıl yapma, süt sağım tesisi kurma ve hayvan alımları için verilen 7 yıl faizsiz ve 2 yıl geri ödemesiz krediler ve yem bitkilerine verilen destekleri olumlu bulduklarını açıkladı. Düzenlediği basın toplantısında Tarım Bakanlığı'nın et ithalatı kapsamının genişletilmesi kararına ilişkin görüşlerini açıklayan Yetkin, değerlendirmelerine et fiyatlarının yükselmesine sebep olan girdi maliyetlerini anlatarak başladı. Buna göre sektörde en önemli girdiyi, maliyetin yüzde 70'ine denk gelen yem fiyatları oluşturuyor. Yem fiyatları son 4 ayda yüzde 50 arttı. 1 kilo etin üreticiye maliyeti 15 lirayı bulurken, üretici ayrıca kesim için 15-16 lira ödüyor. Hayvan sayısındaki düşüşe de değinen İbrahim Yetkin, sayıdaki azalmanın 2008 yılında süt fiyatlarının düşmesine paralel olarak 900 bin hayvanın kesilmesinden kaynaklandığını söyledi.

zaman

Bu haber 756 defa okundu.