Arıların katili fruktoz! Ya bizim?

0 0 0000 00:00 tsi
Einstein, "Arılar yok olursa insan nesli yok olur" dedi mi, demedi mi? Bu sorunun yanıtı muallak. Ama net olan birşey var: Arıcılar, arılara sahte şeker olan fruktoz yedirerek, onların bağışıklık sistemini çökertiyor. Ve arılar daha çabuk ölüyor. i

İngiliz Telegraph gazetesi, geçen hafta Amerika’da yaşayan bal arılarının nesillerinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduklarını yazdı. Gazeteye göre, Einstein’ın bu iddiasının gerçek olup olmadığını öğrenmek için önümüzde birkaç yıl var. Einstein’ın böyle bir iddiası gerçek mi sorusunun ise yanıtı yok. Türkiye’nin önemli fizikçilerinden Prof. Dr. Cihan Saçlıoğlu’na göre, ‘bildiği kadarıyla’ Einstein böyle bir şey söylemedi.

Neden bildiği kadarıyla olduğuna gelince; Saçlıoğlu’na göre çok üretken bir bilim adamı olan Einstein’ın felsefe de dahil olmak üzere çok sayıda fikri vardı.

Prof. Saçlıoğlu “Yıllardır Einstein hakkında çok sayıda kitap ve bilimsel yayın okudum ve böyle bir şeye rastlamadım. O yüzden tam olarak söylememiştir diyemesem de bildiğim kadarıyla böyle bir şey söylemedi. İnternetin yaygınlaşmasıyla benzeri mitler bilimselmiş gibi ortaya atılıyor ve çok sayıda insan bunlara inanıyor. Gerçi bu ortaya atılan iddia çok da desteksiz sayılmaz çünkü arıların polen taşımadaki önemi yadsınamaz. Arıların yok olması demek bitkiler ve dolayısıyla insanlar için de ciddi bir tehlike olacaktır” diyor. Prof. Saçlıoğlu’nun dışında başka bir bilen arayışımızı sürdürürken Türkiye’nin fizik alanındaki en önemli kurumlarından biri olan TÜBİTAK’a bağlı Feza Gürsey Enstitüsü’ne danıştık. Ancak Enstitü bu soruyu ciddiye bile almadı, dolayısıyla herhangi bir cevap vermedi.

Doğal dengenin maestrosu

Bal arıları bir terapi olmanın ötesinde hassas doğa dengesinin maestrosu. ABD’de yapılan bilimsel araştırmalara göre, tarımsal ürünlerin üçte biri, böcekler tarafından polenlenen bitkilerden elde ediliyor. Geri kalanları ise buğday, pirinç ve mısır gibi rüzgarla polenlenen tahıllar. Bal arısının polenleme hizmeti, ürettiği baldan 100 kat daha değerli. Son 50 yılda, ABD’deki bal arısı kolonilerinin yarısından fazlası yitirilmiş, bu kaybın yüzde 25’i ise son 5 yılda gerçekleşmiş. Ankara’da yapılan bir araştırmaya göre, yonca bitkisinde tozlayıcı böcek olmadığı zaman meyve bağlama oranı yüzde 1.43-2.35 arasında değişirken, serbest şartlarda tozlayıcı böcekler olduğu takdirde meyve bağlama yüzde 53’e yükseliyor.

Türkiye’de arıcılık alanında önemli bir proje başlatan TEMA, Artvin Macahel’de arıcılık kooperatifi kurulmasına önderlik etti. Şimdi bölgede eğitimli arıcılar bal üretiyor. TEMA’nın Arıcılık Danışmanı Ziraat Mühendisi Ahmet İnci’ye projelerindeki arıların durumunu sorduk. Macahel’deki kovanlarda sorun yokmuş. Arılarımızın hepsi sağlıklı diyen İnci’ye göre arı ölümlerinin birçok sebebi var ama öncelikli sebep arıların dünyadaki diğer tüm canlılardan daha duyarlı ve hassas olmaları.

“Yüksek enerji nakil hatlarının yakınına arı kovanı koyarsanız, arılar kovanlarını terk eder. Havaalanlarında uçakların havalandıklarında ortaya çıkarttığı kurşundioksit oranı arılarla test edilir. Havaalanlarında arı bulundurulur ve arıların ölüm oranına göre kurşun oranının yüksekliği tespit edilir” diyen İnci bir de örnek verdi: “Polonya’da 1986 yılında arılar bir anda kovanlarını terk etti. Arıcılar ısrarla aramalarına rağmen bir türlü sebebini bulamadı. Aradan 4-5 gün geçtikten sonra Çernobil’de nükleer santralın patladığı deklare edildi ve arıların da neden kovanlarını terk ettiği ortaya çıkmış oldu. Ruslar patlamayı açıklamayı geciktirdi ama arılar bunu hissetti.”

Üreticilerin hatası

Peki dünyanın herhangi bir yerinde nükleer santral patlamadığına göre arılar neden ölüyor? Ahmet İnci’ye göre sebepleri şöyle sıralamak mümkün: “2006’da kış sert geçti. Nisan ayında bastıran soğuklar nedeniyle çiçekler etkilendi ve arılar bal toplayamadı. Türkiye genelinde 2006 üretimi önceki yıla göre üçte 1 oranında az oldu. Dolayısıyla arıcılar kovanlarda arılar için az bal bıraktı. Arılar kışa zayıf girdi. Bu yıl da kış çok hafif geçtiği için uyuyamadılar... Besine ihtiyaçları arttığı halde kovanda az bal bırakıldığı için toplu halde öldüler. Burada üreticilerin de büyük hatası var. Acemi arıcı, arıların fizyolojisini bozan fruktoz (mısır nişastası) yediriyor arısına. Bu arılar kötü ilkim koşullarıyla karşılaşınca telef oluyor.”

Bunları biliyor musunuz?

• Dünyada yaklaşık 50 milyon bal arısı kolonisi var. Yılda 300 bin ton bal üretici ülkelerden dış satıma veriliyor.
• Önemli üretici ülkeler Çin, Meksika, ABD, Arjantin, Rusya, Fransa, Brezilya.
• Gelir düzeyi yüksek ABD, Almanya, Japonya ve İngiltere gibi ülkelerde kişi başına bal tüketimi 2-3 kilogram arasında.
• Türkiye de istatistiklere göre 4.5 milyon koloni var.
• Yıllık bal üretimi 60-65 bin ton. Kişi başına yaklaşık 1 kilogram bal tüketiliyor.
• Koloni başına bal üretimi 17 kilogram.
• Türkiye’de 38 bin aile arıcılık yapıyor.
• Bu ailelerden en az 10 bini geçimini sadece arıcılıktan sağlıyor.

Akşam

Bu haber 355 defa okundu.