Davutoğlu: İsrail'den kaygılıyım

26 Eylül 2010 07:56 tsi
Dışişleri Bakanı, Türkiye'nin nükleer silah istemediğini ancak teknoloji konusunda İran'a yapılanlarla karşılaşmaktan endişe ettiğini açıkladı. 'İran İsrail'e saldırmaz. İdeolojik de olsa devlet geleneği var' diyen Davutoğlu, ekledi: İsrail'den kayg

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye’nin nükleer politikası ve İran tutumuna dair kapsamlı açıklamalar yaptı. BM Genel Kurulu’nu izlemek için ABD’de bulunan Türk gazetecilerle yemek yiyen Davutoğlu, hem İran’ın nükleer elde edememesi, hem de kontrole açık nükleer teknoloji sahibi olabilmesi için Türkiye’nin neden çabaladığını şu mesajlar eşliğinde izah etti:
- Biz iki kötü niyete karşıyız. Bir, İran’ın nükleer silahlara sahip olmasına, iki İran’ı gerekçe göstererek yükselen ülkelerin nükleer teknolojiyi ulaşımını engelleme girişimine. Bu niyette olan ülkeler nükleer havuz oluşturup, akıtın onlardan alınmasını istiyor. OPEC örneğindeki gibi monopol istiyorlar.
-(Türkiye’ye de aynı engeller çıkarılır mı?) Bana kalırsa sorun çıkarırlar. İran’ı gösterip vidaları sıkıyorlar.
-(İran’ın nerede durmasını istiyorsunuz?) Nükleer teknoloji bakımından ülkeleri 4 kategoriye ayırıyoruz. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) öncesinde nükleer silaha sahip olan BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri. (ABD, Rusya, Çin, Britanya, Fransa.) NPT sonrasında nükleer silaha sahip olup NPT’ye taraf olmayan Hindistan, Pakistan, İsrail, Kuzey Kore. Nükleer teknolojiye sahip, NPT’ye taraf ancak silah üretmeyen Brezilya, Güney Afrika. Dördüncü de NPT üye nükleer teknolojiye ve silaha sahip olmayan Türkiye gibi ülkeler. İran şu anda üçüncü kategoride, yüzde 20 uranyum zenginleştiriyor. Türkiye, İran’ın ikinci kategoriye geçmesine, nükleer silah sahibi olmasına karşı, çünkü o zaman bölgede süper güç olur.

‘BM’de yeni inisiyatif başlattık’
- (Türkiye kendisi için ne istiyor?) Türkiye üçüncü kategoride olmak istiyor. Yani nükleer teknolojimiz olsun, yakıtımızı üretelim, kontrole açık olalım, ama nükleer silahımız olmasın. Türkiye nükleer silahlardan arınmış bir dünya istiyor.
- Mesele yükselen ekonomiler nasıl engellenir? Üretim maliyetini arttırarak. Türkiye’nin ikinci kamburu var: Enerjisi yok. Oysa nükleer enerjiye geçip üretim maliyetinizi düşürmeniz de mümkün.
-BM’de yeni inisayitif başlattık (22 Eylül). Japonya ve Avustralya NPT’ye uyalım ama modernize edelim dedi, bizi de davet ettiler. JAlmanya, BAE, Meksika, Polonya. da v ar. Hiç biri nükleer silah sahibi değil. Bu çalışmayı başlatıyoruz.

‘ABD, Çin’e sordu bize sormadı’
-(Türkiye bankacılık yaptırımlarını deliyor mu?) Türkiye’deki İran bankaları diye bir mesele ortaya attılar. Özellikle baktırdım, BM yaptırımlarına aykırı hiçbir işlemimiz yok. Psikolojik baskı oluşturma çabası. Türkiye yaptırımlara karşı. Yaptırımlar büyüyen Türkiye ekonomisi önünde engel. Hem de işe yaramıyor. Ama BM Güvenlik Konseyi kararıdır, ‘hayır’ oyu vermiş olsak da uyarız. Bunun dışında, hiçbir devletin tek taraflı kararları bizi bağlamaz.
-ABD, yaptırımlar çıkarırken Çin ve Rusya ile konuşup ekonomik hassasiyetlerini gözetti. Müttefikimiz olmalarına rağmen bizimle konuşmadılar. Bakın bakalım, Türkiye alanı boşaltırsa ucuz İran petrolünü kim alacak, İran’a benzin satışına kim girecek? Büyük Batılı şirketler şimdiden başka isimlerle yeni şirketler kuruyor.
-(İran’la ilgili bilgilendirme eksikliği..) Geçen yıldan beri ABD dahil tüm tarafları bilgilendirmediğimiz tek olay yok. Müzakere konusu hiçbir bilgi saklanmadı. Bunu ben ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jim Jones’a açıkça sordum; o da kabul etti. İran’la nükleer müzakereler dışındaki konular ise bizi ilgilendirir.

‘ABD’yle sorun Kongre’den...’
- ABD ile iki krizi bir arada yaşadık; İran ve İsrail. Barack Obama, Hillary Clinton, Jim Jones gibi yönetimdeki isimler Türkiye’nin önemini bildikleri için sorunu telafi ettik. Sorunlu iki yer var. Bir Kongre ve buradaki İsrail yanlısı unsurlar. Bazı temsilciler İsrail’in eleştirilmesine tahammül edemiyor. İkincisi basın. Amerikan basınında İsrail adeta dokunulmaz. Ama Türkiye’de artık tek merkezden yönetilebilen bir ülke değil. (Yani artık çantada keklik değil mi sorusu üzerine) “Evet”.
-(İran’ın İsrail’e, İsrail’in İran’a saldırma ihtimali) İran İsrail’e saldırmaz. İran ideolojik de olsa devlet geleneği, devlet refleksi olan bir ülke. Savaşın yıkımını bilir. İsrail’den kaygılıyım.

Bu haber 1,026 defa okundu.