Türkiye BM Güvenlik Konseyi'ni çok sevdi

26 Eylül 2010 07:45 tsi
"Bu, Türkiye’nin dünya siyasetinde oynadığı rolün, Türkiye’nin büyüklüğünün herkes tarafından kabulüdür. Bundan sonra böyle bir şey olur mu, ne zaman gelir bilemeyiz."

Geçen perşembe günü Birleşmiş Milletler’in sahne olduğu en önemli etkinlik, Güvenlik Konseyi’nde Türkiye’nin başkanlığında yapılan “Güvenlik Konseyi’nin uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasındaki etkinliğinin güçlendirilmesi” başlıklı zirve toplantısıydı.

Türkiye, yaklaşık iki yıldır BM Güvenlik Konseyi üyesi. Konsey’deki dönem başkanlığı sırası kendisine eylül ayında rastlayınca, Türkiye, bütün dünya liderlerinin New York’a akın ettiği bu zamanlamanın yarattığı fırsatı en iyi şekilde değerlendirme yoluna gitti ve geçen perşembe günkü zirvenin organizasyonuna girişti.

Gül ’den barış için demokrasi vurgusu
Dönem başkanı sıfatıyla Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün bir konuşmayla açtığı ve yönettiği bu zirveye, Konsey’in 15 üyesinden 9’u Devlet Başkanı ya da Başbakan, 6 ülke de Dışişleri Bakanı düzeyinde katıldı. ABD’yi Dışişleri Bakanı Hillary Clinton temsil etti. Rusya ve Fransa da Dışişleri Bakanları düzeyinde katıldılar zirveye.

Güvenlik Konseyi zirveleri, sıkça karşılaşılan bir BM etkinlik kategorisi değil. Konsey’de bugüne dek 6 kez bu tür zirve yapılmış. BM’nin web sitesine girip, bu toplantının tutanakları okunduğunda, söz alan her ülkenin bu zirvenin düzenlenmesi düşüncesi ve sergilenen liderlikten dolayı kuvvetli ifadelerle Türkiye’ye teşekkür ettiği görülüyor.

Gül, konuşmasında BM Güvenlik Konseyi’nin barışı yapma, koruma ve inşa etme faaliyetleri ile önleyici diplomasi alanlarındaki rolünü yerine getirirken eskiye kıyasla çok daha karmaşık, çok daha zor sorunlarla karşı karşıya kaldığını vurguladı, barışın yalnızca askeri yöntemlerle korunamayacağını, yeni stratejiler bulunması gerektiğini vurguladı. BM’de barışı hedefleyen yeni bir stratejiden söz ederken demokrasinin rolüne de vurgu yapması Gül’ün konuşmasının en önemli ağırlık noktalarından biriydi. Gül, “Demokrasi, kalkınma ve güvenlik arasındaki karmaşık bağlantıların ele alınması kalıcı bir barış için temel bir gerekliliktir” dedi.

Barışın korunmasında kadınlara düşen rol
Toplantı, BM’nin barışı koruma faaliyetleri alanında herkesin kendi tecrübesini paylaştığı konuşmalara sahne oldu. Tabii, bunların hepsi de başarı öyküsü değildi. Örneğin Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı Haris Sladzic, BM’nin Boşnakların hedef oldukları katliamların önlenmesinde nasıl başarısız kaldığını anlattı. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da özellikle Kongo’daki çatışmalarda kadınların maruz kaldığı cinsel şiddet ve tecavüz olaylarını gündeme getirdi. Clinton, BM’nin çatışma bölgelerinde cinsel şiddetin önlenmesine ilişkin kararları bulunmasına karşılık, uygulamada bir ilerleme sağlanamamasını üzüntüyle karşıladığını, bu alanda daha çok çaba sarf edilmesi gerektiğini söyledi.
Yaklaşık üç saat süren toplantı, Güvenlik Konseyi’nin rolünün güçlendirilmesi çağrısı yapan, bu alanda esas alınması gereken yeni ilkelere yer verilen üç sayfalık bir “Başkanlık Açıklaması” ile sonuca bağlandı. Bu açıklamayı Başkan sıfatıyla Türkiye yaptı.

Başkanlık Açıklaması’nda ilginç olan bir nokta, barışın korunması açısından kadınların rolüne vurgu yapan şu satırlardı:

“Güvenlik Konseyi, anlaşmazlıkların önlenmesi ve çözümünün her boyutunda, özellikle barışı koruma ve barışı inşa alanında, kadınların rolünün önemini teyit eder ve anlaşmazlıkların kökeninde yer alan nedenleri ele alan kapsamlı ve uyumlu bir yaklaşımın aynı zamanda kadın, barış ve güvenlik konularının da sistematik ve kapsamlı şekilde dikkate alınmasını gerektirdiğini teslim eder.”

Türkiye yakında yeniden aday
Zirve toplantısından en çok memnun olan şahsiyetlerden biri, alınan sonuçla başında bulunduğu örgütün rolüne kuvvetli bir destek alan Genel Sekreter Ban Ki-moon sayılabilir.

Diğeri ise toplantıyı yöneten Cumhurbaşkanı Gül olmalı. Gül, daha sonra Türk gazetecileriyle sohbetinde “Bu, Türkiye’nin dünya siyasetinde oynadığı rolün, Türkiye’nin büyüklüğünün herkes tarafından kabulüdür. Bundan sonra böyle bir şey olur mu, ne zaman gelir bilemeyiz. Bu gerçekten büyük bir olay Türkiye için” diye konuştu.

Türkiye’nin Güvenlik Konseyi’ne adaylığı Gül’ün Dışişleri Bakanlığı sırasında ortaya çıkmış olan bir konuydu. Gül, o günleri hatırlatarak şöyle devam etti:

“Beş altı sene önce aday olduğumuzu açıkladığımızda bir sürü kişi istihza ile karşılarken bugün biz BM Güvenlik Konseyi’nin başkanlığını yapıyoruz. Başkanlığı herkes yapar ama zirve toplantısı yapma cesaretini de gösterdik. Yayımlanan belge de bir referans oluyor.”

Gül, sözlerini bağlarken ekledi: “Türkiye yakında buraya yine gelir, 60 sene almaz yani...”
Güvenlik Konseyi üyeliği aralık ayı sonunda bitecek olan Türkiye, 2020’ye doğru yeniden aday olmak için şimdiden kolları sıvıyor.

Sedat Ergin / Hürriyet

Bu haber 780 defa okundu.