Türkiye'nin önü çok açık

20 Eylül 2010 09:43 tsi
'Hocaların hocası' konuştu: "Referandumda arzu edilen gerek ordunun gerek yargının siyasetten uzaklaşmalarıdır. Aynı zamanda siyasetten uzaklaşarak bu iki temel kurumun profesyonel bakımdan gelişmesi sağlanmaktadır."

Hocaların hocası, TBMM Onur Ödülü sahibi, Wisconsin Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi ünlü tarihçi Prof. Kemal Karpat, referandumu Star gazetesinden Fadime Özkan'a değerlendirdi

12 Eylül'de oylanan paketin içeriğini Türkiye demokrasinin güçlenmesine, hak ve özgürlük alanlarının genişlemesi açısından nasıl buluyorsunuz?

Referandumu şüphesiz çok olumlu görüyorum çünkü Türkiye'nin içinde bulunduğu süreçte demokrasinin yerleşmesine, kökleşmesine yardım edecektir. Demokrasi bununla kesin olarak sonuçlanmış, yerleşmiş değildir ama muhakkakki gerçek demokrasiye giden yol çok daha açıktır.

Referandumun sonuçları Türkiye demokrasi tarihi açısından ne diyor size?

Türkiye'de demokrasi birden bire gelip yerleşecek değildi. Hiçbir yerde demokrasi birden gelip yerleşip olduğu gibi kalıp öyle devam ettiği görülmemiştir. Türkiye'de de böyledir. Nihayet desmokrasinin 60 senelik bir tarihi var. Ama önemli olan, bazı temel kurumların demokratik yola girmeleridir. Bunların arasında ordu ve yargı önde gelmektedir. Referandumda arzu edilen gerek ordunun gerek yargının siyasetten uzaklaşmalarıdır. Aynı zamanda siyasetten uzaklaşarak bu iki temel kurumun profesyonel bakımdan gelişmesi sağlanmaktadır. Hiç bir ülke güçlü bir orduya sahip olmadan güven içinde yaşayamaz, aynı şekilde yargı da.

YARGI VE ORDU SİYASET DIŞINDA KALMALI

Yargı açısından özel bir durum var mıdır?

Türkiye'de yargının büyük, ünlü bir geçmişi vardır. Osmanlı devletinin bu kadar uzun bir süre ayakta kalabilmesinin ana temellerinden birisi yargıydı. Hiç olmazsa ilk devirlerde, üçyüz yıl yargı müstakil,  hukuki alanda söz sahibi olarak devletin güçlenmesini, yaşamasını sağlamıştır. Şimdi de aynı durumda görüyoruz kendimizi. Ordu ve yargı müesseselerinin kendi ideolojilerine sahip olarak hareket etmesi onların profesyonel bakımdan vazifelerini tam olarak yapmalarını engeller. Bence mesele açıkça budur. Siyasetten uzak durdukça, gerek ordu gerek, yargı profesyonel kabiliyetlerini daha geliştirir ve toplumun güvenine sahip olurlar. Bence (referandum ile) bu iki müessesenin ve onlara bağlı olan başka kurumların da profesyonelleşmesine daha açık bir imkan sağlanmıştır.

Referandumdan çıkan sonuçlar, 30 yıl önce yapılan askeri darbenin hesabının sorulması, 1961 anayasası ile tesis edilen yapının tasfiye edilmesi açısından nasıl bir anlam taşıyor?

Anayasaya karşı işlenmiş açık ihlallerin hesabı sorulmalıdır. Ancak bunun da bir ölçüsü vardır. Çünkü geçmişi sorgulamaya başlarsanız bunun sonu gelmez ve ülke bundan ancak zarar görebilir. Evet demokrasinin sarsıntısının yerleşmesini herkes arzu eder, fakaaat, Türkiye gibi otokratik idareye alışmış, 600 yüz sene hatta daha fazla böyle bir idarede yaşamış bir ülkenin bazı sarsıntılara uğrayacağı, ihlallere meydan vereceği açıktır. Bunların hesabını sormak sonsuz ve yıpratıcı sorunlara yol açabilir. Ben bu konuda çok dikkatli hareket edilmesini memleket açısından uygun görüyorum.

Yeni dönem yeni türkiye için ne dersiniz?

Cumhuriyet tarihini yakından, siyaseti gün be gün izlemiş bir kimse olarak şunu söyleyebilirim: Türkiye durmadan ve süratle değişiyor. Bazı ülkelerin 30, 40 senede sağladığı gelişmeyi Türkiye bir iki senede sağlıyor. Bu her alandadır. Alalım üniversiteleri, benim en iyi tanıdığım bir çevredir. Son 20 senede meydana gelen üniversetilerle benim okuduğum üniversiteler arasında muazzam farklar var. Kalite farkları var. Diyemem ki  bizim üniversitelerin de hepsi yüksek kalitededir. Ama oraya giden yolu tutmuşlardır. Benim son senelerde Türk üniversitelerinden mezun olan öğrencilerle çalışmalarım eskiye oranla kıyas edilemeyecek derecede verimli. Ekonomide de aynı şey. Iş adamlarımız dünyanın her tarafına yayılmış ve başarılıdırlar. Eskiden bizim fabrikalarımızın yaptığı malları biz de dahi kötü diye almazken şimdi bu mallar dünyanın büyük firmalarıyla yarışmaktadır. Yani bu böyle gidecek mi ümit ederim ki gider, gitmemesi için sebep yoktur. Türkiye'nin yeni kuşakları çok ümit vericidir.

CHP VE MHP BÜYÜK KAYBA UĞRADI

Referandum sonuçlarını siyasi partiler açısından değerlendirir misiniz?

Bu hem güçtür, hem kolay. Şurası muhakkaktır ki referanduma karşı çıkmış partiler bilhassa büyük iki parti, bir iki küçük parti, bunlar büyük kayba uğramışlardır. Hatta diyebilirim ki onlar demokrasi imtihanını geçememişlerdir. Anayasayı değiştirerek demokrasiye sağlamlaştırmakla kendilerinin gücünü artırmalarını mümkün iken muhalefet partileri tersini yapmışlardır. Biz demokrasi istemiyoruz, ya da istiyoruz ammma bizi iktidara getirecek değişiklikler istiyoruz, gibi argümanlar ileri sürmüşlerdir. Partizan görüşlerini memleketin menfaatlerinin üstünde görür gibi hareket etmişler, büyük kayba uğramışlardır. İki muhalafet partisinin liderleri de fena halde zedelenmişlerdir.

CHP KENDİNİ MUHAKEME ETMEKTEN KORKUYOR

CHP'nin siyasetini nasıl buluyorsunuz, referandumda aldığı sonuçları?

Halk Partisini herkes çok iyi bilir. Ben Halk Partisinin güçlü bir muhalefet partisi olmasını öteden beri savundum, savunuyorum da. Fakaaat Halk Partisi gerek Türkiye'de, gerek dünyada değişiklikleri görmüyor, görmek istemiyor. Onun için eski zihniyeti devam ettirmek istiyor. Bir şey olsun Türkiye'ye, birisi alsın beni iktidar sahibi yapsın, diye bekliyor. Bir iki istisna dışında 60 seneden beri bir türlü halk oyu çoğunluğuna sahip olmamıyor ve bu parti kendini muhakeme etmekten çekiniyor. Kendisine objektif gözle bakıp eksiklerini düzeltmek istemiyor. Tarihi bir partidir ve hala ona inanan, ne yaptığını yapmadığını göz önünde tutmadan, sırf eskiden beri ona oy verdiği için hala ona destek veren önemli bir kitle vardır.

CHP tabanını nasıl tanımlıyorsunuz?

Kendine mahsus tutucu bir gruptur. Hala cumhuriyetin ilk devrindeki özleyişleri bekleyen, bunları Halk Partisinin gerçekleştireceğine zannedenler ona oy vermektedir. Halk Partisi Türkiye'de bir güçtür ama Halk Partisi bu gücü olumlu, demokrasiyi güçlendirecek şekilde kullanmıyor, kullanamıyor. Düşününüz ki demokrasiyi güçlendirecek bir referanduma hayır diyor. Kendisine göre neden hayır dediğini ifade ediyor ama bu da kimseyi tatmin etmiyor. 

YARMURDAN KAÇARKEN DOLUYA TUTULDULAR

Baykal sonrası Kılıçdaroğlu büyük heyecan yarattı, çok umutlar beslendi, biliyorsunuz. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz, CHP ve Türkiye için ne gibi imkanlar barındırıyor Kılıçdaroğlu?

Bilmem. Yağmurdan kaçarken doluya tutulma gibi bir şey... İşin garibi bazı kimseler beni Halk Partinin münekkidi, düşmanı olarak görüyor. Hiç de öyle değil. Ben Türkiye'nin ilerlemesini demokrasiye kavuşmasını istiyorum. Bunu en iyi yapan kimseyi, partiyi daima desteklemişimdir. Hiç bir partiye mensup değilim, hiç bir siyasi adamla sıkı fıkı yakın ilişkilerim dostluğum yoktur. Ömrüm boyunca Türkiye'yi düşünerek çalıştım, bütün görüşlerim bu birtaraf tutumumdan kaynaklanmaktır. 

Sormadan edemeyeceğim: 71 il dolaşıp herkesten hayır demesini, bir oy bile çok önemlidir diyerek mutlaka oy kullanılmasını isteyen Kılıçdaroğlu'nun oy kullanamamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Halk Partisinin Başkanı'nın oy kullanmaması biraz da partinin durumunu çok iyi göstermektedir. Oy kullanmamak demek partinin savunduğu fikirleri desteklememek demektir.

Bunun bir örneği var mıdır dünya siyaset tarihinde?

Bir parti başkanının oy kullanmaması pek sık görülen bir şey değil. Tam tersi, başka ülkelerde ilk oy kullananlar genellikle parti başkanları oluyor.

MHP KENDİ TABANININ OKUYAMADI

MHP'nin yürüttüğü siyaseti nasıl değerlendiriyorsunuz? Kendi tabanı ile ayrı düşmekte olduğu yönünde değerlendirmeler yapılıyor, referandumda oy kaybettiği de görüldü. Ne diyorsunuz?

Bundan bir kaç sene evvel, MHP'nin çok eski bir parti olduğunu, gittikçe güçlendiğini bilhassa bazı yerlerde tabandan güç aldığını ve partinin geleceğinin iyi olabileceğini yazdım. Hatta bu yazılarıma karşı çok acı tenkide maruz kaldım. Efendim, böyle bir partinin adeta savunmasını yapıyorsunuz, falan diye. Ben 40, 50 senelik bir tarihi olan, aktif kalmış ve gittikçe kuvvetlenen bir partinin önemsenmesi gerektiğini söylemiştim. Fakaaat, son zamanlarda ve referanduma karşı tutumuyla MHP bence büyük zarar görmüştür. MHP içinde bilhassa tabanda demokrasiye önem veren gruplar vardır. Öteden beri böyledir. Benim de iddiam budur. MHP'nin temsil ettiği bazı fikirleri demokrasiyle uzlaştırarak yani partiyi demokrasiye doğru yönelterek hareket etmesi gerektiğini savunurum. Referandumda maalesef bu olmadı.

CHP-MHP KOALİSYONU OLAMAZ

CHP-MHP koalisyonu ile ilgili hesaplar yapıldı biliyorsunuz, geçen haftaya kadar.

Valla ben böyle bir imkan görmüyorum. Zoraki bir şey olsa bile, bu koalisyon uzun zaman dayanamaz. Bu iki parti arasında büyük farklar vardır. MHP'nin bir elitist ideolojik yönü var ama MHP'nin bir halk tabanı var, bilhassa belli bölgelerde gençler arasında. Böyle bir tabanı CHP'de görmek güçtür. CHP nispeten yaşlı, cumhuriyetin ilk kuşaklarıyla bağdaşan, onların görüşlerini özlemlerini temsil eden bir partidir. Ama MHP'de ise genç bir taraf var, güçlü bir halk tarafı var. CHP ile uzlaşamaz.

Bu haber 1,230 defa okundu.