Bingo: Ortadoğu’da yeni düzeni kim kuruyor?

Kuzey Irak'taki bölgesel Kürt yönetimi lideri Mesut Barzani bugün ilginç bir çıkış yaptı. ABD ordusunun, Erbil'de üç ay önce düzenlediği ve beş İranlıyı tutukladığı operasyona eleştiri getiren Barzani, ABD'lilerin gerçek hedefinin, o sırada bölgeyi ziyaret eden İran devrim muhafızları komutanları olduğunu söyledi. Barzani, Amerikalı müttefiklerine ters düşse bile basılan binanın İranlıların "gizli" bir karargahı olmadığını belirtti.

Bu aslında sürpriz bir gelişme değil. Çünkü kısa bir süre önce Irak Devlet Başkanı Talabani de Irak’taki askeri müdahalenin bir işgale dönüştüğünü belirtmişti. Bu çerçevede Suudi Kral Abdullah’ın Arap zirvesinde Amerikan yönetimine yönelttiği sert eleştirilerin şaşırtıcı olmaması gerekiyor.

Bunun sebebi ise Ortadoğu’da dengelerin yeniden kuruluyor oluşu. ABD’deki iç çatışmadan da kaynaklanan bu yeni düzen henüz oluşma aşamasında. Dengeler kurulurken bölge oyuncuları bölgesel ve küresel güçlere göre kendilerini yeniden konumluyor.

Bunun ilk örneği, Amerika’da demokratlar ve cumhuriyetçiler arasında yaşanan iç çatışma Irak bağlamında ilk semeresini Irak’a ayrılan bütçe çerçevesinde gösterdi. Temsilciler meclisine hakim olan demokratlar Amerikan ordusunun Irak’tan altı al içinde çekilmeye başlaması, bir yıl içinde de bu çekilmeyi tamamlaması karşılığında orduya ek bütçe ayıracaklarını çıkardıkları yasa ile Bush’a ilettiler. Bu uzun bir süredir Amerikan ordusunun Irak’tan çekileceğini ileri sürenler için eldelenen ilk somut veriydi.

Elbette bu somut verinin bölgeye yansıması kaçınılmaz. Amerika’da yaşanan iç gerilimin de… Zira Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Suriye ziyareti Amerikan politikasında önemli bir kırılmanın işaret fişeğiydi. Aynı gün gerçekleşen Fenerbahçe-Al İttihad karşılaşması usta gazeteci Ferai Tınç’a göre “yeni, geçişken Ortadoğu politikası”nın çizgilerini yansıtırken, yine aynı gün AB heyetinin Suriye’ye gerçekleştirdiği ziyaret yeni bir diplomasi trafiğinin habercisiydi.

Bir tek güne sığan bu diplomatik atak, bölgede yeni kurulan oyunun diplomasi ağırlıklı olacağı izlenimi veriyor. iyibilgi’ye konuşan Kerim Balcı’nın da söylediği gibi Pelosi’nin ziyareti, “artık sert Amerika görmeyeceksiniz, Bush’un gitmesine az kaldı” şeklinde verdiği mesajla yeni oyunun nasıl bir yöntemle işleneceği betimliyor.

Öte yandan yeni Ortadoğu oyununda üç oyuncunun öne çıktığını söylemek mümkün. ABD daha yumuşak yüzüyle oyunda yerini alırken, diplomasinin konuşulacağı bu masada AB kendisine önemli bir yer ayırıyor. Türkiye’ye ise bu oyunda çok önemli bir rol düştüğü kesin. Özellikle Başbakan Erdoğan’a… Erdoğan bu yüzden Çankaya’dan vazgeçen mi? Neden olmasın?

www.iyibilgi.com