Petrol yasasının götürdükleri!

0 0 0000 00:00 tsi
Türk Petrol Kanunu yeni haliyle Meclis’e geliyor. Dün “Türkiye’de petrol arattırılmıyor” diyen iyibilgi, konunun uzmanı Mahir Etyemez ile söyleşisine kaldığı yerden devam ediyor. Bu kez konumuz Türk petrol kanununun getirdikleri de

Haberin ilk bölümünü okumak için lütfen tıklayın

Doğu Anadolu’da Hazar petrollerinin devamı var!

Ülkemizin güneyi Kuzey Arap plakasının petrollerinin Kuzey ucunda. Peki ülkemizde petrol açısından başka avantajlı bölgeler olabilir mi? Bu konu üzerine çalışmalar yapan Etyemez, “Doğu Anadolu bölgesi, Hazar petrollerinin devam bölgesidir. Bilindiği gibi Hazar petrolleri milyarlarca varil petrol vermektedir” açıklamasını yapıyor. Ülkenin bir çok yerinden enerji fışkırdığına dikkat çeken Etyemez, “Antalya’da Çıralı mevkiinde Olympos ateşi yakılıdır. Bu ateş, yüzyıllardır, kendiliğinden yanar. Çıralı gibi bir çok köyün ismi, fışkıran enerjiden gelir. Bir yerde petrol aranması için orda petrol emaresi aranır. Türkiye’de emareler sayılamayacak kadar çok. Özellikle Hazar’daki emareler, Karadeniz’de de görülebiliyor. Karadeniz’deki doğru noktalar tespit edilebilirse, 150 bin varil petrol çıkarılabilir. Türkiye’nin toplam petrol ihtiyacı ise 700 bin ton” diyor.

Rüzgara bağlı: “İhraç da edebilirler, uykuya da yatırabilirler”

Peki yeni petrol yasa ile petrol üretimimiz artacak mı? Arama özgürlüğü getiren yeni yasa ile var olan petrol potansiyelimizi değerlendirebilecek miyiz? “Eskiden kanunla, şirketlerin arama yapması engelleniyordu. Şirketler az da olsa ruhsat alıp bölgeleri uyutuyorlardı. Yeni kanunla ruhsat sınırı kalktı. Özel şirketler isterse daha çok petrol elde edilen bölgeleri kapatabilir. 14 ruhsat ile Karadeniz’in tümünü işgal edebilir. Zengin olan kimse istediği kadar ruhsat alabilir. Ya da petrolü çıkarıp, tek damla Türkiye’de bırakmadan dışarıya satabilir” diyor Mahir Etyemez. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak şirketlerin bu iki şıktan hangisini tercih edeceğini belirleyeceğini de ekliyor.

Sadece 90 günlük stok var!

Norveç Kralı, ülkesindeki petrol istediği gibi kullanma hakkını koruduğunun altını çizen Etyemez, “Irak, İran ve Azerbaycan’da da benzer haklar var. Fakat, yeni yasada ülke yönetimimize söz verilmiyor” eleştirisini yapıyor. Peki, ülke yönetimimizin petrol rezervleri üzerinde hak sahibi olmaktan feragat etmesi büyük bir kayıp mıdır?  Ülkemizin zor günler için sadece 90 günlük petrol stoku bulunduğuna dikkat çeken Etyemez, “Bu stoku da kimin denetleyeceği belirsiz. Kıbrıs Savaşı öncesi yabancıların elinde olan petrol rezervlerinden yardım istedik vermediler. Yeni yasa ile ülkenin TSK gibi önemli kurumlarına ayrılması gereken petrol hakkı kesilecek” şeklinde konuşuyor. 

BTC’deki hisseler tehlikede mi?

Vekil Soner Aksoy’un, “Türkiye’de küçük bir rezerv var, yasa geçse ne olur? Var olan rezervleri harekete geçireceğiz” sözlerini yorumlamayı da ihmal etmeyen Mahir Etyemez, “TPAO’nun 2011’de arama ruhsatlarının süresi dolacak. Yani devlet adına arama yapan kurum, global sermayeli şirketlerle 2011 sonrasında ruhsat alma yarışında geri kalacak. İflasa sürüklenecek. Özelleştirilme yoluna gidilecek. Üstelik TPAO’nun Bakü Tiflis Ceyhan Hattı’nda yüzde 6 hissesi var. Özelleştirmeyle birlikte bu hisseyi de kaybedeceğiz. Oysa bir çok  devlet petrol şirketlerini ellerinde tutukları için gücüne güç katıyor. İngiltere BP ve Shell’i arkasına alırken, İtalya  ENI şirketi ile Mavi Akım’da… ABD devletinin arkasında da bir çok global petrol şirketinin olduğu  gerçeğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor” yorumunu yapıyor.

Daha önceki hükümetlerin de önüne koydular

Bu tasarının daha önce de “aynısının” bir çok kez geçmiş iktidarların önüne konulduğunu belirten Etyemez, önceki hükümetlerden son anda tasarıyı oylamaktan vazgeçenler olduğu hatırlatmasında bulunuyor. Bu yasanın çıktıktan sonra geri dönüşünün çok zor olduğunu belirtmeyi ihmal etmeyen Etyemez, sözlerine şöyle devam ediyor: “Arkasına bir yabancı devletin olduğu şirketlerin ruhsat aldıktan sonra petrol çıkarmasına izin vermemek, bu yasadan sonra çok daha zor. Uluslararası Tahkim Kurulları işin içine girerler.  Üstelik bugün karşı çıktığımız Kıbrıs ve Akdeniz’de petrol aranmasına da davetiye çıkarmış olacağız. “ diyor.

Yasadaki hayati hataları sıralamaya devam eden Etyemez’in şunlar paylaşıyor:

• Petrol arama sahaları deniz ve kara olarak ikiye ayrılıyor. Denizde ruhsat alma alanı çok daha büyük.  Bu geniş alanların ihalesini almaya TPOA’nın parası yetmez. “Şirketler istersem üretirim, istersem üretmem” mantığı ile hareket ederse nasıl müdahale edeceğiz?
• Üstelik bu kanun gereği ülkede arama yapacak yabancı gemilere Kabotaj Kanunu’nun gerekleri uygulanmayacak. Denetimsizce dolaşabilecekler. Bu Marmara ve Akdeniz gibi stratejik öneme sahip iki denizimizde de çok ciddi problemlere neden olabilir.
• Yabancı şirketlere kendi ülkelerinden işçi getirme fırsatı veriliyor. Ülkede istihdam da yaratmayacak olan yabancı firmalar neden petrolümüzü alıp götürsün?
• Eski yasada sondaj sonucu petrol çıkmazsa bu masrafı vergiden düşme imkanı vardı. Şimdi sondaj geliri vergiden düşülemeyecek. Bu aslında avantajlı bir durum olarak görülse de işin aslı öyle değil. Büyük sermayeli şirketler için bu masraf sorun olmazken, TPAO’nun arama çalışmaları cezalandırılmış olacak.
• Yasayla teftiş kurulu kaldırılıyor. İstihdam azlığından denetim görevinde aksamalar yaşayan bu kurulun, yenine başka bir kurul oluşturulmadan kalkması iyi değil. Çünkü yeni yasa ile ülkenin her yerinde petrol aranacak. Tehlikelere karşı hazırlıklı olunmalı.
• Bu yasa sınırlara yakın yerlerde ve tarihi eserler civarında arama yapmaya izin veriyor. Bu eserlerin tahribini ve ülkenin güvenliğine tehdidi de beraberinde getirecektir.

Sözlerini bitirirken, asla muhalefet etmek için muhalefet etmediğini anlatan Etyemez, “Hükümet art niyetlidir” demek çok yanlış. Yasada eksiklikler var. Bunların görülmesini istiyoruz. Bugünde dek TPAO’nun bütçesini en çok arttıran AKP hükümeti olmuştur. Artış oranı yüzde 300’tür. Yabancı sermaye düşmanlığı yanlış. Türkiye her ülkede yatırım yapabiliyor” şeklinde konuşuyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 513 defa okundu.