İsrail'in 6 bin lobi canavarı...

Bu hafta, heybetli güç lobisinin başka bir anımsatıcısına şahit oldu. Amerikan İsrail Kamu İşleri Komitesi (AIPAC)  yıllık politika konferansı için 6,000’den fazla aktivisti Washington’a getirdi ve burada aktivistlerin endişelerine dönük ilerleme kaydedildi. Komite kendisini eleştirenlerin en karanlık korkularını haklı çıkaracak bir iş gerçekleştirdi.

Konferansa katılanlar 4 önemli isim olan Nancy Pelosi, John Boehner(Temsilciler Meclisi), Harry Reid ve Mitch McConnell’ı(Senato) ve diğer önemli bürokratları dinlediler. Ayrıca birkaç başkan adayı resepsiyon düzenledi.

Konferansta kongre üyelerinin sohbet ettiği, ve gençlerin sorunlarının dinlendiği kabinler hazırlanmıştı. Organizasyondaki tek ahenksiz durum bir grup Ortodoks-Yahudi tarafından çıkartıldı. Sakalları, siyah paltolarıyla konferansı protesto eden Ortodoks-Yahudiler “AIPAC’a Son” yazısını göstererek, “Tevrat Yahudilerin dış politika dikte etmesini yasaklar”, “Yahudilik İsrail devletini reddeder” sloganları attılar.

Lobi faaliyetlerinde bulunan kişilerin çalışmalarından gurur duymalarını sağlayacak birçok neden var. Kongre şimdiye kadar olmadığı sayıda Yahudi üyeye sahip: 30 kişi Temsilciler Meclisi’nde, 13 kişi Senato’da. Her iki parti de İsrail’in sesi olma konusunda birbirleriyle rekabet ediyor. Amerikalıların yaklaşık 3’te 2’si İsrail’le ilgili olumlu bir görüşe sahip.

Aynı zamanda biraz sinirlenmelerini sağlayacak sebepler de var. Irak fiyaskosu, savaş yanlısı şahinlerden biri olan AIPAC’e karşı da şiddetli bir tepki oluşturdu. Bu durum önemli insanların Amerika-İsrail işbirliğini sorgulayıcı sorular sormasını destekledi. Giderek büyüyen bir AIPAC karşıtlığı var. İki emekli kongre üyesinin de içinde bulunduğu Ulusal Çıkarlar Konseyi kendisini AIPAC karşıtı olarak niteliyor. İsrail Lobi canavarı (Leviathan: Tevrat’taki bir deniz canavarının ismi) her zamankinden daha kuvvetli olabilir, ama artık bu canavarı zıpkınlamak isteyen çok sayıda Kaptan Ahabs var.

Bunlardan en kararlı olanlarından biri Amerikalı Araplar. Her geçen yıl büyüyen bir şekilde etkinlikleri devam ediyor ve Amerika’da yaklaşık 3,5 milyon Arap mevcut . Kuzey bölgeleri olan Ohio ve Michigan’da sahip oldukları Arap-Amerikan Enstitüsü ve Amerika-İslam İlişkileri Konseyi (CAIR)gibi kurumlarla büyüyen bir siyasal güce sahipler. Bu enstitüler ayrıca Orta-Doğu sermayesine bereketli bir giriş sağlıyor.

Şu ana kadar ki performansları etkileyici olmadı ve CAIR marjinal bir yapı olarak kaldı. Amerika’daki Arapların % 63’ü Hıristiyan, % 24’ü Müslüman. Bu kişiler politikaya girmekte de geciktiler. 1990 ila 2004 yılları arasında, bu ülkedeki Araplar partilere ve adaylara 788,968 dolarlık  bağışta bulunurken, İsrail yanlısı gruplar tam olarak 58,000,000 dolarlık bağışta bulundular.

Liberal Yahudi gruplarına göre AIPAC sadece Yahudi fikrinin uç noktalarını temsil ediyor. Birçok liberal grup Yahudi Reformu’nun Dini Hareketler Merkezi, Şimdi Barış ve İsrail Politika Forum’u gibi kurumlar aracılığıyla kendi siyasal güçlerini kullanmaya başladı. Bu gruplar AIPAC karşısında kongreyi ikna ederek Amerikalıların Filistinli liderlerle temas kurmasını engelleyen yasal düzenlemeleri zayıflattılar ve bu da AIPAC’e karşı bir zafer anlamına geliyor. Bu başarı George Soros’un AIPAC’ın liberal versiyonunu oluşturarak kurumsallaşmaya gidebileceği spekülasyonlarına yol açıyor.

Soros gibi İsrail’e az sempati duyan birinin böyle bir organizasyonun en iyi patronu olup olamayacağı şüpheli. Ancak şu gerçek ki; artan sayıdaki bu liberal hareketler AIPAC ile ilgili endişelerin altını çiziyor: Yahudilerin % 77’si Irak savaşının hata olduğunu düşünürken, bu oran tüm Amerikalılar arasında % 52. 2006 yılı seçimlerinde her 8 Yahudi’den 7’si Demokrat Parti’ye oy verdi ama Kongre’deki Yahudilerin sadece 4 tanesi Demokrat.

AIPAC’e en büyük tehdit mevcut olan genel atmosferden kaynaklanıyor. Önemli mevkilerdeki insanların, politika yapımcıların ve akademisyenlerin Amerika’nın İsrail’le olan ilişkisini sert bir şekilde sorgulaması olası. Amerika Orta-Doğu’da kendi çıkarlarını mı yoksa İsrail’in çıkarlarını mı sürdürüyor? Amerika kendisini İsrail hükümeti politikalarına yakın bir şekilde bağlamalı mı yoksa başka işbirlikleri mi geliştirmeli?

Eski ulusal güvenlik danışmanı Zbigniew Brzezinski, Amerika’nın Orta-Doğu’da İsrail yanlısı olarak görünmesinden kaygı duyuyor. Condoleezza Rice, “Amerika açısından Filistin devletini kurmaya yardım etmekten daha büyük bir katkı olmaz” açıklaması yapmıştı.

AIPAC’ın karşılaştığı en büyük meydan okuma bu değişen iklimle nasıl mücadele edeceğidir. AIPAC’ın üyeleri hayatlarındaki misyona dair takdire şayan bir dürüstlüğe sahipler. Yılda yüzlerce adet İsrail yanlısı kanunlar geçirdikleri için kendilerini methediyorlar. Amerika’nın Orta-Doğu’daki rolüyle ilgili açık bir tartışmaya ihtiyacı var. Eğer AIPAC Amerikan siyasetinde güçlü bir  kuvvet olarak kalmak istiyorsa, AIPAC’ın bu tartışmada olumlu bir rol almaya ihtiyacı var.

(The Economist, 17 Mart 2007, Taming Leviathan)
ADAM Çeviri Grubu
iyibilgi.com