İsrail, Türk şirketlerinden haraç mı alıyor?

0 0 0000 00:00 tsi
Dün yürürlüğe giren Türkiye-Mısır arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması “Nitelikli Serbest Bölge (QİZ)” bazı iddiaları da beraberinde getirdi. İşte o çarpıcı iddialar...

Sözkonusu anlaşmanın detaylarını Zaman Gazetesi’ndeki köşesinde çarpıcı bir şekilde işleyen Ali Bulaç, “İş dünyasının Jön Türkleri” başlıklı makalesinde şunları yazdı:

“Son dönemlerde Türk firmalarının Mısır'da yaptıkları yatırımlar gözden kaçmıyor. Özellikle son aylarda yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması'ndan sonra Mısır'a ilgi daha da arttı.

Mısır'ın 18 Afrika ülkesiyle arasında sıfır gümrükle ticaret yapılan Comesa anlaşması ABD ile Serbest Ticaret Anlaşması'ndan Türk firmaları da yararlanmaya başladı. Mısır ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi yüzde 33 artışla şimdiden 1 milyar doları geçti, orta vadede bunun 5 milyar dolara çıkması hedefleniyor. Mısır, Türk firmalarına büyük önem veriyor, hatta diğer ülke firmalarına göre imtiyaz sayılabilecek kolaylıklar gösteriyor. Kahire'de sadece Türk firmaları için 2 milyon metrekarelik Serbest Ticaret Bölgesi ayrılmış durumda. Buna kısaca Nitelikli Serbest Bölge (QİZ) adı veriliyor.

Mısır'daki Türk firmaları daha çok tekstil, otomotiv, kimyevi maddeler, elektrikli ev aletleri vb. alanlarda faaliyet gösteriyorlar. Mısır Büyükelçimiz Şafak Göktürk, bu ülkeye yatırım yapan Türk şirket sayısını 67 olarak gösterdi; bunların toplam yatırım miktarı 1,2 milyar dolar. Ama Mısır'ı inceleme altına alan firma sayısı bunun iki katı. Bazılarına göre sayıları 170'e ulaştı.

Bu ülkede üretim maliyetleri nispeten ucuz. Gaz ve elektrik fiyatları hiç pahalı değil. Nakliye, yakıt ve elbette işçilik de öyle. Mısır'da şirket kurmak isteyen sadece 72 saatini harcasa yeter, Türkiye'de üç ayı bulabilir. Bu iş için bürokrasi olabildiğince kolaylaştırılmış. Herhangi bir sosyal güvence talebi olmadan 50-60 dolara bir işçi bulup çalıştırmanız mümkün. İşinize gelmediği zaman da kolayca kapının önüne koyarsınız. Nüfusun neredeyse dörtte üçü genç ve elbette işsiz. İşsizlerin oranı yüzde 25, bu resmi rakamdır. İş bulup da şanslılar arasına giren beyaz yakalının aldığı ücret 100 dolar civarında.

Böyle bir ülkede karın tokluğuna çalışmak zorunda kalan -başka bir deyişle 50 dolarlık ücretle iş bulabilen bir insan- bir de AB standartlarında sosyal haklar ve güvenceler de mi talep edecek? Zaten böyle bir şey olsa, küresel sermayenin yüzde 97'lere varan akışkanlık oranı, birden yüzde 20'ler seviyesine iner. Daha geçenlerde "küresel aktör" olma yolunda olduğumuzu beyan eden Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Oğuz Satıcı, "Küresel oyuncu olma dediğimiz şey bu." diyordu. "Biz Türkiye'nin yenilikçi iş insanları olarak, Jön Türkleriz. Türkiye'ye bu bölgede biçilen rolün demokratik, laik ve Müslüman bir ülke olmaktan çok bölgesel güç olma rolü olduğuna inandık." (Zaman, 10 Mart 2007) Gurur duymamak elde değil.

Mısır'ın Arap ülkeleri ve Afrika ile ilişkileri çok iyi. Kendisi de 70 milyonun üstündeki nüfusuyla başlı başına bir pazar. Mısır'ın İsrail ile de ilişkileri olduğunu herkes bilir. Fakat İsrail'in Mısır'da veya Mısır üzerinden Arap ve Afrika ülkeleri ile ticari ilişkiler kurması son derece güç. Bir Mısırlının ifadesine göre, İsrail'in ve İsraillilerin ilişkisi yüksek devlet kademeleriyle sınırlı, yani üst bürokrasiden ibaret. İdari ve bürokratik alt kademelere inildiğinde ilişkilerde inanılmaz zorluklar çıkıyor. İşte burada insanın zihninde çeşitli soru işaretleri (istifhamlar) doğuran ilginç bir ayrıntı ortaya çıkıyor. Derler ya, "Şeytan ayrıntıda gizlidir!"

Ayrıntı şu: QİZ çerçevesinde Mısır'da faaliyet gösteren Türk firmalarının bağlı olduğu bir şart var: Kullandıkları hammaddenin yüzde 12'sini İsrail'den veya İsrailli bir firmadan tedarik etmek zorundadırlar. İsrail'in veya bir İsrailli firmanın gerekli hammadde elinde yoksa, mesela bu firma üzerinden Çin'den hammadde ithal edilir, tabii İsrailli firmaya komisyonu verilir. Üretilen mal da ABD'ye satılıyor. Eğer ABD'ye satarsanız satış kotasızdır, aksi halde kotalarla karşılaşırsınız. Küçük bir nokta daha: Mısır'da faaliyet gösteren firma, ürettiği malı Mısır iç piyasasına satmaya kalkışacak olsa, gümrük ödemek zorunda.”

ZAMAN

Bu haber 345 defa okundu.