Başbakanı bekleyen zor seçim

14 Nisan 2010 13:20 tsi
Türkiye bölgesinin nükleer silahlardan arındırılmasını isteyen Başbakan Erdoğan, NATO anlaşmaları çerçevesinde İncirlik’te konuşlu atom silahlarının akıbeti konusunda zor bir seçimle karşı karşıya kalabilir...

Başbakan Erdoğan’ın nükleer silah bağlamındaki İran politikası, başta ABD, uluslararası toplumun tepkisini çekiyor. Erdoğan, İran’ın diğer tüm ülkeler gibi barışçıl amaçlı nükleer enerji santralleri kurabileceğini belirtirken, Ortadoğu bölgesinde İsrail’in de nükleer silahlardan arındırılması gerektiğine vurgu yapıyor ve Tahran’a sert yaptırımlar uygulanmasına karşı çıkıyor. Nükleer silah geliştirme sevdasından vazgeçirmek için son çare olarak İran’a askerî güç kullanımı tercihinin masada durmasından ise genelinde Dışişleri Bakanlığı da hoşnut değil. Uluslararası toplum, Türkiye’nin İran söylemini, bu ülkeyi nükleer silah geliştirme konusunda caydırıcı değil özendirici nitelikte buluyor.

Erdoğan’ın, Nükleer Güvenlik Zirvesi için gittiği Washington’da, Türkiye’nin, bölgesindeki hiçbir ülkede nükleer silah istemediğini belirterek, “Çünkü biz nükleer silahların dünyada yayılmasına karşıyız ve ülkesinde nükleer silah olanların da bir takvim içinde bu silahlardan ülkelerini arındırmalarını istiyoruz,” yolundaki sözleri ise akla, İncirlik’teki Soğuk Savaş döneminden kalma Amerikan nükleer silahlarının geleceğinin ne olacağı sorusunu getiriyor, ister istemez.

ABD Başkanı Barack Obama, dünyanın nükleer silahlardan arındırılmasının bayraktarlığını yapıyor ve bu yöndeki çabalarının bir diğer ayağı olan Nükleer Güvenlik Zirvesi’ne dün Washington’da evsahipliği yaptı. Obama’nın ülkesi ABD, İkinci Dünya Savaşı’nda Japonya’yı teslim olmaya zorlamak için nükleer silah kullanmış tek ülke konumunda.

Yine Obama, nükleer silahları olmayan ülkelere karşı ABD’nin bu türden silahları kullanmayacağını da içeren yeni Amerikan nükleer politikasını açıkladı. Hemen öncesinde 8 nisanda ise Rus Devlet Başkanı Dimitri Medyedev ile biraraya gelerek Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması START’ın yenilenmiş halini imzalayarak, nükleer silahların azaltılması yolunda bir diğer adımı attı.

START, Türkiye dahil dört ülkeden, Soğuk savaş döneminde ABD tarafından yerleştirilen nükleer silahlardan geriye kalanların çekilmesi olasılığını gündeme getiriyor.

Başbakan Erdoğan, ABD’ye giderken, gazetecilerin, “Türkiye’deki nükleer başlıklar ne olacak” yolundaki sorularına, İncirlik’te gelişmelerin söz konusu olduğunu ve bu üssün, kendi iktidarlarından önceki gibi olmadığı şeklinde net olmayan yanıtlar vermişti. Her ne kadar Erdoğan’ın açıklamaları net olmasa da Afganistan ve Irak’taki savaş nedeniyle son on yılda İncirlik’in imkânları, ABD’ye daha fazla açılmış durumda; zira her iki ülkedeki savaş da terörle mücadele adı altında yapılıyor.

Ancak, İncirlik’te, sayıları 40 ile 90 arasında değiştiği belirtilen nükleer silahların akıbeti, önümüzdeki dönemde Ankara’nın başını ağrıtacak nitelikte. Bir yandan Erdoğan, ülkesinde nükleer silah olanların da bir takvim içinde bu silahlardan ülkelerini arındırmalarını isterken, İncirlik’teki nükleer silahların Türkiye’den çekilip çekilmeyeceği konusunda bir yol ayrımına gelebilir.

Bu arada anımsatmakta yarar var. Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından ABD Avrupa’daki üslerinden bir miktar nükleer silahı geri çekmişti. Böylece İstanbul dahil Trakya bölgesi ve Erzurum’da konuşlu nükleer silahlar bu bölgelerden çekilmiş, yalnızca İncirlik’te bu türden silahlar kalmıştı. Bu bölgelerden çekilen taktik nükleer silahlar, topçu birimleri tarafından atılanları oluştururken İncirlik’te kalanlar uçaklardan fırlatılan stratejik nükleer silah türleri.

Batılı uzmanlar, halen Belçika, Almanya, İtalya ve Türkiye’de 220’ye yakın, uçaklardan fırlatılan nükleer silahlar bulunduğunu, bunlardan 90 kadarının Türkiye ve İtalya’da konuşlu olduğunu belirtiyorlar.

Batılı nükleer silah uzmanları, bu silahların günümüz tehdidini bertaraf etmede ne denli caydırıcı olduğu konusunda bölünmüş durumdalar. Türk uzmanlar ise, İncirlik’teki nükleer silahların varlığının dahi, gerek komşu İran, gerekse envanterlerinde nükleer silah bulunduran ülkeleri caydırma özelliği taşıdığını belirtiyorlar. Yine aynı uzmanlara göre, bu silahlar bir saldırı halinde de etkili bir savunma kapasitesine sahipler.

ABD, Türkiye dahil dört Avrupa ülkesindeki nükleer silahları çekme konusunda bu ülkelerle danışmalarda bulunacak. Ancak, Washington yönetiminin İran nedeniyle İncirlik’teki nükleer silahları çekmek istemesi beklenmiyor.

İşte bu pazarlıklar yapılırken, Türkiye bölgesinin nükleer silahlardan arındırılmasını isteyen Başbakan Erdoğan, NATO anlaşmaları çerçevesinde İncirlik’te konuşlu atom silahlarının akıbeti konusunda zor bir seçimle karşı karşıya kalacak.

Lale Kemal / Taraf

Bu haber 689 defa okundu.