Kimin yaptığı belli işte!

8 Nisan 2010 12:12 tsi
Kırgizistan: Nedense bir sessizlik oldu! iyibilgi Ankara

Kırgızistan’da dün aniden başlamış gibi görünen olaylar, ‘devrim’ ile sonuçlandı. Olaylar önce ülkenin kuzey-batısında bulunan Talas’ta başlayan olaylar Başkent’e ve ardın ülkeye yayıldı. İktidar el değiştirdi.

Ve dikkat edilirse ne yabancı kaynaklar ne de Türk kaynaklar-ki ülkemizde OrtaAsya uzmanı olduğunu kendisi söyleyen bir çok think-tank bulunuyor-hiçbiri anlık olayları aynen aktarmaktan öteyi gidemedi.

Aslında tercümesi şu: kimse bu gelen devrimi fark etmedi. Biz elbette neden göremedeğimiz konusunda daha çok hayıflanmalıyız. Kırgizistan-Türkiye ilişkileri kendine özel şartlara sahip çünkü.

Ama bu ayrı konu. Peki Kırgizistan’da ne olduğunu değil, bu devrim-ekonomik şartlar, anti demokratik iktidar uygulamaları vb-doğal şartları değil, açıkça bu aksiyon arkasındaki nedenleri ve dış güçleri şu anda da bile yine söyleyemeyecek miyiz?

1. Kırgızistan 24 Mart 2005 “Turuncu devrim” yaşadı. Ve Batı yanlısı-nispeten- bir yönetim iktidara geldi. (Turuncu Devrim ile Askar Akayev gitti, Kurmanbek Bakiyev geldi.)

2. Bu ülke uzak-yakın komşularından farklı olarak yer altı kaynakları-petrol, doğalğaz-açısından fakir. Genel olarak da çok fakir.

3. Elinde iki tane mal var. Birisi su. Ama bu şu anda stratejik önemini bulmuş değil. Diğeri de altın. Çok altın var bu ülkede. Bu devrim özelinde ayrı bir yeri var. Sonra bakarız.

4. Bu ekonomik-siyasi-sosyal sıkışmışlık yetmezmiş gibi, coğrafi olarak Rusya ile Çin arasında, politik olarak ise Rusya-Çin-ABD arasında presleniyor Kırgızistan. (Anımsayınız yakın tarihli askeri üs vakaları.

5. Daha kötüsü olur mu? Olur. Bir de üstüne yönetim kötü olur. Hem iç politika; yolsuzluk, kayırmacılık sair.. Hem de dış politika açısında: fakirlik yüzünden üsleri parayla bir o ülkeye bir bu ülkeye satmaya çalıştı Kırgazlar. Ancak şöyle söyleyelim 2 milyar dolarınız varsa, bu ülkeyi ekonomik açıdan yönetmek zor durmuyor.

6. Tabii bu saydığımız maddeledin uzun öyküleri var, Şanghay Örgütü’nen dengeleri var. Turuncu devrimde, hareket güneyden başlamıştı var! Detaylara girmiyoruz. NATO operasyonları var, Afganistan dengeleri var, radikal İslam var, İran var. Var oğlu var. Etnik konular da var.

7. Bu kadar rahatsızlıktan daha rahatsız olan bir ülke daha vardı. Rusya. Rusya uzun zamandır Batı’nın bu ülkedeki faaliyetlerinden huzursuz. Bu açık. Kremlin Bişkek konusunda sık açıklama yapmadı ama derdini zaman zaman anlattı.

8. SONUÇ: Kırgızistan’daki olaylar ülkenin; ekonomi, siyaset ve sosyal dengelerinden beslenmiş olabilir. (Zaten hangi devrim öyle değil?) Ancak Rusya en azından bu dalganın üzerine binmiş gözükmekte. Yukarıda saydığımız uluslar arası gerekçeler de önemli katkı yaptı.

 

 

---

 

9. Aslında tüm bunlar bir yana, Bişkek'te geçiçi hükümetin başına geçen Roza Otunbayeva'ya bakmak da yeterli olabilirdi.

www.iyibilgi.com

Bu haber 2,841 defa okundu.