HSYK bu modele karşı çıkıyor

24 Mart 2010 08:32 tsi
Yüksek yargının sert tepki gösterdiği yeni reform paketindeki HSYK ve Anayasa Mahkemesi’nin yapısı ile ilgili düzenlemeler AB menşeli...

AK Parti’nin hazırladığı Anayasa paketindeki Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ve Anayasa Mahkemesi’nin yapısı ile ilgili düzenlemeler Avrupa Birliği ülkelerindeki örnekler esas alınarak hazırlandı. Anayasa Mahkemesi ve HSYK’ya AB ülkelerinin birçoğunda meclis tarafından üye seçiliyor. AB ülkelerdeki HSYK benzeri kurumlardaki uygulama şöyle:

ÜYELERİ MECLİS SEÇİYOR

FRANSA: Fransız Kurulu’nda Yargıtay’dan hiç temsilci yok. Danıştay’dan ise 1 temsilci bulunuyor. Cumhurbaşkanı, Senato Başkanı ve Millet Meclisi Başkanı tarafından seçilen 3 üyenin yasama, yürütme ve yargı organlarına mensup olmayan seçkin vatandaş olması gerekiyor.

PORTEKİZ: Kurulun 1’i hakimler arasından olmak üzere 2 üyesini cumhurbaşkanı atıyor. 7 üyeyi parlamento, 7 üyeyi ise orantılı temsil esasına göre hakimler içinden seçiyor.

İSPANYA: Bütün atamalar parlamentonun önerisi üzerine Kral tarafından yapılmaktadır.

POLONYA: Parlamento kendi üyeleri arasından 4 kişiyi, senato da yine kendi üyeleri arasından 2 senatörü Kurul üyesi olarak atıyor.

İSVEÇ: 11 üyeli kurulun başkanlığını, hükümetin atadığı bir genel müdür yapıyor. Butün üyeleri hükümet atıyor.

ALMANYA: Hakimlerin ataması, eyalet düzeyinde adalet bakanlarından oluşan Hakim Atama Komisyonu ve federal adalet bakanlarınca belirleniyor.

BELÇİKA: 44 kişilik kurulun üye seçiminde yasama, yargı ve sivil toplum rol alıyor.

SADECE RUSYA’DA KALACAK

Anayasa Mahkemesi’ne Meclis’in üye seçmesi modeli ise birçok AB üyesi ülkede uygulanıyor. Sadece Türkiye ile Rusya’da Anayasa Mahkemesi’ne Meclis’ten üye seçilmiyor.

AB’deki uygulamalar şöyle:

ALMANYA: Federal Mahkeme, 16 üyeden oluşuyor. Üyelerin yarısı millet meclisi, diğer yarısı da senato tarafından seçiliyor.

AVUSTURYA: Mahkeme heyeti; başkan, başkan vekili ile 12 asıl ve 6 yedek üyeden oluşuyor. Başkan, başkanvekili, 6 asıl üye ve 3 yedek üye hükümet tarafından seçilirken, 3 asıl ve 2 yedek üye millet meclisi tarafından, 3 asıl ve 1 yedek üye de senato tarafından seçiliyor.

FRANSA: Yüksek Mahkeme, 9 üyeden oluşuyor ve eski cumhurbaşkanları mahkemenin doğal üyesi. Üyelerden 3’ü cumhurbaşkanı, 3’ü millet meclisi ve diğer 3’ü de senato başkanı tarafından atanıyor.

İSPANYA: Mahkeme heyetinden 4’ünü millet meclisi, 4’ü senato, 2’si hükümet, 2’si de yargı kurulu tarafından seçiliyor.

İTALYA: Yüksek Mahkeme 15 üyeden oluşuyor. Üyelerden 5’i cumhurbaşkanı, 5’i parlamento, diğer 5’i de adli ve idari yüksek yargı mahkemeleri tarafından seçiliyor.

AB’de 40 yılda 3 parti kapatıldı

AK Parti’nin Anayasa paketi ile siyasi partilerin kapatılması konusunda Meclis’ten izin alma şartı getiriliyor. AB üyesi ülkelerde partilerin kapatılmasına ilişkin yöntemle ilgili ortak bir düzenleme bulunmuyor. Ancak, AB üyesi ülkelerde parti kapatmaya istisnai olarak başvuruluyor. TBMM Araştırma Merkezi Müdürlüğü’nün yaptığı araştırmaya göre AB üyesi ülkelerden İngiltere’de partilerin kapatılmasına ilişkin düzenleme bile yok. Fransa’da partiler dernek statüsünde olduğu için bugüne kadar hiçbir parti kapatılmadı. Almanya’da ise kapatma davası açma yetkisi savcıların elinde bulunmuyor. Federal hükümet, partilerin demokratik düzen için tehdit oluşturduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurabiliyor. AK Parti’nin getirmek istediği model Japonya esas alınarak hazırlanan bir model. Japonya’da partilerin kapatılmasına Anayasa Mahkemesi kararı veriyor. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin partinin kapatılması için verdiği kararı Meclis tarafından onaylanması gerekiyor. Avrupa’da 40 yılda 3 parti kapatılırken Türkiye’de ise 25 parti kapatıldı.

bugün

Bu haber 352 defa okundu.