Artısıyla eksisiyle işte o paket

22 Mart 2010 15:27 tsi
Bugün Türkiye’nin hem siyasi hem de sosyolojik geleceğini yakından ilgilendiren anayasa değişikliği paketi muhalefete sunuldu. Pakette neler var? Hangi madde eleştiri toplayacak, hangisi Türkiye’nin önünü açacak? İyibilgi gözüyle işe o paketi

CHP grubu, bugün kendilerine sunulan paket için “en başında bu yana ortaya koyduğumuz rezervlerimizde bir değişiklik yok” dedi. MHP mesajını Hürriyet gazetesi üzeriden verdi: Paket için gelen çay içerek gider.

Ancak 3 geçici madde ve 23 maddeden oluşan anayasa değişikliği paketi artık ciddiyetini kazandı. AK Parti, paketi bugün kamuoyuna duyurdu ayrıca muhalefete de sunarak görüş bildirmelerini istedi. Mart ayı sonuna kadar Meclis’ten geçmesi beklenen paket, önümüzdeki hafta ve belki aylarda en önemli gündem maddelerinden biri haline geliyor. Önce mecliste tartışılacak, ardından Meclis’ten geçerse CHP’nin anayasa mahkemesine götürme girişimiyle karşı karşıya kalabilecek. Elbette referandum süreci de gözönünde bulundurulmalı. Bu en az iki ay sürecek bir tartışma ortamı demek.

Peki, pakette öne çıkan neler var? En baştan başlayalım:

POZİTİF AYRIMCILIK

Pakette artık çağdaş ülkelerde olmazsa olmazlardan biri haline gelen pozitif ayrımcılık ilkesi var. Birinci maddede kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engelliler için yapılacak düzenlemelerin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı sayılamayacağı ibaresi yer alıyor. bu pozitif ayrımcılığın anayasaya ilk kez girmesi adına tarihi bir dönüm noktası olarak not edilebilir.

ÇOCUĞA ANAYASAL ZIRH

Pakette dikkat çeken diğer ayrıntılar çocukların anayasal korum kalkanı altına alınması, kişisel verilerin koruma altına alınarak “özel mülkiyet” muamelesi görmesi, yurtdışına çıkışların yasaklanabilmesi için mahkeme kararının aranması...

KÜRSÜ DOKUNUMAZLIĞI GENİŞLEDİ

Buraya kadar saydığımız maddeler temel hak ve özgürlükler ile evrensel ve çağdaş değerlerin anayasaya girmesi anlamında önemli yapı taşları. Bu yüzden altına imza atılacak düzenlemeler. “Referanduma maddeleri tek tek götürelim” diyen CHP’nin örneğin bu maddelere karşı çıkması gibi bir durum sözkonusu değil. Ancak siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştıran madde CHP’yi kzıdırmış olmalı. Çünkü siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin 6. Maddeye göre, anayasa değişikliği gerçekleştiğ takdirde, meclis çatısı altında çalışmalar çerçevesinde meclis içinde ve dışarıda yapılan konuşmalar kapatmaya ve “odaklaşmaya” delil olarak gösterilemeyecek. Yani, bir önceki kapatma davasında “laikliğe karşı eylemlerin odağı” olduğu ileri sürülen AK Parti’ye, örneğin Erdoğan’ın bir yasa düzenlemesiyle ilgili yaptığı konuşma AK parti’nin kapatma dosyasına giremeyecek. Dahası da var... Prti kapatmalar mecliste kurulacak bir komisyonun iznine bağlanacak. Komisyonun kararlarına karşı yargıya başvurulamayacak. Komisyon kararını üçte iki çoğunlukla alacak. Ondan sonra, komisyondan geçerse Anayasa Mahkemesi’ne gidecek. Bu bir siyasi partinin kapatılmasını oldukça güçleştiren bir madde. Üstelik bu düzenlemeyle iktidardaki bir partinin kapatılması neredeyse imkansız hale gelecek. Bu maddede, parti mezarlığına dönen Türkiye’de siyasal sistemin istikrar kazanması adına önemli bir adım oalrak görülmeli. Çünkü şu ana kadar sekseni aşkın siyasal partinin kapatılmasınn hiç bir sorunu çözmediğ, kapatılanların sadece tabelasının değiştiği ortada. Bu arada AK Parti’ye bir kaptma dvası açısa bile paketteki geçici maddeyle, yeni düzenlemenin çılmış oln kptm dvasın d uyguncğını ekleyelim. Bu AK parti’nin kendisine kapatma dvsına karşı bir hamle olark görülüyor.

“BAŞ OMBUDSMAN”

Anayasa değikliği paketi Türkiye’yi onbudsmanlıkla tanıştırıyor. Şimdiden söyleyelim. Paket yasalaştığında, TBMM’nin gizli oyla ve gerekirse üç oturumla seçeceği “baş denetçi” (ombudsman) Türkiye’nin en önemli figürlerinden birisi haline gelecek. Ombudsman, vatandaşla devlet arasındaki sorunlarda arabulucu olacak. Kendisine verilen yetkiler ve seçilme metodu, ombudsmana önemli bir değer kazandıracak. Seçilecek kişinin Türk siyasi hayatında önemli roller üstlenebileceği şimdiden söylenebiir.

YAŞ’IN 3 BİN MAĞDURU

28 Şubat sürecinde ordudan atılan, Türk edebiyatının önde gelen klemlerinden iskender Pala, anılarını anlattığı “İki darbe arasında” isimli kitabını YAŞ kararlarının yargıya açıldığı günü sabırsızlık ve özlemle beklediğini söyleyerek bitiriyordu. Sebebi TSK’ya dava açarak tekrar asker olmak istemesi, ya da mağduriyetinin giderilmesi değildi. Pala, bu temennisini, “en azından yargılanmak istiyorum” diyerek dile getiriyordu. İşte paketteki bu maddeyle Pala ve YAŞ karralarıyla TSK’dan o dönemde yargısız infaz yapıkarak atılan 3 bin kişi, en temel hak olan, yargı hakkına kavuşabilecek. YAŞ kararları içerik bakımından denetlenemeyecek. Ama en azından kararlara yargı yolu açılıyor. Bunun 2010 yılında gerçekleştirilmeye çalışılması oldukça gecikmş bir adım. Bu arada memura verilen disiplin cezaları da yargı kapsamına alınacak.

YÜCE MAHKEME VE HSYK’YA DÜZENLEME

Pakette en kritik bölümler Anayasa mahkemesi ve HSYK’yla ilgiil. Anayasa mahkemesinin üye sayısı artırılıyor, bireylerin AİHM’e gitmeden önce Anayasa Mahkemesi’ne başvurmasının önü açılıyor, Yüce Divan Anayasa Mahkemesi’nin yeniden yapılandırılan ve üç daireden oluşan genel kurulunun alacağı karara bırakılıyor. Ayrıca anayasa mehkemsine üye seçiminde meclis ve cumhurbaşkanının yetkileri rtırılıyor. Ynı şey HSYK için de geçerli. Ancak bu iki düzenleme muhlefetin sert direnişiyle karşılncğ benziyor.

CHP’NİN ÖNERİSİNE ÖNLEM

Bu arada pakette sembolik de olsa önemli bir madde 12 Eylül darbecilerinin yargılanmasını engelleyen geçici 15. Maddenin yürürlükten kaldırılmsı olark görülüyor. Ancak düzenlemede dikkat çeken bir nokta daha var. AK Parti, “Referandumda maddeler tek tek oylansın” diyen CHP’Nin talebine önlem olrak, düzenlemenin sonuna şu ibareyi koymuş: Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüge girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır.

Bu haber 965 defa okundu.