Dünyada İsrail krizi

11 Mart 2010 15:19 tsi
İsrail'in Türkiye'nin Suriye ile arabuluculuğa yeniden başlama teklifini reddetmesinin ardından Filistinlilerle de barış görüşmelerini tehlikeye sokan adımlar atması dünya devletlerinin tepkisini çekti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bu hafta içinde Suudi Arabistan'da yaptığı açıklamada, Suriye ile arabuluculuk teklifinin İsrail tarafından kabul edildiğini açıklayarak, Gazze operasyonuyla duran sürecin yeniden başlayabileceğinin işaretlerini vermişti.

Ancak, İsrail Başbakanlığı kısa süre sonra bu sözlere yazılı bir açıklamayla yanıt verdi. "Türkiye’nin arabuluculuğunun yeniden başlamasıyla ilgili kesin bir karar alınmış değil" denilen açıklamada, Erdoğan'ın barış çabalarının takdir edildiği belirtildi.

Suriye ile İsrail arasında bu gelişmeler yaşanırken, Ortadoğu barışı için ABD önderliğinde yürütülen süreçte başta somut adımlar atıldı ancak ardından görüşme umutları yine zora girdi.

YERLEŞİM SIKINTISI

ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden şu anda Ortadoğu'da bulunuyor. Biden'ın girişimleriyle İsrail ile Filistin dolaylı görüşmelere başlamayı kabul etmişti.

Ancak bu açıklamadan kısa bir süre sonra İsrail, Doğu Kudüs'te 1,600 yeni Yahudi yerleşim birimi kuracağını açıkladı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da bu açıklamaya tepki göstererek, eğer bu plan geri çekilmezse görüşme masasına oturmayacağını söyledi.

Filistin başmüzakerecisi Saib Erekat'ın yaptığı açıklamaya göre, Abbas, Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa'ya ABD'nin Ortadoğu Temsilcisi George Mitchell'in önümüzdeki hafta bölgeye yapacağı ziyaret sırasında İsrail'in yeni yerleşim planlarından vazgeçtiğini söylemesini beklediğini bildirdi.

"İNŞAAT PLANI GÜVENİ ZEDELEDİ"

Bu arada Biden, bugün Tel Aviv Üniversitesi'nde verdiği konferansta İsrail'in Doğu Kudüs'te yeni konut inşaatı planının, İsrail ile Filistinliler arasında  görüşmeler için gerekli olan güveni zedelediğini yineledi. Biden, bununla birlikte, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun inşaatı onaylanan  konutların yapımına başlanmasının birkaç yıl alacağı yolundaki sözlerinin, ortaya  çıkan sorunun çözümü ve görüşmeler için zaman tanıyacağını söyledi.

Filistinli liderler Abbas ve Başbakan Selam Feyyad'dan övgüyle bahseden Biden, hem kendisinin, hem de Obama'nın İsrailli  liderlerin barış hedefini paylaşan, bu isteğe sahip ortakları olduğuna  inandıklarını vurgularken, iki devletli çözümün hayata geçirilmesi ve Ortadoğu'da şiddet sarmalının mutlaka kırılması gerektiğini, yaşamak için başka bir yol  bulunmadığını vurguladı.

DÜNYADAN TEPKİLER

İsrail'in 1,600 yeni yerleşim birimi kurarak Filistinlilerle süreci zora sokması ve Suriye ile görüşmelere yeniden başlamak konusundaki isteksizliği Türkiye'nin yanı sıra dünyanın tepkisini çekti. Türk Dışişleri Bakanlığı yaptığı yazılı bir açıklamayla İsrail'i süreci sekteye uğratacak adımlardan kaçınmaya davet etti. Açıklamada, "Böyle bir ortamda söz konusu kararın alınması İsrail’in tutum ve niyeti konusunda ciddi kuşkulara yol açmaktadır" denildi.

Washington'da bir açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley de, ABD'nin yeni yerleşimler konusunu İsrailli yetkililerle görüştüğünü bildirdi. Crowley, "İsrail hükümeti ile görüşüyoruz ve ne olduğunu, neden bu kararın alındığını anlamaya çalışıyoruz" dedi.

Bölgede bulunan Biden da yaptığı açıklamada hayalkırıklığını dile getirdi. ABD Başkan Yardımcısı, Abbas ile düzenlediği basın toplantısında, "Süreçte ilerleme kaydettikçe ABD olarak, aynı bu [yeni yerleşim] kararı gibi tansiyonu yükseltecek ya da görüşmelerin sonucunu olumsuz etkileyecek açıklama ya da eylemlerden her iki tarafı da sorumlu tutacağız" dedi.

İsrail'e Avrupa'dan da tepki geldi. Avrupa Birliği Dışişleri Bakanı Catherine Ashton yayımladığı yazılı açıklamada, yerleşimlerin uluslararası hukuka aykırı olduğu görüşünü yineledi. Benzer görüşleri daha önce de BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon dile getirmişti.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband da yeni yerleşim planını "kötü bir zamanda alınmış, kötü bir karar" olarak nitelendirdi. Rusya da kararın "kabul edilemez" olduğunu ifade etti.

En sert tepki ise Arap ülkelerinden geldi. Arap Birliği olağanüstü toplanırken, Başkanı Musa da toplantı öncesi yaptığı açıklamada, bu kararın hiçbir Arap ülkesinin kabul edemeyeceği "bir hakaret olduğunu" belirtti.

İSRAİL'DE HÜKÜMET SALLANIYOR

İsrail'in içinde de hükümetin kararına yüksek sesle tepkiler dile getirildi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun koalisyon ortağı merkez sol İşçi Partisi de hükümetten çekilebileceği uyarısında bulundu.

Tarım Bakanı Şalom Simhon, ordu radyosuna yaptığı açıklamada, "Filistinlilerle barış sürecinin yeniden başlaması amacıyla hükümete katılan İşçi Partisi üyeleri, koalisyonda kalmaya devam etmek konusunda her geçen gün yeni zorluklarla karşılaşıyor" dedi.

Filistinliler, Doğu Kudüs'ü başkentleri olarak görülüyor. Kudüs'ü 1967 savaşında ele geçiren İsrail, ise bu kutsal kentin kendisinin ebedi ve bölünemez başkenti olduğuna inanıyor.

Bu haber 759 defa okundu.