Kiros, İran ila British Museum'ın arasını açtı

8 Şubat 2010 22:45 tsi
Birçok uzmanca dünyanın ilk insan hakları bildirisi sayılan 2 bin 500 yıllık çivi yazılı küçük kil silindir, İran'ın Londra-British Museum'la tüm irtibatını kesmesine sebep oldu.

İngiliz Times gazetesinin haberine göre, 23 santime 11 santim ebadında paha biçilmez küçük kil silindir, 140 yıl önce British Museum tarafından alındığından, İran hükümeti, Pers Kralı Yüce Kiros'un (Keyhüsrev) M.Ö. 539'da Bağdat'ın 85 km güneyindeki Babil'i fethi sırasında çıkarttığı "insan hakları fermanı mührünün" bütünüyle Pers (Fars) uygarlığı eseri olarak İran'a ait olduğunu vurguluyor.

Bunun için İran Kültürel Miras-Turizm Genel Müdürü Hamid Bahai, British Museum Müdürü Neil MacGregor ile 1 yıl önce varılan iyi niyet anlaşmasının sonuna geldiklerini belirtti.

Hamid Bahai, 1879'da İngilizler tarafından alınan "Kiros Silindiri" için büyük tepkisini, "BM Eğitim, Bilim, Kültür Örgütü UNESCO katında British Museum için resmi şikayet mektubumuzu ileteceğiz" diyerek anlattı.

2003 Nobel Barış Ödülü'nün İranlı sahibi avukat Şirin Ebadi de, "Keyhüsrev Silindiri mutlaka İran'a iade edilmeli" dedi.

-PARTHENON MERMERLERİ-

Türkiye'nin yurtdışına kaçırılmış sayısız paha biçilmez tarihi eserinden Bergama Zeus Sunağı'nı Berlin'den "beklediği" gibi, Yunanistan hükümeti de, Başbakan ve Dışişleri Bakanı Yorgo Paqandreu'nun 10 yıl önce de dışişleri bakanıyken Atina-Akropolis-Parthenon Tapınağı'nın şaheser frizlerini British Museum'dan istemişti.

Papandreu'nun "dönüşümlü eser takviyesinde bulunabiliriz" şeklindeki uzlaşma teklifi ve yalvarırcasına ricası Londra'da dönemin Başbakanı Tony Blair'in hükümetince reddedilmişti.

-BRITISH MUSEUM'UN ÇALINTI HAZİNELERİ-

Atina akropolisinin anıtsal başyapıtı, 2500 yıllık Parthenon tapınağı.

Kentin adının yanı sıra tapınak adını, Tanrıça Athena Parthenos'tan (Bakire Athena) alan Parthenon Tapınağı, mimarları İktinos ile Kallikrates ve inşaatın genel denetimcisi heykeltıraş Fidias tarafından 9 yıllık çalışmayla M.Ö. 438'de bitirildi.

Yunanistan hükümetinin, Akropolis'ten İngiltere'ye nakledilmiş paha biçilmez tarihi miras ''Elgin Mermerleri''ni İngiltere'den geri alma girişimi ielk olarak 2000 yılında sonuçsuz kaldı.

Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu, 1801-1803 yıllarında Atina'dan İngiltere'ye götürülen ve 1816'da Londra'daki British Museum'a yerleştirilen heykeltıraşlık ve mimarlık başyapıtı Parthenon'a ait çatı altı friz mermer parçaları için büyük çaba harcadı.

Heykeltıraşlık tarihinin en önde gelen başyapıtlarından Atina Akropolisi'ndeki Parthenon Tapınağı'nın saçak altı frizlerinin de bulunduğu ''Elgin Mermerleri''ni İngiltere ile paylaşmayı teklif eden Papandreu'nun girişimi, İngiliz makamlarınca ''gözardı'' edildi.

İlkçağ'da ilk olimpiyat oyunlarının Yunanistan'da yapılmasından 2700 yıl sonra 1896'daki ilk ''modern olimpiyat oyunlarının'' ev sahibi Atina'da düzenlenen 2004 Yaz Olimpiyatları sırasında, paha biçilmez tarih hazinesinin anayurtta bulunmasını isteyen Papandreu'nun talepleri, sadece İngiltere Kültür Bakanı Chris Smith tarafından değil, Başbakan Tony Blair tarafından da reddedilmişti.

-İSTANBUL BÜYÜKELÇİSİ LORD ELGIN-

Yunanistan'ın en önemli tarihi mirasları arasında yer alan ''Elgin Mermerleri'', genel tanımıyla Eski Yunan yapılarından çıkartılmış, heykel ve kabartmalardan oluşan koleksiyonun adı.

Bu parçalar, 1799-1803 arasında İngiltere'nin Osmanlı Büyükelçisi olan İskoçyalı 7. Elgin Kontu Thomas Bruce (1766-1841) tarafından Atina'daki Parthenon ile daha başka Eski Çağ yapıtlarından sökülerek, gemiyle İngiltere'ye taşındı.

''-on'' ekiyle ''Parthenos'un Yeri-Külliyesi'' anlamındaki Parthenon'un sütun üstü friz kabartmalarında sanat şaheseri bir buluş ilk kez uygulandı. Dor tapınağının alt basamağında sütun önlerinden bakanların perspektifi düşünülmüş ve kabartma heykellerin belden yukarı kısımları daha hacimli yontulmuştu.

Başka mimari yenilik şaheserleri de içeren Parthenon için bugünkü Yunan Dışişleri Bakanı Başbakan Yorgo Papandreu'nun British Museum'a tepkisi, İran Kültürel Miras Müzeler Genel Müdürü Bahai'nin bugün verdiği tepkiyle aynıydı.

Bu haber 642 defa okundu.