Rusya'nın ahlaksız teklifi

1 Şubat 2010 12:36 tsi
"Ruslar, Amerikan emlak piyasasının temel direkleri olan iki şirket tam kurtarılırken, ABD mali piyasalarını çökertmeyi planlıyorlardı"

Eski Amerikan Hazine Bakanı, Henry M. Paulson Jr. anılarını yazdı. International Herald Tribune, hafta sonunda, Paulson’un anılarından bazı önemli bölümleri okuyucularına aktardı.

Eski Hazine Bakanı anılarında, Lehman Brothers yatırım bankasının batışına Britanya’nın neden olduğunu ileri sürüyor.

Paulson’a göre, Lehman Brothers, 13 Eylül 2008 Cumartesi günü, Barclays Bank’a satılıyor. Taraflar anlaştıktan sonra, Britanya Hazine Bakanı Alistair Darling devreye girerek anlaşmayı bozuyor.

Darling’in gerekçesi, Lehman’ın kötü varlıkları Barclays bankası tarafından satın alınırsa, Britanya bankacılık sisteminin bu satın almadan dolayı olumsuz etkileneceği yönünde oluyor. Bunun üzerine, varlıklarını, olduğundan 37 milyar dolar yüksek gösteren Lehman Brothers’ın batırılması için düğmeye basılıyor. Amerikan Hazinesi, Lehman’ın batırılmasına “ahlaki zafiyet” yaratacağı düşüncesiyle karar veriyor. Çünkü, Lehman kurtarılırsa pek çok banka ve şirketin bundan sonra “nasıl olsa devlet kurtarır” düşüncesiyle riskleri dikkate almadan yatırımlara girecekleri endişesi, alınan kararda ağır basıyor.

Hatırlanacaktır, Lehman Brothers batana kadar ABD’de pek çok banka ve finans kuruluşu kurtarılmıştı.

Lehman’ın batışıyla mali kriz derinleşti ve küresel reel ekonomi büyük bir durgunluk içerisine girdi. Eski Hazine Bakanı Paulson’un, Lehman’dan önce tüm banka ve finans kuruluşlarının kurtarılmasına rağmen, sıra Lehman’a gelince, ahlaki zafiyetin gerekçe olmasına ilişkin bir açıklaması yok. Bazı çevreler, Paulson’un, Hazine Bakanı olmadan önce, Goldman Sachs yatırım bankasının yönetim kurulu başkanı olduğu için en büyük rakibi Lehman’ın batmasına seyirci kaldığını ileri sürüyorlar.

Gelelim hatırattaki diğer önemli konuya... Paulson, Amerikan kaynaklı mali kriz süresince Çinlilerin çok memnun olduğunu söylüyor.

Eski bakan, Çinli meslektaşıyla sık sık konuşup ellerindeki ABD Hazine ve diğer Amerikan kurumlarının bonolarını satmamalarını istiyor. Ayrıca Paulson, krizde, Rusya’nın Amerikan piyasalarında avantaj sağlamaya çalıştığını belirtiyor.

Eski Hazine Bakanı Paulson, 2008 yılı ağustos ayında yapılan dünya yaz olimpiyatlarında Rus devlet yetkililerinin, Çinlilere ahlaksız bir teklif götürdüğünü ileri sürüyor. Bu teklife göre “Ruslar, ellerinde tuttukları Fannia Mae ve Freddie Mac bonolarını, Çin’le birlikte piyasaya boşaltmayı” öneriyorlar.

Böylece, Ruslar, Amerikan emlak piyasasının temel direkleri olan iki şirket tam kurtarılırken, ABD mali piyasalarını çökertmeyi planlıyorlar. Ama Çin devlet görevlileri bu teklifi kabul etmiyorlar.

Paulson’un anlattıklarına göre, Çin, Rusya’nın teklifini kabul etseydi, Amerikan emlak piyasası ve Hazine yaşananlardan çok daha büyük bir felaketle karşılaşabilirdi. Bakalım muhatapları hatırattaki açıklamalara ne cevaplar verecekler? Anlaşılan Rusya, 1990’lı yılların sonunda yaşadığı mali krizin acısını ABD’den çıkartmakta kararlı. Çünkü, Rusya, 90’lı yılların sonunda yaşadığı mali krizden Amerikan bankalarını sorumlu tutuyor. Bundan sonra, kim, kimin ekonomisini daha önce bozup, hazinesini zora düşürecek? Bekleyip göreceğiz.

Süleyman Yaşar / Taraf

Bu haber 1,371 defa okundu.