Benzerlik nerede: 1959 ve 2009

14 Ocak 2010 10:19 tsi
"Günümüzü değerlendirmek için, yarım yamalak bilgilerle 1959’u hatırlamanın yararı yoktur, o yılları 2009’a benzetenler, gerçekten ‘beyhude çaba’ içindedirler!"

Son günlerdeki vesayet tartışmalarında, günümüz ile 1959 olayları karşılaştırılıyor;  50 yıl öncesiyle bugünler arasında benzerlik, hatta ‘ayniyet’ bulanlar görülüyor. Bu iki yıl olaylarını karşılaştırıp, sonuçlarının da benzeyeceğini tahmin edenler, bir adım ileri gidip benzemesi gerektiğini düşünenler bile var.

İktidar partisi lideri de vesayet tartışmalarına girip, 1959’lara uzandı:

“Şimdi birileri kalkmış, nasıl Menderes’e aynı oyunu oynadılarsa, nasıl Özal’ı suçladılarsa, şimdi Ak Parti’ye de tek parti yaftası yapıştırmaya, otoriter bir anlayışa sahipmiş gibi göstermeye çalışıyorlar. (...) Açıkçası bu, beyhude bir çabadır.”

Ben 1959 yılına 25 yaşımda girdim, o yıl CHP İstanbul İl Gençlik Kolu yönetim kuruluna üye seçildim, Menderes’e ‘oynanan oyunun’ neler olduğunu bilmiyorum, yaşadığım veya bildiğim bir oyun hatırlamadığım gibi, 27 Mayıs darbesi içinde bulunanların anılarında da oyun denilebilecek tertipler okumadım.

O yılın bazı olaylarını sayarsam genel hava anlaşılacaktır:

1959 Ocak ayı ortalarında CHP Kurultayı toplandı, dört gün süren kurultayda ‘İlk Hedefler Beyannamesi’ görüşülüp kabul edildi. Bu bildiride, Meclis dışında ikinci bir Meclis’in seçilmesi, Anayasa Mahkemesi kurulması, Yüksek Hâkimler Meclisi’nin kurulması, hâkim teminatı, üniversite özerkliği, basın teminatının Anayasa’ya girmesi gibi hedefler belirtilmişti.

3 Nisan’da Meclis, Kasım Gülek ve Bülent Ecevit’in Avrupa Konseyi üyeliğine aday gösterilmesini reddetti.

25 Nisan’da, CHP’nin organı olan ULUS gazetesi kapatıldı.

29 Nisan’da, muhalefet lideri İnönü, toplantı özgürlüğünün tanınmadığı, toplantıların dağıtıldığı, saldırıya uğradığı Ege gezisine çıktı. 1 Mayıs’ta Manisa, 3 Mayıs’ta İzmir konuşmalarının yayımlanması yasaklandı.

4 Mayıs’ta, İnönü’nün İstanbul’da havaalanından şehre gitmesi önlenmeye çalışıldı, arabasına saldırıldı.

6 Mayıs’ta Demokrat Parti Meclis Grubu toplandı ve ‘daha tesirli ve esaslı tedbirler’
alınmasını istedi.

16 Mayıs’ta CHP nin yayın organı Ulus gazetesi ile en çok satan Akis dergisinin yayımını hükümet yasakladı.

23 Mayıs’ta İnönü, düzenlediği basın toplantısında iktidarla görüşmeye hazır olduğunu açıkladı.
3 Temmuz’da, İnönü’nün İstanbul’daki basın toplantısı yasaklanmak istendi, yayımlanması hükümetçe yasaklandı.

20 Temmuz’da yerel ara seçimler ertelendi.

12 Eylül’de devlet radyosu CHP’nin gayri meşru hale geldiğini ilan etti.

7 Kasım’da CKMP Başkanı Osman Bölükbaşı’ya, Meclis kürsüsünde yaptığı bir konuşma nedeniyle 10 ay hapis cezası verildi.

Daha pek çok olay sıralanabilir. Bu saydıklarımdan ‘İlk Hedefler Beyannamesi’ ve muhalefet liderinin iktidarla görüşmesine hazır olduğu beyanı gibi olumlu veya gazete kapatılması, toplantılara izin verilmemesi, izinli toplantılara saldırılması, seçim ertelenmesi, Meclis kürsüsünde konuşmanın cezalandırılması gibi olumsuz olaylara 2009’dan bir örnek verilebilir mi?

Yorum sapmalarını önlemek için, giderek artan bu olayların askeri darbeyi ‘haklı’ kılmayacağını not etmeliyim. Hemen ekleyeyim, o günlerde de aynı kanıdaydım.

Günümüzü değerlendirmek için, yarım yamalak bilgilerle 1959’u hatırlamanın yararı yoktur, o yılları 2009’a benzetenler, gerçekten ‘beyhude çaba’ içindedirler!

Tarhan Erdem / Radikal

Bu haber 986 defa okundu.