Türkiye-Çin görüşmelerinden ne çıktı?

7 Ocak 2010 16:00 tsi
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, her iki ülkenin kendi parasıyla karşılıklı ticaret yapma konusundaki çalışmaların sürdüğünü bildirdi.

Çağlayan, Çin Ticaret Bakanı Chen Deming ve beraberinde özel ve kamu sektörü temsilcilerinden oluşan heyetle görüştü.

Çağlayan, görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye ile Çin arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin her geçen gün fazlasıyla arttığını söyledi.

Şu anda iki ülke işadamlarının yoğun bir şekilde ikili görüşmelerini sürdürdüğünü, özellikle madencilik, zeytinyağı ve tekstil konusunda görüşmelere devam ettiğini belirten Çağlayan, Çin'den gelen bir mal alım heyeti bulunduğunu kaydetti. Çağlayan, ''Adım adım çalışmaları, yapılan anlaşmaları izliyorum. Ümit ediyorum ki yarım sabah itibariyle Sayın Bakan ile beraber 1 milyar doların üzerinde bir Çin'den-Türkiye'den alım gerçekleştirilmiş olacak'' dedi.

Özellikle iki ülke ilişkilerinin dengeli geliştirilmesi konusunda yoğun çaba ve gayretleri olduğunu belirten Çağlayan, görüşmede, Çinli firmaların Türkiye'de yatırım yapmasının ciddi avantajlarının konuşulduğunu söyledi.

Lojistik konusuyla ilgili görüşmeler yaptıklarını da bildiren Çağlayan, tarihi İpek Yolunu yeniden canlandırdıklarını kaydetti.

Çin'in Asya'nın en doğusundaki ülke, Türkiye'nin ise Asya'nın en batısındaki ülke olduğunu belirten Çağlayan, ''Dolasıyla biz doğu ile batıyı birleştirerek Avrupa'da ve diğer pazarlarda birlikte işbirliği yapmanın planlarını yapıyoruz'' dedi.

Çinli heyete son çıkarılan Teşvik Yasasının getirdiği avantajları anlattıklarını, biraz evvel bir karar alarak, yatırım ortak çalışma grubu kurduklarını bildiren Çağlayan, ''Ben Çin firmalarının Türkiye'de bir yatırım patlaması yapacağına adım gibi emin olduğumu ifade etmek istiyorum. Biz de bir söz vardır (görünen köy, kılavuz istemez.)'' diye konuştu.

Otomotiv, kimyasallar, madencilik ve makine sektöründe birçok Çinli yatırımcı firmanın zaten Türkiye ile ilgili uzun süredir çalışmalar yaptığını belirten Çağlayan, şunları söyledi:

''Bu firmaların Teşvik Yasası çerçevesinde Türkiye'de yapacakları yatırımlarda Çin'den daha ucuza mal etme imkanına sahip olacaklarını iddia ediyorum. Çinli firmaların Türkiye'de yatırım yapması bizim Gümrük Birliği anlaşması olan AB 27 ülkeye gümrüksüz mal satma imkanını sağlayacaktır. Bizim STA yaptığımız 16 ülkeye çok ucuz şartlarda mal satma imkanı sağlayacaktır.''

Çağlayan, demiryolu ulaşımı konusunda önemli çalışmalar bulunduğuna işaret ederek, demiryolu bağlantısının Asya'yı Avrupa'ya, Avrupa'yı da Asya'ya getireceğini ve tüm Uzakdoğu'nun bundan faydalanacağını, kuzey hatlarda ise gerek Kafkaslar gerek Afrika'nın da bundan faydalanmış olacağını vurguladı. Çağlayan, bu konuda ortak çalışma yapmak için karşılıklı bir niyet beyanları bulunduğunu bildirdi.

-''ÇİN'E TAVUK AYAĞI İHRACATINDA 40 MİLYON DOLARLIK KAPASİTEYE SAHİBİZ''-

Çağlayan, görüşmenin diğer detaylarına da değinerek, Türk tütününde mavi küf ile ilgili sorunu anımsatarak, Çin'den bir heyetin çok kısa bir süre içinde Türkiye'ye gelerek, işletmelerde inceleme yapacağını söyledi. Çağlayan, ''tütün ve sigara düşmanı iki bakan olarak ticaretimiz açısından böyle bir konuya önem veriyoruz'' dedi.

Türkiye'nin Çin'e tavuk ayağı ihracatında 40 milyon dolarlık bir kapasiteye sahip olduğunu belirten Çağlayan, bu konuda kuş gribi nedeniyle konulmuş olan engelle ilgili Tarım ve Köyişleri Bakanlığının yazıyı, daveti Çin ilgili birimlerine gönderdiğini bildirdi. Çağlayan, bu konuyu Bakan Chen Deming ile de müzakere ettiklerini, bu konuyla ilgili heyetin de yakın bir zamanda gelip, incelemeler yapacağını söyledi.

Çağlayan, şöyle devam etti:

''Çin Eximbank'ının özellikle Türkiye'deki projelere destek vermesi halkbankası gibi kuruluşlara proje dışı da olsa destek vermesi konusu gündememizdeydi. Bununla ilgili çalışmalar devam ediyor. Bu konuda yapılacak olan müşterek olan işbirliği gerek Türkiye'de gerek 3. ülkelerde Çin Eximbankının buna destek vermesi konusunda çalışmalar yapıyoruz.

Çin'e ziyarette yine Türk tahvillerinin Çin tarafından tercih edilmesi, alınması noktasında bir teklifimiz olmuştu. Bu konuda da ilgili kurumlar kendi aralarında çalışmaya devam ediyorlar.''

-''ÇİN İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ EKONOMİK ENTEGRASYONA ÇEVİRMEK İSTİYORUZ''-

Çin ile bugüne kadar gelmiş olan ticari ilişkileri artık ekonomik entegrasyona çevirmek ve Türkiye Cumhuriyeti devleti ve hükümetiyle Çin hükümetini stratejik bir işbirliği pozisyonuna getirmek istediklerini belirten Çağlayan, Türkiye'de Çin firmalarının yatırım yapabileceği bir Çin yatırım bölgesi, bir sanayi bölgesi oluşturma konusunda çalışmaların devam ettiğini söyledi.

Müteahhitlik sektöründe Çin'in şampiyon olduğunu ve altın madalyası bulunduğunu anımsatan Çağlayan, ''Türkiye'nin de ondan geri kalır tarafı yok, gümüş madalyası var. Dünya ikincisi. Her iki ülkeyi biraraya getirerek, müteahhitlik sektöründe gerek Türkiye'de gerek diğer ülkelerde ortak iş yapma noktasındaki çalışmalarımız devam ediyor'' dedi.

Çağlayan, görüşmede, daha önce Çin'in Ankara-Eskişehir hızlı treni konusunda finansman desteğinin söz konusu olduğunu anımsatarak, şimdi de aynı şekilde 3. boğaz köprüsü ve Ankara-Sivas, Ankara-İzmir hızlı tren yolu işleri ve bunların finansmanı konusunda da Türkiye'ye olan ilgisini konuştuklarını belirtti.

Nükleer enerjisinin barışcıl kullanılması şartıyla konuya ilişkin anlaşmayı hazırladıklarını, Çin tarafına ilettiklerini belirten Çağlayan, bunun da yakın bir zamanda imzalanacağını ümit ettiğini söyledi. Çağlayan, nükleer enerji santralları konusunda da Çinli firmaları yatırıma davet etti.

Her iki ülkenin kendi parasıyla karşılıklı ticaret yapma konusundaki çalışmaların devam ettiğini bildiren Çağlayan, Rusya ile Ruble-TL olarak yapılan ticaretin her geçen gün arttığına dikkati çekti ve şu anda yaklaşık 400 milyon dolar seviyesine geldiğini söyledi.

Çin ile Türkiye arasındaki dış ticaret hacminin 2008'de 17,1 milyar dolar, 2009'un ilk 11 ayında ise 14 milyar dolar olduğunu belirten Çağlayan, ''Geçen yılın tamamında bizim Çin'e ihracatımız 1.5 milyar dolardı. Şimdi biz bu rakamı ilk 11 ayda yakaladık. Türkiye olarak genelde yüzde 23'lük bir gerilemenin olduğu ihracatımızın Çin ile artarak devam etmesi önemli bir gelişme. Buna karşılık Çin'den olan ithalatımız azalmıştır'' diye konuştu.

Çağlayan, Bank of Chine'nin Türkiye'de bir şube açması için banka yetkililerinin Türkiye'de çalışmalarına devam ettiğini ifade ederek, yakın bir zamanda bununla ilgili bir haberi de paylaşacağını söyledi.

Çin hükümetinin Uygur Özerk bölgesinin kalkınması noktasında yapmış olduğu çalışmalar için teşekkür eden Çağlayan, Çin ile karşılıklı uçak seferlerinin artırılması konusunun da gündemlerinde olduğunu kaydetti. Çağlayan, taleplerinin Pekin'e ve Şhangay'a haftada 14 sefer yapılması olduğunu bildirdi.

Çağlayan, Mayıs ayında bir aksilik olmaması halinde ''Çin 2010 Şhangay Expo'nun açılışında Bakan Chen ile olmayı ümit ettiğini söyledi.

-ÇİN TİCARET BAKANI CHEN DEMİNG-

Çin Ticaret Bakanı Chen Deming ise Türkiye'nin Avrupa'yı Asya'ya bağlayan çok önemli bir ticaret ortaklarını olduğunu belirterek, Türkiye'nin çok zengin doğal kaynakları olduğunu söyledi.

Chen, jeopolitik açıdan da çok önemli olan Türkiye'nin komşu ülkelerle de STA'ları bulunduğunu ifade etti ve ''Sadece Çinli firmaların işadamları değil, aslında bütün Asya'nın işadamları Türkiye'ye gelmeyi, burada yatırım yapmayı çok istiyorlar'' dedi.

Türkiye ve Çin arasındaki ikili ticaret hacminin 2008'de 12 milyar 600 milyon dolara kadar çıktığına dikkati çeken Chen, şu anda Çinli firmaların Türkiye'deki yatırımlarının 300 milyon dolar olduğunu ve bu rakamın artacağını söyledi. Chen, sadece geçen sene bir demir çelik firmasının Türkiye'de 200 milyon dolardan fazla yatırım yaptığını anımsattı.

Ulaşım konusunun da görüşüldüğünü ve eski İpek Yolunu birlikte canlandırma konusunda hem fikir olduklarını kaydeden Chen, ayrıca gıda güvenliği, enerji, ulaşım ve turizm sektörlerindeki işbirliği imkanlarını ele aldıklarını söyledi.

Konuk Bakan, Türkiye'de bulunan heyette 100'den fazla firma temsilcisinin de yer aldığını belirterek, firma temsilcilerinin Türkiye'deki işbirliği alanları konusunda inceleme ve araştırma yapmak istediklerini ifade etti.

Çin ve Türkiye arasındaki ticaret hacminin hızla büyüdüğünü belirten Chen, ''Ancak yine de Türkiye'nin aleyhinde bir dengesizlik söz konusu. Çin hükümeti olarak kesinlikle Türkiye'ye karşı bu ticaret fazlasının peşinden koşmuyoruz. Biz umuyoruz ki iki ülke iş adamlarının ortak çabası sayesinde bu dengesizlik çözülebilir'' dedi.

Türk firmalarının Çin'de daha çok tanıtım yapmalarını teşvik ettiklerini kaydeden Konuk Bakan, bu firmalara destek sağlayacaklarını söyledi ve şöyle devam etti:

''Biz de Çinli firmalara teklifte bulunacağız. Onların Türkiye'ye gelip, yatırım yapmalarını teşvik edeceğiz.

Yabancı yatırımcı politikaları ve lojistik konusunda da konuşacağımız çok konular var ve görüşmelerimizi devam edecek.

Bizim finansal kurumlarımız da Türkiye'de şube açmayı planlıyor. Türkiye'de bankalarımızdan bazı heyetler var, inceleme yapıyorlar. Aynı zamanda gıda güvenliği konusunda da işbirliğine devam edeceğiz.

-SORULAR-

Daha sonra Chen Deming gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin, iki ülke arasındaki ticaretin iki ülkenin para birimiyle yapılması konusunda Çin'in yaklaşımının ne olduğunu sorması üzerine Chen, dış ticaretlerini dolarla yaptıklarını, ancak euro ve Japon Yeni de kullandıklarını ifade ederek, ''Bazı şehirlerde firmalarımız ilgili ülkenin para birimi ile ticaret yapmaya başladı, deneme sürecindeyiz. Daha çok deneyim kazandıktan sonra bu politikayı yaygınlaştıracağız. Dış ticarette hangi para cinsinin kullanılacağına Çin Hükümeti karar vermiyor, firmalar karar veriyor. Firmalar kendileri karar verdikleri için bütün riskleri de kendileri üstleniyor'' dedi.

Çin'in döviz kuru politikasına ilişkin bir soru üzerine de Chen, Çin'in para birimi Yuan'ın istikrarını mutlaka koruması gerektiğini ifade ederek, ''Dünya ekonomisi şimdi iyileşme sürecinde. Bizim böyle bir politika uygulamamız dünya için bir sorumluluk. Dünyada dış ticaret anlık değişebilen bir alan. Yuan'ın değer kazanması ya da kaybetmesi ve istikrarsızlık dünya için faydalı olmaz. Biz aynı zamanda doların değerini korumasını istiyoruz. Bilindiği gibi çok miktarda Amerikan tahvillerine sahibiz'' diye konuştu.

Başka bir soru üzerine de Chen, gülerek, fındığı çok sevdiğini belirterek, ''Gazetede okudum. Günde 10 tane fındık yenmesi iyiymiş. Çin'de 1.3 milyar insan var bu kadar kişi fındık yemeye başlarsa herhalde Türkiye'deki fındıklar yetmez'' yanıtını verdi.

Basın toplantısının ardından konuk bakan ve heyete fındık ikram edildi.

A.A.

Bu haber 1,014 defa okundu.