Mahkeme varken Meclis'e ne gerek!

0 0 0000 00:00 tsi
Arınç'ın laikliğin tanımının yapılmaması nedeniyle Anayasa'nın 2. maddesinin gerekçesine bakılması gerektiğine ilişkin görüşüne, Sezer'den "Anayasa Mahkemesi kararlarında tanım yapılmışken bu yaklaşım yanlış" cevabı geldi

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM Başkanı Bülent Arınç'ın laikliğin tanımının Anayasa'da yapılmadığı için 2. maddenin gerekçesine bakmak gerektiğine ilişkin sözlerine 9 ay sonra cevap verdi. Sezer, laiklik ilkesinin Anayasa'ya girişinin 70. yıldönümü nedeniyle yayınladığı mesajda, "Anayasa'da ve Anayasa Mahkemesi kararlarında, laikliğin açıkça tanımı yapılmışken, madde gerekçesinden yola çıkılarak, laikliği tanımlamaya çalışmanın ya da 'gerekçedeki tanımı benimsemenin' hiç bir geçerliliği olamayacağını ve bu yaklaşımların Anayasa ile bağdaşmayacağını" öne sürdü.

LAİKLİĞİ SAVUNDU AMA YİNE TANIM YAPMADI

Cumhurbaşkanı Sezer, laiklik ilkesinin Anayasa'ya girişinin 70. yıl dönümü dolayısıyla bir mesaj yayınladı. Sezer, mesajında herhangi bir laiklik tanımı yapmazken, şunları söyledi: "Laiklikle Türk toplumunun uygar bir toplum durumuna gelmesini, akılcı ve insancıl düşünce sistemini benimseyerek, geleceğini yönlendirmesini amaçlayan Atatürk, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşılabilmesinin, öncelikle devletin toplumsal ve hukuksal yapısının dinsel kurallardan arındırılmasına bağlı olduğuna inanmıştır. Laiklik, Türkiye'nin ümmetçilikten ulusçuluğa, kulluktan yurttaşlığa, bağnazlıktan çağdaşlığa yönelişini simgeler."

TANIM MAHKEME KARARI

Anayasa'nın başlangıç bölümü, 24. maddesi ile Anayasa Mahkemesi'nin çeşitli kararlarında, laiklik ilkesinin, ülkenin toplumsal gerçekleri ışığında açık ve net biçimde anlamını ve tanımını bulduğunu öne süren Sezer, "Laiklik, din ve vicdan özgürlüğü değildir. Laiklik, tüm özgürlüklerin, bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğünün de güvencesidir. Laiklik, dinin devlet işlerine, politikaya ve toplumsal yaşama kesinlikle karıştırılamayacağı, devletin sosyal, ekonomik, siyasal ve hukuksal temel düzeninin kısmen de olsa din kurallarına dayandırılamayacağı düzenin adıdır. Anayasa'da ve Anayasa Mahkemesi kararlarında, laikliğin açıkça tanımı yapılmışken, madde gerekçesinden yola çıkılarak laikliği tanımlamaya çalışmanın ya da 'gerekçedeki tanımı benimsemenin' hiç bir geçerliliği olamaz ve bu yaklaşımlar Anayasa ile bağdaşmaz" dedi.

Mahkeme yasa koyucu değildir

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu: Anayasa ve yasaların maddelerinde açıklık bulunmaması halinde maddenin gerekçesine bakılır. Meclis'te kanunlar yapılırken maddelerin gerekçesi de yazılır. Çünkü madde metninde anlaşılamayan hususlar gerekçeye yazılır. Buna rağmen Anayasa Mahkemesi kendini yasa koyucu yerine koyarak kararlar vermektedir. Laiklik ilkesi devlet içindir. Toplum ve fert laik omaz. Fert inançlı veya inançsız olur.

Laikliğin tanımı belirsiz

Anayasa Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Kamalak: Anayasa'da laikliğin tanımının olmaması nedeniyle ilk olarak 2. maddenin gerekçesinin esas kabul edilmesi gerekli. Bunu en iyi Anayasa Mahkemesi üyeliği ve başkanlığı yapmış olan Sayın Sezer'in biliyor olması gerekir. Hatta maddenin tatbiki ve anlaşılması konusunda ilk önce gerekçeye bakılır, hatta gerekçe de yeterli olmazsa, o zaman Meclis tutanaklarına bakılır. Yazıktır ki Türk mevzuatında laiklik tanımlanmış değildir. Ortama göre değerlendiriliyor. Mesela 1920'lerdeki laiklik anlayışı ile 2000'lerdeki laiklik alayışı arasında çok büyük fark var. O tarihten bu yana anayasalar değişmiş, ama laikliğin tanımı yapılmamıştır. 1924 anayasasında 'devletin dini İslamdır' maddesi yer alıyordu, 1928'de bu hüküm anayasadan kaldırıldı ama yerine bir şey konulmadı. 1937'de laiklik anayasa hükmü oldu.

Gerekçeye müracaat ederiz

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Servet Armağan: Laikliğin ne olduğunun anlaşılabilmesi için Anayasa'nın 2. maddesinin gerekçesine müracaat etmek gerekli. Anayasa'da laiklik ilkesinin tanımı yoktur. Laiklikten ne anlaşılması gerektiği gerekçede ortaya konulmuştur. Bu gerekçeye göre dindarın olduğu kadar dinsizin de inançlarını rahatça yaşaması gerekir. Laiklikten ne anlamamız gerektiğini gerekçeye bakarak öğrenebiliyoruz. Burada devletin dini inançlarından dolayı kişiler arasında ayrım yapamayacağı düzenleniyor. Laiklik ilkesinin namaz kılana karışılmadığı gibi inançsız insana da karışılmaması gerektiğini bu gerekçe ortaya koyuyor.

Arınç ne demişti?

TBMM Başkanı Bülent Arınç, bir televizyon programında, laikliğin Anayasa'da kelime olarak yer aldığını ancak tarif edilmediğini belirterek, "O zaman ikinci maddenin gerekçesine bakmak lazım. Orada, 'hiçbir zaman dinsizlik anlamına gelmeyen laiklik, her ferdin istediği inanca, mezhebe sahip olabilmesi, ibadetini yapabilmesi ve dini inançlarından dolayı diğer vatandaşlardan farklı bir muameleye tabi kılınmaması anlamına gelir' deniliyor. Laikliğin tanımı denilince ben bunu anlıyorum" demişti. Arınç, ayrıca Anayasa'nın 24. maddesinin başlığının "laikliğin tarifi" değil, din ve vicdan hürriyeti olduğunu anımsatarak, Anayasanın 2. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olduğunun vurgulandığını dile getiriyordu.

Yenişafak

Bu haber 340 defa okundu.