ABD'nin yeni hedefi: Karadeniz!

0 0 0000 00:00 tsi
Türkiye'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından ASAM (Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi) hazırladığı raporda ABD-Türkiye ilişkilerinin 2007 yılında oldukça zorlu geçeceğini ileri sürdü... Sebep sadece Irak değil...

Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) tarafından hazırlanan ‘2007'ye Bakış’ raporu açıklandı. Raporda, “Başta Irak, İran ve AB bağlamındaki, dış ilişkilerdeki gelişmeler nedeniyle 2007 risk ve fırsatlarla dolu ama çok çetin bir dönem olmaya adaydır'' denildi.

ASAM'ın ‘2007'ye Bakış’ raporunda, bu yıl Türkiye'yi bekleyen belli başlı dış sorunlar ve olası gelişmeler değerlendirildi.
 
Raporda, Türk-ABD ilişkilerinden, Türkiye'nin AB sürecine, Ortadoğu'daki gelişmelerden, Orta Asya ve Kafkasya'daki gelişmelere kadar birçok başlıkta, Türkiye'yi dış ilişkilerinde bekleyen ‘olası bir gündem’ ortaya konuldu.
 
Türkiye'yi 2007 yılında meşgul edecek iki temel iç sorunun, “PKK terörüyle irtica tehdit ve tehlikesi” etrafında gelişecek tartışmalar olduğu öngörüldü. Raporda, “Kafkasya, Orta Asya, Balkanlar'daki durum, Kıbrıs ve Ege sorunları, terör, enerji, Batı dünyası ile İslam dünyası arasındaki gerginlikler, küreselleşme ülkemizi yakından ilgilendirecek, etkileyebilecek ve uygun politikalar üretmemiz gereken konulardır" denildi.

ABD ile ilişkiler
    
2007 yılında ABD'nin, Türkiye'nin AB sürecine verdiği desteği sürdürmesinin öngörüldüğü raporda, “Türkiye-ABD ilişkilerini en fazla gerecek gelişme Ermeni iddialarının ABD Kongresi tarafından benimsenmesi olacaktır” denildi.

Raporda, “ABD Kongresi’ndeki Demokrat liderlerin, Ermeni lobisinin baskılarına boyun eğmesi ve bir karar kabul edilmesi halinde, Türk-ABD ilişkilerinin ciddi ve kalıcı bir sarsıntı geçirebileceği”nin altı çizildi.

Ankara'nın ısrarlı olması halinde, Türkiye'nin Irak'ta, PKK terörüne karşı bir sınır ötesi operasyona girişmesine, ABD'nin bazı şartlarda razı olmak zorunda kalabileceği vurgulandı. 2007'de Kerkük konusunda yapılması öngörülen referandumun ertelenmesi konusunda ABD'nin tutumunun önemli olacağı belirtildi.

Irak için 2007 yılının, önemli bir politika değişikliğine gidilmediği takdirde, “Şiddetin, komşuların müdahalesinin arttığı ve ABD'nin ülkedeki dağılımını değiştirdiği” bir yıl olabileceğinin öngörüldüğü raporda, “Bu durumda, Irak'ın bölünmesi ABD için bir seçenek olmanın ötesinde, gerçeğin kendisi haline gelebilecektir” denildi.

Raporda ayrıca, Karadeniz'in artan şekilde Washington'ın ilgi alanına gireceği ve bu durumda Ankara'nın, Moskova ile Washington arasında ‘zor bir denge’ tutturmak durumunda kalabileceği öngörüldü.
    
Avrupa Birliği ve Kıbrıs
    
AB'nin çözüm bekleyen birçok iç sorununun bulunduğunun belirtildiği ASAM'ın ‘2007'ye Bakış’ raporunda, Türkiye-AB ilişkileriyle ilgili olarak, “Son dönemlerde Türkiye'nin üyeliğine kilitlenmiş olan AB'nin, 2007'de Türkiye konusuyla daha az meşgul olması ve kendi iç sorunlarını çözmeye yoğunlaşması muhtemeldir” denildi.

2007'nin ilk altı ayında AB Dönem Başkanlığı’nı yürütecek olan Almanya'nın, özellikle AB Anayasası’nı ele almasının ve Rusya ile ilişkilere odaklanmasının öngörüldüğü raporda, “Enerji konusu bağlamında, AB'nin Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerini güçlendireceği düşünülebilir” denildi.

Raporda, AB'nin ‘dış politikada etkisiz kaldığı’ yönündeki eleştiriler hatırlatılarak, “AB'nin Ortadoğu'da daha aktif bir rol üstlenmek için girişimlerini hızlandıracağı” tahmininde bulunuldu.

Kıbrıs konusunun, 2007 yılında da Türkiye-AB ilişkilerinde başlıca sorun olmayı sürdüreceğinin öngörüldüğü raporda, “Müzakere başlıklarının birçoğunun, Rum vetosu tehdidi nedeniyle açılamayacağı, bu yüzden 2007 yılında müzakere sürecinin yavaş işleyebileceği” bildirildi.

Raporda, Kıbrıs konusunun, Türkiye-AB ilişkilerini ‘etkileyen’ bir unsur konumunda iken, Rum kesiminin AB üyeliği ile birlikte, ilişkileri ‘belirleyen ve engelleyen’ bir faktör haline geldiği belirtildi.

KKTC'ye uygulanan ambargoların sınırlı olarak kaldırılmasının, Maraş'ın Rum yerleşimine açılması ile ilişkilendirilerek gündeme getirilebileceği kaydedilen raporda, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 7 Aralık 2006 tarihli 'Arestis Kararı'nın ışığında mülkiyet sorununda yaşanacak gelişmelerin 2007 Kıbrıs gündeminin baş sıralarını alacağı anlaşılmaktadır” denildi.
    
Türk- Yunan ilişkileri
    
ASAM'ın ‘2007'ye Bakış’ raporunda, Yunanistan'da 2004 yılında iktidara gelen Yeni Demokrasi Partisi Hükümeti’nin, “Türkiye- AB müzakere sürecinde Kıbrıs konusundaki taleplerinin karşılanmasına ağırlık veren” tutumunu 2007 yılında da sürdüreceği öngörüldü.

Türk- Yunan ilişkilerinde, son dönemde ılımlı bir atmosferin hakim olduğunun hatırlatıldığı raporda, “Mesele, bu atmosferin ne kadar samimi olduğu, Ege'ye ilişkin sorunların çözümü ve Türkiye'nin AB üyeliğine ne katkı yapacağı noktasında düğümlenmektedir” denildi.

Raporda ayrıca, Yunanistan'ın kısa ve orta vadede, Ege'den ziyade, “Ruhban Okulu, azınlık vakıflarının durumu, Patrikhane’nin ekümenlik iddiaları ve 'Pontus soykırımı' söylemleri” gibi konulardaki politikalarına yönelik çabalara ağırlık vereceği öngörüldü.
    
Ortadoğu
    
Ortadoğu'daki gelişmelerin de değerlendirildiği raporda, Irak için 2007 yılının kritik bir dönüm noktası olabileceği ve ülkede Şii ve Sünniler arasındaki iç savaşın devam etmesinin büyük bir olasılık olduğu belirtildi.

Irak için en önemli gelişmelerden birinin, ABD'nin yeni Irak politikasının belirlenmesi olacağının kaydedildiği raporda, Kerkük konusuna da değinilerek, “Kerkük'te 2007 sonuna kadar yapılması beklenen referandumun gerçekleşme olasılığı oldukça düşüktür” denildi.

İran'ın nükleer faaliyetleri yüzünden dış dünyayla gerginleşen ilişkilerinin, Türkiye'yi çok yakından ilgilendireceğinin vurgulandığı raporda, Türkiye'nin İran'a uygulanabilecek yaptırımları desteklemesi durumunda İran, desteklememesi durumundaysa ABD ile sorun yaşayabileceği öngörüldü.

Lübnan'daki durumun da ele alındığı raporda, bu ülkedeki gelişmelerin, Lübnan'da askeri bulunan Türkiye'yi doğrudan etkileyeceği, ancak ABD ve Batı'nın Fuat Sinyora hükümetine desteklerini sürdürmeleri ve hükümetin görevine devam etme ihtimalinin daha olası olduğu belirtildi.
    
Orta Asya ve Kafkasya
 
Raporda, Ermenistan'da bir yıl içindeki parlamento ve başkanlık seçimleri dolayısıyla Ermenistan'daki politikacıların Türkiye ve Azerbaycan'a karşı söylemlerini sertleştirebilecekleri vurgulandı.
 
2007'de Türkiye'yi Kafkasya bağlamında etkilemesi muhtemel olan gelişmelerden birinin “Ahıska Türklerinin Gürcistan'a geri dönüş süreci” olacağının vurgulandığı raporda, bu çerçevede bu yıl içinde Gürcistan'da Ahıska Türklerinin geri dönüş sürecine ilişkin yasanın kabul edilmesinin beklendiği kaydedildi.
 
Orta Asya cumhuriyetlerinde demokratikleşme yönünde yavaş fakat yükselen bir eğilimin bulunduğu belirtilen ASAM raporunda, Niyazov'un ölümünün ardından, 2007 yılının ilk aylarında yapılacak seçimlerin Türkmenistan'ın bundan sonraki çizgisi açısından önem taşıdığı vurgulandı.

CNNTurk

Bu haber 310 defa okundu.