Azınlık vakıfları

0 0 0000 00:00 tsi

AİHM, Fener Rum Lisesi Vakfı'nın açtığı tapu davası üzerine bir içtihat oluşturdu: Buna göre vakıfların eskiden herhangi bir tarihte tapu kaydıyla sahip olduğu taşınmazlar, devletlerin veya mahkemelerin kararıyla başkalarına devredilemez.
Vakıfların kuruluş senetleri değiştirilemez.
İşte bu iki gerekçeyle, AİHM, Fener Rum Vakfı'nın 1974 yılına kadar tapuyla sahip olduğu taşınmazın Türkiye tarafından ya iadesine veya tazminat ödenmesine karar verdi.
AİHM'nin bu kararı Türkiye'de, azınlık vakıflarının eskiden sahip olduğu taşınmazları geri almaları için emsal teşkil edecek. Hatta kamulaştırılmış Müslüman vakıfları için de emsal teşkil edip etmeyeceği tartışılabilir.
Önemli bir konu daha var: AİHM'nin kararı Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya ve Sırp bölgesinde kamulaştırılmış veya özel kişilere devredilmiş Müslüman Türk, Arnavut ve Boşnak vakıflarının eskiden sahip oldukları taşınmazları geri alabilmeleri için de kesinlikle bir emsal oluşturmaktadır.

Balkan vakıfları
Konuyu Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin'le görüştüm. Bu hususu kendilerinin de dikkate aldığını, incelediklerini söyledi. Henüz yasalaşmamış vakıflar tasarısında "Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü" kurulmasını öngördüklerini anlattı.
Tasarı yasalaştığında bu genel müdürlük yurtdışında kalmış vakıf eserlerimizin restorasyonuyla ilgileneceği gibi, mahkemelik konularda hukuki yardım da sağlayacak.
Tabii görev öncelikle Balkan derneklerine ve Balkan ülkelerindeki Müslüman cemaatlere, Türk, Arnavut ve Pomak azınlıklar ile Boşnaklara düşüyor.
Hem vakıf taşınmazlarının ve hukuki belgelerinin tespiti hem mevcut vakıf yöneticilerinin AİHM içtihadı konusunda bilgilendirilip dava açmaya yönlendirilmesi için...

AİHM'nin ölçüsü yok!
AİHM kararlarındaki bir çarpıklığa da Mehmet Ali Şahin dikkatimi çekti. Vakıf taşınmazlarının bedeli konusunda AİHM'nin adeta 'ölçüsü' yok. İki örnek:

İstanbul Beyoğlu'nda Asmalımescit Mahallesi'nde 505 metrekare genişliğinde "gazino ve apartman vasıflı" taşınmaza AİHM 910 bin euro değer biçiyor. Türkiye'nin, Fener Rum Vakfı'na ya bu parayı ödemesine veya taşınmazı devretmesine hüküm veriyor.
Yine Beyoğlu'nda Şehitmuhtar Mahallesi, İstiklal Caddesi'nde 86 metrekarelik bir "kâgir ve dükkân vasıflı ev" için AİHM tam 2 milyon 200 bin euro değer biçiyor! Türkiye'nin ya bu parayı veya bu taşınmazı Yedikule Surp Pirgiç Ermeni Hastanesi Vakfı'na vermesini kararlaştırıyor.
Kararın hukuki tartışması bir kenara, bu kadar fark olur mu?! Üstelik daha küçük taşınmaza anormal derecede daha yüksek bedel!
AİHM gerektiğinde dava konusu yerlere 'bilirkişi' niteliğinde inceleme heyetleri gönderiyor. Ama böylesine masa başı, keyfi takdiri, Strasbourg'daki AİHM'nin taşınmaz bedelleri konusunda adeta hiçbir 'ölçü'ye sahip olmadığını da gösteriyor!
Emlakten anlayanlara sordum, bu bedel takdirinin "ölçüsüz ve astronomik" olduğunu söylediler.
AİHM'nin içtihatları elbette hukuken tartışılabilir, 'adli hata' da olabilir. Ama AİHM 'haksız ticari kazanç' kapısı haline gelmemeye dikkat etmelidir; saygın olmak istiyorsa.

Bu haber 302 defa okundu.