İdeal kilo için ideal uyku

0 0 0000 00:00 tsi
Yorgunluk, halsizlik, eklem ağrısı, sırt ağrısı, sinirlilik, endişe hali, gerginlik gibi sorunları olan kişiler, nedense şikayetlerinin 'iyi uyuyamamalarına bağlı olabileceğini' pek düşünmezler... Uykumuz kilomuzu bile etkiliyor.

‘İyi beslenmek' mi önemlidir, yoksa 'iyi uyumak' mı?

Yorgunluk, halsizlik, eklem ağrısı, sırt ağrısı, sinirlilik, endişe hali, gerginlik gibi sorunları olan kişiler, nedense şikayetlerinin 'iyi uyuyamamalarına bağlı olabileceğini' pek düşünmezler...

Hastalarıma, bana geliş nedenleri ne olursa olsun, uykularının nasıl olduğunu sorarım. Çünkü iyi bir uyku; sağlıklı bir sinir sisteminin en güzel göstergelerinden birisidir. Eğer hastam 'Başımı yastığa koyar koymaz uyuyorum...' derse çok sevinirim; bilirim ki o hasta pek çok hastalığa karşı daha dirençlidir ve çabuk iyileşir.

Uykunun temelinde (hastalıkların çoğunda olduğu gibi) genetik yapımızın büyük önemi vardır. Yani sizin uykunuz, büyük ölçüde örneğin dedenizin veya halanızın uykusuna benzemiş olabilir. Örneğin genetik olarak 'Tavuk tipi' uyku yapınız varsa erkenden uykunuz gelir. Bu tip şanslı insanlar, aynı elektrik düğmesini kapar gibi beyinlerini kapayıp sabaha kadar kütük gibi uyurlar. 'Baykuş tipi' uyku yapısı olan insanlar ise tam aksi gece olunca daha enerjik olur bir türlü uyumak istemezler. Bu kişiler gece yaşamayı, çalışmayı, eğlenmeyi sever, bir türlü uyumak istemezler.

Erişkinler için iyi uyku nedir?

İyi uyku deyince benim aklıma Türk filmlerinden bir sahne gelir. Hepiniz hatırlayacaksınız; iyi kalpli, güzel kız, sığındığı evde ilk gecenin sabahında gülümseyip, esneyerek, ellerini iki yana açıp gerinerek uyanıyor. Her halinden mutlu ve dinlenmiş olduğu belli. İşte iyi uyku budur. 'Günümüz yaşam koşullarında kaç kişi böyle dinlenmiş ve mutlu uyanıyor?' diye sorarsanız kendi çevrem ve hastalarım içinde yüz kişiden on kişi belki...

'Yattıktan sonra en geç yarım saat içinde uykuya dalıyor, 7-8 saat uyuduktan sonra dinlenmiş olarak kalkıyorsanız' iyi uyuyorsunuz demektir. Gördüğünüz gibi sadece süre önemli değil, kalkarken kendinizi uykunuzu almış, dinlenmiş hissetmeniz de önemli. Araştırmacılar erişkinlerde ideal uyku süresinin 7-8 saat olduğunu söylüyorlar. Altı yıl boyunca takip edilen bir milyon kişi içinde en uzun yaşayanlar günde 7 saat uyuyanlar. Günde 4.5 saatten az veya 9 saatten fazla uyuyanlarda ölüm oranı yüksek bulunuyor. Tabii ki her insanın uyku ihtiyacı-uyku yapısı farklıdır. Ben dinlenmiş olarak kalkma şartıyla 6 saat uykunun bile yeterli olacağını düşünüyorum. Unutmayın, daha az uyursanız uykuya borçlanırsınız; borçlar birikir ve günün birinde önemli bir hastalık olarak karşınıza çıkar....

Uykunun fazlası da zararlı mı?

Çalışmalar günde 9 saatten fazla uyuyanlarda Parkinson hastalığı gelişme riskinin iki misli arttığını gösteriyor. Size tavsiyem (istisnaları ve pazar günlerini saymazsak) günde 8 saatten fazla uyumayın. Saat kurun ve kalkın. Bu arada dünyada mutlu olacak, keyifle yapılacak pek çok uğraşı olduğunu unutmayın.

Çocuklar farklı. Çocuklarınızın hastalıklara dirençli olmasını, iyi bir zihinsel ve bedensel gelişim göstermesini istiyorsanız en az 9-10 saat uyumalarını sağlayın. Unutmayın çocuğunuz uykuda iken büyüme hormonu salgılanması artıyor. Yatma saati konusunda yeteri kadar disiplinli olmayıp çocuğunuza küçük yaşta bu alışkanlığı kazandıramazsanız onun büyüdüğünde 'bilgisayar veya televizyon başında hiç uyumadan yaşamaya çalışan' zombi gençlerden biri olduğunu görürsünüz...

Uykusuzluk veya kalitesiz uyku nelere sebep oluyor...

1. Kötü uyku pek çok hastalığı tetikler veya seyrini kötüleştirir. Gönüllüler üzerinde yapılan bir çalışmada 6 gün süreyle günde 4 saatten az uyuyan hastaların kan şekerlerinde ve tansiyonlarında yükselme görülmüştür

2. Araştırmalar uykusuz kişilerin kilo aldığını (veya kilo veremediğini) gösteriyor. 6.800 kadın üzerinde yapılan bir çalışmada günde 5 saat veya daha az uyuyan kadınların uzun vadede kilo aldıkları görülmüş.

3. İyi uyuyamayan kişilerin bağışıklık sistemleri zayıflar, enfeksiyonlardan daha kolay etkilenirler..

4. Tansiyonu yüksek olan hastaların uykularına çok dikkat etmeleri gerekir. Tansiyonlu hastalar düzenli ve kaliteli uyuduklarında tansiyonları daha kolay kontrol altına girer. Tam aksi uykusuz geçen günlerin arkasından tansiyonlarında yükselmeler olur. (Bu yüzden pek çok kişiye yanlışlıkla tansiyon yüksekliği tanısı konulduğunu görüyorum)

5. İyi uyuyamayanlarda kronik yorgunluk, depresyon ve gerginlik daha çok görülüyor...

6. İyi uyuyamayan kişiler uyuyanlara göre 5 misli daha fazla trafik kazası veya iş kazası yapıyorlar.

7. İyi uyuyamayanlar genelde daha unutkan oluyorlar. Problem çözme, konsantre olma yeteneklerini kaybediyorlar...

Dr. Murat Kınıkoğlu
Akşam

Bu haber 408 defa okundu.