IMF Türkiye'den neden çekiniyor?

2 Şubat 2009 16:46 tsi
Diğer ülkelere gelince kamu harcamalarını sorun etmeyen IMF, konu Türkiye olunca neden tam tersi bir tavır sergiliyor? Özel bir husumet mi söz konusu?

Ümit İzmen / Taraf'taki yazısından ilgili kısım:

IMF anlaşmasını beklerken

Genel olarak vergi indirimleri ekonomiye daha süratle etki etse de, yoğun belirsizliğin yol açtığı aşırı ihtiyatlı davranış, vergi indirimlerinin beklenen etkiyi yaratmasına engel oluyor. Artan kamu harcamalarının ekonomi üzerindeki uyarıcı etkisinin ortaya çıkması zaman alıyor olsa da, bu kriz zaten o kadar uzun sürecek ki, sonuçları görmek için yeteri kadar vaktimiz olacak. Özellikle alt yapı yatırımları talebi uyararak büyümeyi canlandırır, hem de ekonomide etkinlik artışı sağlayarak uzun dönemli büyüme üzerinde olumlu etki yapar. Dolayısıyla, bu kriz koşullarında özellikle istihdam yaratan kamu harcamalarına kimsenin itiraz edecek durumu olmaz.

Türkiye’de işçi, işveren, bürokrasi, siyaset, tüm kesimler, devletin kapsamlı bir paket uygulamasını istiyor. Amaç küçülmenin yavaşlatılması. Diğer ülkeler söz konusu olduğunda, kamunun ciddi bir kaynak aktararak krize müdahale etmesini savunan IMF, aynı şeyi isteyen Türkiye ile anlaşamıyor. Ortada bir gariplik olduğu açık. Bu gariplik karşısında duyacağımız klasik açıklama, IMF’nin, Türkiye’ye ikiyüzlü davrandığıdır. Uluslarüstü bir yapının niye üyeleri arasında ayrımcılık yaptığını, ya da IMF’de çalışan memurların niye Türkiye’ye karşı özel bir husumeti olduğunu hiç anlayamadığım için, bu açıklama bana herhangi bir şey ifade etmiyor. Ben de, konuyu anlamak üzere, IMF’nin Kriz Karşısında Maliye Politikası başlıklı dokümanını inceledim.

IMF, gelecekte kamu borcunun çevrilmesini tehlikeye sokmadığı sürece, kamu harcamalarının artırılmasına karşı değil. Hatta tam tersine ekonominin canlandırılması için vergilerin düşürülmesini ve harcamaların artırılmasını öneriyor. Yani eğer hükümetin derdi seçim fırsatçılığı yapmaksa, kalıcı bir sorun yaratmadığı sürece IMF buna itiraz etmese gerek. Öte taraftan, kamu dengesindeki bozulmanın kriz koşulları sona erdikten sonra devam etmesini ise engellemek gerekir. Muhtemelen sorun da buradan kaynaklanıyor.

IMF’ye göre, vergi indirimleri sadece geçici bir süre için yapılmalı. Artan harcamaların ne zaman, nasıl kesileceği, bozulan kamu bütçesinin hangi yöntemlerle yeniden rayına oturtulacağı baştan açık ve net olarak belirlenmeli. Yarardan çok zarar getiren harcama türlerini kullanmamak gerekiyor. Özellikle, bir kez uygulanmaya başlandıktan sonra kaldırılması politik olarak çok zor olan vergi indirimi, yatırım indirimi, hızlandırılmış amortisman ve yüksek memur maaşı artışı gibi uygulamalar ile vergi afları ve sektör spesifik teşviklerden kaçınmak gerekiyor.

IMF ile anlaşmanın bir türlü sonuçlanamamasının nedeni de herhalde IMF’nin bu kara listesi. Yoksa başka ülkelerde kamu bütçesinde süreli ve sınırlı bozulmaya itiraz etmeyen IMF’nin Türkiye mevzubahis olunca fikir değiştirmesi değil. Gazze Paneli’nin ardından hükümetin seçim rüşveti vermeye pek ihtiyacının kalmamış olduğunu da dikkate almak gerekiyor.

Bu haber 792 defa okundu.