İran ve Sudan Avrupa bankalarını sallıyor!

15 Ocak 2009 15:06 tsi
Britanya'nın en büyük bankasından biri ABD'li savcı tarafından soruşturma altına alındı. Diğer büyük Avrupa bankaları da sırada...Soruşturmanın sebebi ne?

Süleyman Yaşar / Taraf

Bankalar nasıl karapara akladı

Karapara akladıkları gerekçesiyle Avrupa’nın dokuz büyük bankası hakkında New York Savcısı Robert M. Morgenthau soruşturma başlattı. Savcı Morgenthau’ya göre İran ve Sudan’a ABD’den silah ve silah yapımında kullanılan hammaddeler satılmış ve bunların bedelleri Avrupalı büyük bankalar tarafından ABD’ye transfer edilmiş.

12 Ocak 2009 tarihli Financial Times ve The Wall Street Journal gazetelerinin New York Savcısı’nın Federal Savcı’yla birlikle yaptığı soruşturmayla ilgili yayınladığı haberlerde, İran’a 30 bin ton tungsten maddesi satıldığı belirtildi. Bu madde buzdolabı yapımı için sipariş edilmiş görünüyor. Oysa savcıya göre, tungsten maddesi sertliği nedeniyle silah yapımında kullanılıyor. Savcı, İran’ın 30 bin ton tungsteni uzun mesafeli füze imalinde kullanmak üzere ithal ettiğini ileri sürüyor.

New York Savcısı’nın ilk tespitlerine göre, Britanya’nın en büyük bankalarından olan Lloyds TSB, İran bankalarından 300 milyon dolardan fazla parayı ABD’de bulunan alıcılara transfer etmiş. Ayrıca aynı banka, Sudan’dan 20 milyon dolardan fazla parayı yine ABD’deki alıcılara ulaştırmış. Savcı, silah ve silah yapımında kullanılan madde satışının karşılığında, 1990’dan günümüze kadar milyarlarca doların bu ülkelerden ABD’ye transfer edildiğini iddia ediyor.

“Mallar satılmış, parası da alınmış, ne var bunda” diye sorabilirsiniz. Durum öyle değil. ABD, İran ve Sudan’a ambargo uygulayan bir ülke. ABD yasalarına göre, terörizme destek verdiği ileri sürülen İran’la ve Darfur’da soykırım yapan Sudan’la ekonomik ve mali ilişki kurmak yasak. Buna karşın ABD’li şirketler İran’a ve Sudan’a milyarlarca dolarlık silah satmışlar. Bu silahların bedellerini de Avrupalı bankalar üzerinden ABD’ye transfer etmişler.

New York Savcısı’nın incelemelerinde ABD’li firmalar henüz tespit edilemedi. Çünkü Lloyds TSB, elektronik para transferlerinin alıcı kayıtlarını silmiş. Şimdi Lloyds TSB, ABD’nin ambargo uyguladığı İran ve Sudan’dan para transferi yaparak kuralları çiğnediği gerekçesiyle açılan davanın mahkeme dışında anlaşarak çözülmesi için 350 milyon dolar ceza ödemeyi teklif ediyor. Savcı bu teklif karşısında açıklama yapmadı ama diğer Avrupalı bankaları da incelediklerini belirtti.

Peki, bundan sonra ne olacak? Eğer bankaların bilerek bu transferleri yaptıkları tespit edilirse, uluslararası yasaları ihlal etmek, terörizme ve soykırıma destek vermek suçundan bu bankalar yargılanacak. Amerikan Hazine Bakanlığı ve CIA da banka kayıtlarını incelemeye aldılar.

Şu anda sorgulamanın tıkandığı nokta, silah ve silah yapımında kullanılan maddeleri satan ABD’li firmaların isimlerinin henüz belirlenememiş olması. Ancak günümüz dünyasının ileri teknolojisinde çareler tükenmiyor. Para transferlerinin kayıtları elektronik ortamda banka tarafından silinmiş olsa da, paranın iki tarafında yer alan hem satıcıları hem de alıcıları yine de bulmak mümkün. Çünkü teknoloji buna da imkân veriyor.

Terörizm ve soykırım yapacaklarını bile bile bu ülkelere silah satan ABD şirketlerinin üstü örtülüp sadece karapara aklamak suçundan bankalar yargılanırsa sorun çok yüzeysel çözülmüş olacak. Çünkü silahları satan şirketlerin de bulunması gerekiyor. İşte bu nedenle yeni ABD Başkanı Barack Obama’yı her yönden zorlu bir politik süreç bekliyor. ABD’deki bütün bu yasadışı silah satışlarının ortaya çıkartılması şart. Aksi takdirde Başkan Obama’nın dünya barışını sağlamaya dönük politikası sözde kalabilir.

Bu haber 1,207 defa okundu.