İlaç araştırmaları ilaç firmalarının tekelinde!

Resmi ismiyle "Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik" yenilendi. Bu yönetmelik özellikle ilaç deneylerinde Türk insanın nasıl kobay olacağını belirliyor. Yönetmelik daha taslak halinde iken konuyu gündeme getiren ve duyarlı uzmanların görüşlerine başvurarak sizleri bilgilendiren iyibilgi, toplum sağlığına verdiği önem ve insanların iyi yaşaması için doğru bilgileri, doğru adreslerden alıp sizleri bilgilendirmeye devam ediyor.

Yeni yönetmelikte en çok dikkati çeken noktalardan biri 15. Madde! Bu madde ile, klinik araştırmalara özel hastanelerin de eklenmiş olması! Eski yönetmelikte sadece eğitim ve araştırma hastanelerinde, etik kurulların gözetiminde yapılan ilaç deneyleri artık özel hastanelerde de yapılabilecek, peki bu ne gibi riskler taşıyor?

İstanbul Tabip Odası Başkanı ve Marmara Üniversitesi Genel Cerrahi A.B.D. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Aktan iyibilginin sorularını yanıtladı.

‘Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik’in eski halinde, araştırmalar sadece eğitim hastaneleri ve üniversite hastanelerinde yapılabiliyordu, şimdi ise özel hastanelerde deneylerin önü açıldı. Peki bu ne anlama geliyor?

“Bu gerçekten çok önemli bir konu! Klinik araştırmalarda özel hastanelerin önünün açılması kontrolü zorlaştıracak. Şu an devam eden eski yönetmeliğe göre araştırma ile ilgili bir proje hazırlanıyor ve etik kurula sunuluyordu, etik kurulda yapılabilir veya yapılamaz diye karar veriyordu. Devamında da denetlemeleri yapıyordu. Denetleme yapılıyordu ama açık vardı. Yeni yönetmelikle denetleme iyice zorlaşacak.

Çünkü artık etik kurul yapısında da değişiklik olacak. Eskisi gibi her hastanede etik kurul olmayacak. Yöresel bir etik kurul olacak ve denetimler onlar tarafından takip edilecek. Ancak hali hazırda tam gerektiği gibi denetim yapılamazken, özel hastanelerin işin içine girmesi ve etik kurulların da yöresel olması kontrolü zorlaştıracak.

Denetimler konusunda açık var, kontrol zorlaşacak!

Yurt dışında bu tür takipleri kurumsal bir inceleme kurulu yapar. Büyük bir kuruldur ve sırf bu denetimleri takip eder. Türkiye’de denetimler konusunda zaten açık var, açık kapanmadan yönetmeliğin yenilenmesi ve özel hastanelerle deney alanlarının genişletilmesi kontrol açısından büyük riskler doğurabilir!"

-A.B.D. ve Avrupa’da yıllardır yapılan ilaç deneyleri, sonuçları ve insanlarda bıraktığı hasarlar tüm dünyada konuşuluyor. Ve göz göre göre Türkiye’de ilaç deneylerinin alanı genişletiliyor. Peki bu konuda hiçbir şey yapılamaz mı?

"Yenilenen “Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik” genel hatları ile bir önceki yönetmeliğe göre daha iyi denebilir, tabiî ki bilimin ilerlemesi için ilaç araştırmaları yapılmak zorunda. Ancak bu araştırmalar insan sağlığının tamamen yararına olacak, insana zarar vermeyecek şekilde olmalı.

İlaç araştırmaları ilaç firmalarının tekelinde

En büyük problem araştırması yapılan ilaçların maliyetinin çok yüksek olması ile başlıyor. İlaç fiyatları yüksek olduğu için, şahıslar, hastaneler veya doktorlar bu yüksek maliyetleri karşılayamıyor. Maliyeti ilaç firmaları üstleniyor bu durum sonucunda ilaçların etkisi ile ilgili gelişmeler doktorların elinde değil ilaç firmaları elinde toplanıyor ve oradan takip ediliyor. Değişik hastanelerden ve deneklerden gelen tüm sonuçlar ilaç firmasında toplanıyor, ilaç firmaları işlerine gelmeyen sonuçları yayınlamayabiliyor!

Ayrıca, Faz I- Faz II – Faz III aşamasında deneklerin sigortalanması isteniyor, sigorta maliyeti çok yüksek! Burada da ilaç firmaları devreye girip maddi güçlerini ortaya koyuyor, bu masrafları da üstleniyor. Yani tüm insiyatif onların elinde oluyor. Bir nevi tekelleşme diyebiliriz. Kısaca, ilaç araştırmaları ilaç firmalarının tekelinde!

Bu sadece Türkiye’de değil tüm dünyada böyle, dünyada 7 büyük ilaç firması, ilaç üretiminin % 80’inini elinde tutuyor.”

Şehit kobay askerler mi geliyor? 

iyibilgi’nin kamuoyunu uyaran ilk kobay haberi için tıklayınız

www.iyibilgi.com özel Nihal Doğan