0 0 0000

Stratejik öngörü

Bir düşünce kuruluşunun gazetelere yansıyan değerlendirmelerini okudum. Stratejik öngörüler, geleceğe ışık tutmak yerine var olan düşüncelerle aynı yönde ve nitelikte değerlendirmeler içeriyordu.

Ortada haritaların uçuştuğu, bölgedeki tüm ülkelerin sınırlarının değişeceğinden söz edildiği günümüzde önce geleceğin Türkiye’sinin nasıl olacağı konusunda bir tahmin yapmak gerekliydi. Ülkemizin küçüleceğini öngörmüyorum ama değişeceğinden de hiç şüphem yok. Değişim nitel ya da nicel olabilir. Bugünün devletleriyle geleceğin devletlerinin aynı olmayacağı, büyük nitelik değişikliğine uğrayacakları söylenebilir. Teknolojideki gelişmeler ve bunun sonucu olarak ekonominin milli sınırları aşan bir niteliğe kavuşması kullandığımız kavramların içeriğini tamamen değiştirebilir. Mesela bir ülkenin ucuz işçiyi ülkesine getirip üretim yapmak yerine sermayeyi ucuz işçinin olduğu yere götürüp üretim yapması ve bu malları ithal etmesi görünüşte üretim yapılan ülkenin gelişmesi olarak algılanır. Bu ülkenin kalkındığı varsayılır. Bu hüküm ne kadar doğrudur? Gerçekte refahı artan, üretimi planlayan ülkedir ve üretim yapılan ülke sadece düşük ücretli işçinin aldığı ücretle yetinir. Başlangıçta bu ülkenin milli gelirinde artış görülür ama bunun bir üst sınırı vardır ve bir süre sonra gelişme durur.

Bunun siyasi sonuçları da vardır. Devletler geçmişte sahip oldukları hareket imkanlarını kaybeder ve ekonomiye egemen olanlar siyasi gelişmelerin yönünü belirler. Eğitim ve medya üzerinde kuracakları kontrol mekanizmaları halkın eğilimlerini bire bir tayin eder. Artık küçük devlet olmak, daha doğrusu hem küçük olup hem devlet gibi davranabilmek mümkün değildir.

Milli gelir artık milli olma vasfını kaybetmiştir. Bir mal ya da hizmetin hangi sınırlar içinde üretildiğinin önemi yoktur. Bu üretimi kontrol edenler aktör konumundadır ve bildik kavramlarla analiz yapmak bir anlam taşımaz.

Bu durumun yadırganacak ve şikayet edilecek bir yanı yoktur. Mesela uçağın icadı onunla ilgili birçok kavramın oluşmasına yol açmıştır ve bu kavramlar daha önce yoktu. Yaşadığımız çağı eski kavramlarla açıklayamayacağımız bir gün anlaşılacaktır. Öyleyse geleceğe ait öngörülerde bulunurken eski kalıpların içinde kalmak ve geleceği alıştığımız kavramlarla açıklamak yeterli olmayacaktır.

Bu sadece bizim karşılaşacağımız bir durum değildir. Herkes değişmek zorundadır ve bunu en çabuk yapan ön sırada yerini alacaktır. Geçmişte büyük bir güç olacağı, ABD ve Rusya’nın, önünde olmasa bile, yanında yer alacağı düşünülen Avrupa, kalıpları kıramadığı için, geride kalmaktadır.

Benim stratejik öngörüm ülkemizin bir güç odağının merkezini oluşturmak şansına ve konumuna sahip olduğu biçimindedir ve tek eksiği, düşünce kuruluşlarımız gibi var olanın dışına çıkamamasıdır.

Bu yazı 1,076 defa okundu.