En Sıcak Konular

Nasuhi Güngör


Nasuhi Güngör
0 0 0000

‘Gergin Barış’ın sonu mu?



Türkiye ve İran arasında iplerin bu kadar gerilmesi, kimi ne kadar memnun eder bilemiyorum. Ama gerçek şu ki, farklı medeniyet tasavvurlarına ve yorumlarına rağmen, bu iki ülkenin rekabetten çatışmaya doğru ilerlemesi hayra alamet değil.
 
Esasen ‘rekabet’, Balkanlardan Kafkaslara, hatta Ortaasya’ya, Suriye’den Irak’a kadar geniş bir alanda adı konulmamış biçimde devam ediyor. Ankara ve Tahran, yüzyıllardır devam eden ‘gergin barış’ halini koruma ve devam ettirme konusunda birkaç istisna dışında bugüne kadar dikkatli oldular. ‘Gergin barış’ kavramı şu ana kadar kullanıldı mı bilmiyorum. Ancak Türkiye-İran ilişkilerinin tarihini ancak böyle bir kavramlaştırmayla ifade edebildim.
 
1979’daki rejim değişikliğinin ardından, Irak’la uzun bir savaş yaşayan İran, 1990’lı yılların başından itibaren çok daha etkin ve pragmatist bir dış politika izlemeye başladı. Bu politikanın İslam dünyasında farklı etkileri ve karşılıkları oldu. Diğer yandan 1979 Devrimi’nin de gerek algı, gerekse yöntem açısından neredeyse İslam dünyasının tamamında, hemen tüm İslami hareketleri bir şekilde etkilediğini de unutmamak gerekiyor.
 
Suriye sorunu, 1982’de yaşanan Hama katliamı üzerinden belli sorular ve kuşkular uyandırsa da, İran’a yönelik eleştiri oklarının ciddi boyutlara ulaşması, son bir yılda yaşanan süreçle ortaya çıktı. İran yönetiminin, Şam rejiminin arkasında durması, bunu kendi politik kurgusu açısından vazgeçilmez olarak tanımlaması ve sonuç itibarıyla askeri anlamda da bu desteği ortaya koyması, ciddi bir ayrışmanın işaretlerini veriyor.
 
Dolayısıyla bu dönem itibarıyla İslam dünyasının geniş kesimlerinde, Suriye meselesi üzerinden İran’a yönelik tepki ve öfkenin daha da tırmanacağını öngörmek zor değil. Tahran’ın pragmatizmi, bu öfkeyi azaltmak yerine daha da tırmandırıyor.
 
Gelin görün ki, tablo bundan ibaret değil. Her şeyden önce İran’a yönelik kuşatmanın uluslararası boyutu, öyle bir kalemde silinip atılacak hafiflikte değil. ‘İran aslında ABD ve İsrail’e anlaşmalı olarak bu işleri yapıyor. İslam dünyası içinde bir truva atı’ gibi dahiyane (!) yorumları bir kenara bırakırsak, uluslararası sistemin İran’la hesaplaşmasının henüz bitmediğini, hatta yeni başladığını da söyleyebiliriz.
 
Çok geniş bir alanda farklı tonlarla olsa da etkinlik sahibi olan İhvanı Müslimin (Müslüman Kardeşler) ve benzeri siyasi oluşumların; bir bölümü tarihten, bir bölümü siyasi rekabetten kaynaklanan bu öfke ateşine durmaksızın odun taşıdığı/taşıyacağı sır değil. Dolaysıyla yüzyıllardır kimin haklı kimin haksız olduğunun zerre kadar önem taşımağı Şii-Sünni fay hattı, herkesin katkısıyla sürekli hareketli olacak ve birileri de bu hattı sürekli kaşıyacak.
 
Bunların hiçbirisine söyleyebilecek sözüm yok. Ancak ilgilendiğim tek bir başlık var. Acaba Türkiye bu hengamenin, cadı kazanının ve fitne ateşinin içinde nasıl bir duruşla yoluna devam edecek. Gelinen noktada, Tahran’la gerilen ilişkileri nasıl bir zeminde devam ettirecek. Karşı tarafın farkında olup olmaması bir yana, böyle bir çatışmanın bizi ve herkesi nasıl bir ateşe atabileceğini doğru okuyabilecek mi.
 
Türkiye’de, bir köşede hazır bekleyen ve ‘İran’ın başına taş düşse de bayram etsek’ diyen çevreler var. Bunların iflah olmayacakları da malum. Ancak bugünkü siyasi iktidarı oluşturan ‘akıl’, iki farklı medeniyet tasavvurunun çatışmasının nelere mal olabileceği konusunda hayli ciddi bir birikim ve öngörüye sahip.
 
Öfkeyi karşılıklı olarak tırmandırmanın kimseye yararı yok. Bu kavgayı kimin başlattığını bile hatırlayamayacak bir kaosun içine düşmeden, yeniden konuşmanın yollarını birlikte aramak zorundayız.
 
Her şeye, evet her şeye rağmen...

star


Bu yazı 1,112 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 6 Nisan 2013 Kraliyet patron, biz taşeron muyuz?
    • 27 Eylül 2012 Ordu neden değişmek zorunda
    • 21 Eylül 2012 Eylül ayının kara listesi
    • 14 Eylül 2012 Yeni Türkiye ve yeni ekonomik model
    • 13 Eylül 2012 Libya saldırısı ve Türkiye’nin kodları
    • 3 Eylül 2012 Türkiye’nin yalnızlığı ve Mısır
    • 30 Ağustos 2012 Ankara-Paris rekabeti
    • 24 Ağustos 2012 İstihbarat zaafı var mı?
    • 23 Ağustos 2012 BDP niçin çıldırdı?
    • 17 Ağustos 2012 Fırsat treni telaşı
    • 16 Ağustos 2012 Yola nasıl devam edeceğiz?
    • 10 Ağustos 2012 ‘Gergin Barış’ın sonu mu?
    • 6 Ağustos 2012 PKK’nın intiharı
    • 27 Temmuz 2012 Henüz vakit varken
    • 20 Temmuz 2012 Suriye sorunu ve Türkiye’nin özgüveni
    • 19 Temmuz 2012 Şam’daki patlama ve Moskova’daki Türkiye
    • 28 Haziran 2012 Türkiye itibar mı kaybediyor?
    • 22 Haziran 2012 Mısır, Suriye ve derin iktidarlar
    • 21 Haziran 2012 Müzakere akıldır, güçtür
    • 14 Haziran 2012 Beka endişesinin dayanılmaz cazibesi

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    5,260 µs