0 0 0000

O tablo ve ince çizgi

Önümüzdeki tabloda hemen dikkati çeken vahim bir yanlışlık var.Tabloda önde bir kitap görünüyor; henüz gün yüzüne çıkmamış, bir bilgisayardan diğerlerine aktarılarak birkaç adet çoğaltılmış bir kitap...

Kitabın üzerine polisler üşüşmüş; onları bilgisayarların peşine düşüren de bir mahkeme kararı... Mahkeme kararı ise savcının 'gizli örgüt belgesi' mütalaası üzerine verilmiş; kararı veren yargıç, polisleri, 'gizli örgüt belgesi' sayılan nüshaları bilgisayarlardan yok etmek üzere göndermiş oluyor...

Herhalde tabloyu gözünüzün önünde canlandırdınız. TV haberleri ve tartışmaları bir tarafa, dünkü gazete başlıkları bile vahameti ortaya koyuyor: Bugünün dünyasında yazılı bir metni kaynağında yok etmeyi amaçlayan her türlü müdahale yadırganıyor.

'Yadırganıyor' fiilinin bu olayda zayıf kaçtığının farkındayım elbette. Artık bu tür müdahaleler genellikle demokrasiye aldırmayan yönetimler tarafından yapılıyor; 'düşünceye müdahale' anlamına gelen her türlü tasarruf, yalnızca yadırganmıyor demokrasilerde, büyük bir ayıp -hatta 'suç'-olarak kabul ediliyor. Yazılı metin, makale, broşür, kitap, 'düşünce özgürlüğü' kapsamı içerisinde korunuyor bugünün dünyasında...

Peki o metin gerçekten bir 'gizli örgüt belgesi' ise?

Hiç kuşku yok, hukuk sistemlerinde düşünce ve düşünceyi ifade söz konusu olduğunda, 'yasal' ile 'yasaklı' arasındaki çizgi olağanüstü ince. Düşüncenin nerede bitip nerede yasak eyleme dönüştüğü biraz muğlak. Ancak üzerinde durduğumuz tablo, belli bir 'kitap' ile ilgili olduğu için, öyle fazla karışık değil.

Sağdan-soldan gelen iddialar doğru bile olsa, yayınlanıp resmen takibata uğrayana kadar, her düşünce ürünü 'yasallık sınırları içinde' kabul edilmek zorunda.

Kitaplı bir uygarlığın mensupları olduğumuz ve demokrasi-dışı dönemlerde 'yasak kitap' kavramı yüzünden okuyamadığımız ve okutamadığımız eserlere en fazla bizler yandığımız için, bu konuda en fazla hassasiyet duyması gereken insanlar bizleriz.

Düşünceden zarar gelmez, en kötü düşünce bile onun yanlışlığını ortaya koyma fırsatı sağladığı için yararlıdır. Bizim uygarlık alanımıza girenlerin en temel özelliği şudur: Her görüşü dikkatle dinler ve içlerinden en doğrusunu benimseriz... Bir zamanlar yaygın kullanımda bulunan 'Dar-ül İslâm' kavramı da aslında 'her düşüncenin serbestçe ifade edilebildiği özgürlük coğrafyası' anlamına gelir...

Savcılar 'suçlu' peşinde koşarken, ya da mahkemeler onların bu çabalarına destek çıkarken, yasaların kendilerine verdiği yetkileri kullanıyor olabilirler; ancak kullanılan yetkinin 'özgürlük' alanına ait olduğunu, bu görevi yerine getirirken 'yasal olan' ile 'yasaklı olan' arasındaki o ince çizgiyi zedelememek gerektiğini onlar da unutmamalı.

Vahim tabloyu karşımıza çıkartanların görmezden geldiği önemli bir gerçeği daha burada hatırlatayım: Bugünün dünyasına şekil veren düşünceler bir zamanlar 'yasaklı' olan kitaplarda yer alıyordu; bu sebeple 'yasak kitap' önemli bir statüdür. 'Yasaklı' statüsüne eriştirilen kitap(lar)ın bu statüyü hak edip etmediği üzerinde de mutlaka düşünülmeli...

Bu yazı 1,454 defa okundu.