0 0 0000

Avrasyacılık mümkün mü?

İlk kim söyledi hatırlamıyorum ama birisi, Türkiye’deki mevcut siyasi çatışmayı, işin içine Ergenekon’u da katarak ‘Avrupacılar-Avrasyacılar’ çatışması olarak niteledi. Böylece birdenbire yeni bir klişemiz oldu ve bu yeni klişemiz bazı kesimler tarafından çok da benimsendi.
Burada Ergenekon işlerine falan girecek değilim ama şunu söylemem gerek: Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yaklaşmasını, uzak bir ihtimal de olsa tam üyeliği gerçekleştirmeye çalışmasını, bu sebeple de kendi gerçek demokrasisini kör topal da olsa kurma ihtimalini tehdit gören bazı kesimlerin, ‘Biz emperyalist Batı’dan kopalım, İran-Rusya-Çin’le iş tutalım’ dediğini biliyoruz.
Bunu söyleyenler ciddi insanlar olmasalar, bir zamanlar meslekleri gereği strateji konularıyla ilgilenmiş olmasalar, bu sözlerin kimse tarafından ciddiye alınacağını sanmıyorum. Şimdi de çok ciddiye alınmış değil gerçi ama ‘ulusalcılık’ veya ‘Avrasyacılık’ da ciddi biçimde yerleşti, bunu da görmek lazım.
Bu yazıyı Avrupa ile Asya’nın hayali sınırı kabul edilen bölgeye çok yakın bir yerden, Tataristan’ın başkenti Kazan’daki otel odamdan yazıyorum. Yani kelimenin sözlük anlamıyla tam Avrasya’dayım. İki gündür Moskova’daydık, bir günlüğüne Kazan’a geldik, siz bu yazıyı okurken de Türkiye’ye dönüş yolunda olacağız.
Türkiye’de anti-Batı ve anti-Amerikan ruh halinin yükselmesiyle Avrasyacılık’ın eş zamanlı olması tesadüf değil.
Amerika, Başkan Bush döneminde kendi gücünün sınırlarını, epey küstahça test etti ve sınırları olduğunu fark etti. Bu test işlemi sırasında petrol ve emtia fiyatları aldı başını gitti ve bu da Rusya’nın zenginleşmesine neden oldu. Rusya’nın zenginleşmesi ve yeniden emperyal rüyalar peşinde koşması, tek kutuplu dünyadan rahatsız olanların ‘Yoksa yeniden iki kutuplu dünyaya mı gidiyoruz’ hayallerine kapılmasına neden oldu.
Şimdi küresel ekonomik kriz yaşanıyor. Petrol fiyatları en dibe olmasa da epey bir dibe saplandı. Emtia fiyatlarında rekor düşüşler oldu, olmaya devam ediyor.
Rusya, bu krizden en çok etkilenenlerin başında geliyor; çünkü bu ülkede oluşan
balonla Amerika’dakini kıyaslamaya imkân yok.
Petrol ve gaz fiyatları yüksekken, Rus parası rublenin değeri ister istemez yükseldi. Buna literatürde ‘Hollanda sendromu’ deniyor. Yerel para değerlenince Rusya, petrol,
gaz ve maden dışında pek de bir şey ihraç edemez hale geldi. Zaten bu ülkede öyle sofistike bir üretimden de henüz söz edemeyiz.
Ülkenin üretim kapasitesi, sanayisi ihracat yapamadığı için can çekişiyordu ama ruble değerleniyordu. Bu da ülke içinde varlık fiyatlarının artmasına, burada ciddi bir balon oluşmasına neden oldu. Şimdi o balon patladı, zaten pek bir şey üretmeyen Rus özel sektörü krize 550 milyar dolarlık yabancı banka borcuyla yakalandı.
Bugün Rus ekonomisinin bu halinde, ‘Avrasya’ hayali kurmak, ‘İki kutuplu dünya’ hayali kurmak komik kaçar. (İsterseniz Çin ve İran’ın halini de ayrıca konuşuruz.)
Yani küresel ekonomik kriz, bir anlamda bizim ulusalcılarımız için demir perdenin ikinci kez yıkılması işlevini gördü. Ama onlar için üzülemeyeceğim. Çünkü kriz bizim ülkemizi de fena halde vuruyor, hükümet popülizm dışında bir şeyi siyaset yapmak saymadığı için hiçbir tedbir almıyor; tedbir üretecek bir entelektüel kapasite de gözükmüyor, yani kriz içinde aslında serbest düşüşteyiz, ne kadar daha düşeceğimizi de kimse bilmiyor!
Bu durum da, Türkiye’nin gelecekteki siyasi istikrarını ciddi tehlikeye atan hatta Türkiye’yi faşizm riskine sokan bir yeni durum yaratıyor.
Keşke aklı başında bir muhalefetimiz olsa, onun söyledikleri ve söyleyecekleri hem hükümet üzerinde terbiye edici bir etki yapar hem de iktidar için sağlıklı bir alternatife sahip olurduk.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Rusya’da Türk dış politikasına stratejik derinlik kazandırmaya çalışırken, aklının bir köşesinde de bu karamsar gelecek senaryolarını tutuyor mu acaba?

radikal

Bu yazı 1,044 defa okundu.